Ο βατοπαιδινός χορός ψάλλει τον περίφημο ύμνο «Πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν» σε ήχο πλ. α΄. Πρόκειται για ψαλμικό στίχο του 33ου ψαλμού του Προφητάνακτος Δαυίδ, ο οποίος έχει καθιερωθεί να ψάλλεται στις αγιορείτικες αγρυπνίες. Ο ύμνος παραπέμπει θεολογικά στο θαύμα του χορτασμού των πεντακισχιλίων και το θαύμα της παρουσίας του Κυρίου και την κοινωνία των πιστών από το ποτήριο της ζωής κάθε φορά που τελείται θεία Λειτουργία.

The Apostle Paul, in this present passage from his Epistle to the Christians of Ephesus in Asia Minor, presents us with the great love of God for humanity: “God is rich in mercy, because of His great love with which He loved us “(verse 4). Then, the inspired Apostle describes how God manifested this vast love. This follows of course, because “God is Love,” as the Evangelist John the Theologian teaches us, and the student of love affirms (1 John 4:16).

Have we deeply felt in our souls this truth that God, through His divine nature, is all love and only love? That every energy of God comes from love? That God does nothing without love? Have we realized that God extends His love to the whole world, whom He has created only by love? This being for all people of every race, no matter who they are, be they good or bad; holy or sinful.

Sometimes parents say to their children: “Be careful; if you do this, God will not love you.” This is very wrong. Or what some others may say: “God has punished him.” Woe to us if God ever ceased to love us when we sin, and punished us when we disobey His will! The Psalmist says: “If You, O Lord should mark transgression, who would stand?” (Psalm 129[130]:3)

Nowhere in the Holy Gospel will you find anything showing our Lord and God Jesus Christ to be an oppressor. On the contrary, they are full of acts of love that our Lord Jesus Christ shows even to people who have committed great sins. Let us remember the attitude of Jesus towards the sinful woman who He saved from stoning by the Pharisees: “I do not condemn you,” Jesus said to her, “go and sin no more” (John 8:11). Jesus Himself declared: “I did not come to judge the world, but to save the world” (John 12:47).

If Jesus had not come, driven by His great love to save us, our salvation would be impossible. For our part, we humans-without Christ-can do nothing for our salvation. As the Apostle Paul writes in his Epistle: “we were dead in trespasses” (verse 5). The dead are not capable of anything. But Christ came, and while we were dead, God “made us alive together with Christ.” With His grace we have been saved. Not only did God save us, but he also honored us in an amazing way. God the Father, who has accepted us again as His loved ones, has given us the opportunity to sit together with His Son, Jesus Christ in heavenly places! How is this achieved? With our faith. When we believe in Jesus Christ, and struggle to live according to His will, God will bring us to Heaven. It makes us citizens of His reign. He accepts us as members of His Holy Church, beginning here on earth and reaching up to Heaven itself!

Let’s also address something that the Apostle Paul added. The salvation that God has given us, and the glory and honor that surrounds us, is not our own achievement, but God’s gift. We are not saved by our own efforts; that is why we cannot boast about it. “By grace you have saved through faith…it is the gift of God” (verse 8).

My brothers and sisters, after what the divinely inspired Apostle revealed to us, we should not only thank the Triune God for His great love in giving us salvation, but trust in Him completely. Let us accept everything that He gives us in our lives, even if it is unpleasant. To do so in the belief that the One Who loves us is doing so for our sake, and in our best interest. For our part, we should pay special attention to one thing: to be in constant communion with Him, and to respond to His love with something greater than just our simple, cordial love. To love Him, not to fear Him. “There is no fear in love; but perfect love casts out fear” (1 John 4:18). Let us therefore, love the Lord our God with all our heart, with all our soul, with all our mind, and with all our strength (see Mark. 12:30).

Όσιος Γεώργιος ο Καρσλίδης [1] (4 Νοεμβρίου)

Γεννήθηκε το 1901 στην Αργυρούπολη του αγιότεκνου Πόντου [2] «Αργυρουπόλεως γόνον του Πόντου βλάστημα… »[3]. Το κοσμικό του όνομα ήταν Αθανάσιος. Από πολύ μικρός που ήταν, βρέφος ακόμη, γνωρίζει την ορφάνια. Την ανατροφή του την ανέλαβε η γιαγιά του. Ο μεγάλος αδελφός του αγίου τον έστελνε να βόσκει πρόβατα και, παρά τη θλίψη της γιαγιάς, τον μάλωνε και τον έδερνε. Με αυτή την ευλαβέστατη γιαγιά του ο Αθανάσιος επισκέπτεται για πρώτη φορά την Μονή της Παναγίας του Σουμελά. Η γιαγιά του όμως σε λίγο κοιμήθηκε όταν ήταν μόλις επτά χρονών, αφήνοντας του πολύτιμη κληρονομιά μαζί με τη θεοσέβεια και μία φιλντισένια εικόνα της Παναγίας – σε μορφή επιστήθιου εγκολπίου – την οποία έφερε πάντα πάνω του. Τότε μια γειτόνισσα πήρε υπό την προστασία της τη μικρή αδελφή του αγίου, την Άννα, και την αρραβώνιασε με τον καλό και τίμιο γιο της, με σκοπό να την παντρευτεί όταν θα γινόταν δεκατεσσάρων ετών (συνηθισμένη ηλικία γάμου των κοριτσιών για εκείνη την εποχή). Η Άννα όμως κοιμήθηκε σε μικρή ηλικία, και τρία χρόνια αργότερα, αποκαλύφθηκε ότι είναι αγία. [4] Άρχισαν να βλέπουν κάθε βράδυ ένα φως να βγαίνει από τον τάφο της. Άνοιξαν τον τάφο και είδαν ότι η καρδιά και το δεξί χέρι της μικρής Άννας ήταν άφθαρτα [5].

Μετά την κοίμηση της γιαγιάς και της αδελφής του, αναχώρησε με τον παππού του, ο οποίος ήταν χαλκωματάς [6], και μετακόμισαν στο Ερζερούμ – την Θεοδοσιούπολη και στη συνέχεια στον Καύκασο, στο χωριό Χαντίκ της Τσάλκας της Γεωργίας.

Μετά το θάνατο του παππού του ο μικρός Αθανάσιος έμεινε πλέον με τον αδελφό του και τη νύφη του. Πληγωμένος όμως από τη σκληρή και βάναυση συμπεριφορά του αδελφού του, έφυγε από κοντά τους μια χιονισμένη νύχτα. Περιπλανώμενος στην ερημιά, όπου σκεπάστηκε από τα χιόνια, ανακαλύφθηκε από ένα καραβάνι καμηλιέρηδων, οι οποίοι τον πήραν μαζί τους και, μπαίνοντας στην Τουρκία, τον παρέδωσαν σε ένα Τούρκο, για να τον κάνει βοσκό του. Εκείνος όμως δεν ήταν μουσουλμάνος, αλλά κρυπτοχριστιανός και συντηρούσε κρυφά μια εκκλησία κάτω από το σπίτι του.

Μια μέρα ο Αθανάσιος είδε τρεις άντρες να ψέλνουν τόσο ωραία, ώστε έτρεξε προς το μέρος τους. Ένιωσε τόση χαρά και γαλήνη από την παρουσία τους, ώστε άφησε τα ζώα και προχώρησε μαζί τους. Ξαφνικά όμως χάθηκαν. Άρχισε τότε να κλαίει και, γυρίζοντας στο σπίτι, αποκάλυψε στο νοικοκύρη το περιστατικό. Εκείνος τον κατέβασε στην εκκλησία και του έδειξε τις εικόνες, μήπως και τους αναγνωρίσει. Ο νέος τους αναγνώρισε στην εικόνα των Τριών Ιεραρχών που βρισκόταν στο τέμπλο.

Αγάπησε πολύ την άσκηση και την προσευχή. Το 1918 σε ηλικία 18 ετών εκάρη Μοναχός στην Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής στη Γεωργία, παίρνοντας το όνομα Συμεών. Λέγεται ότι κατά την ώρα της κουράς του, οι καμπάνες της Μονής ηχούσαν από μόνες τους. Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση το μοναστήρι λεηλατήθηκε και καταστράφηκε, οι δε μοναχοί, όσοι δεν αρνήθηκαν την πίστη τους, θανατώθηκαν. Ο άγιος επίσης συνελήφθη και καταδικάστηκε σε θάνατο. Αντιμετώπισε το εκτελεστικό απόσπασμα και σώθηκε εκ θαύματος, γιατί οι πρώτες σφαίρες στάθηκαν σε ένα εγκόλπιο με την εικόνα της Παναγίας που φορούσε στο στήθος του, ενώ οι επόμενες, καθώς είχε πέσει κάτω, τον βρήκαν στα πόδια.

Στη συνέχεια χειροτονήθηκε Διάκονος. Το 1925 χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος παίρνοντας το όνομα Γεώργιος, όπως του προείπε ο Άγιος Γεώργιος όταν ήταν μικρό παιδί. Τις δύσκολες ημέρες του διωγμού της Εκκλησίας από τους κομμουνιστές της Γεωργίας, ο νεαρός τότε διάκονος συνελήφθη, υπέστη φυλακίσεις, ευτελισμούς, δημόσιες διαπομπεύσεις και βασανισμούς.

Το 1930, κατόπιν πολλών περιπετειών, πήγε στη Δράμα, στο χωριό Ταξιάρχες, όπου εκεί κατόπιν παρακλήσεως των κατοίκων, του επιδόθηκε μικρός αριθμός στρεμμάτων γης, Εκεί ίδρυσε το Μοναστήρι

Το 1941 καταδικάστηκε πάλι σε θάνατο, όπου εσώθηκε και πάλι με θαυμαστό τρόπο. Κοιμήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 1959. Τάφηκε στη μονή του. Η ανακομιδή των ιερών του λειψάνων έγινε στις 9 Φεβρουαρίου 2006, από τον Μητροπολίτη Δράμας κ. Παύλο.

Δεν ήταν λίγες οι φορές που ο όσιος συλλειτουργούσε με Αγίους. Ευλαβείτο υπερβολικά και τιμούσε την Υπεραγία Θεοτόκο. Ήταν συχνή και σημαντική η παρουσία των Αγίων στη ζωή του. Έλεγε με απλότητα «σπάνια λειτουργώ μόνο μου». Απέφευγε συνήθως να λειτουργεί με ιερείς, τους οποίους δεν τους γνώριζε καλά [7]. Η Θεία Λειτουργία και η Θεία Μετάληψη ήταν το πιο κεντρικό και σημαντικό στη ζωή του.

Έξω στον δρόμο ήταν πάντα ευδιάθετος και χαρούμενος, μέσα στην εκκλησία ήθελε απόλυτη ησυχία και έλεγε «άξιος ο λειτουργός του υψίστου». Ακόμη και στον Εσπερινό ήταν όλοι όρθιοι. Ήταν πολύ αυστηρός στα θέματα της πίστης και έλεγε «την ώρα της Θείας Κοινωνίας να σηκώνουμε τα παιδιά ,δεν πρέπει να σκύβει ο Ιερέας κρατώντας τον Χριστό. Επίσης δεν κοινωνούσε ανεξομολόγητους.

Ο όσιος Γεώργιος δεν προσπαθούσε να προσελκύσει κόσμο και να αποκτήσει πολλά πνευματικά τέκνα, που ίσως στις ημέρες μας να βλέπουμε σποραδικά τέτοιου είδους περιστατικά. Δεν επιθυμούσε καθόλου δόξες, τιμές και μεγαλεία. Δεν ήθελε πλήθη να τον κολακεύουν, επαινούν και ακολουθούν. Μάλιστα, όταν έβλεπε ότι δεν είναι ιδιαίτερα πρόθυμοι να τηρήσουν τους λόγους του, τους έστελνε σε διάφορους άλλους πνευματικούς.
Το λειτούργημα του πνευματικού το θεωρούσε υπεύθυνο, ότι είχε λόγο να δώσει στον Θεό για όλα, και δεν επέτρεπε στον εαυτό του εύκολες «οικονομίες». Προτιμούσε να τον πουν σκληρό, παράξενο, αυστηρό, ιδιότροπο, αφιλάνθρωπο και υπερβολικό, παρά να παραβεί τους Ιερούς Κανόνες της Εκκλησίας.

Η δίκαιη αυστηρότητά του μεγάλωνε, όταν παρατηρούσε πεισματική κι εγωιστική αμετανοησία κι εμπάθεια. Τότε προσπαθούσε να φαίνεται ιδιαίτερα αυστηρός και σκληρός, μήπως με τον τρόπο αυτό διορθώσει τη σκληροκαρδία του εξομολογουμένου. Πολλές φορές δοκίμαζε με διάφορους τρόπους την υπομονή κι επιμονή του προσερχομένου, για να συνδράμει καλύτερα στη μετάνοιά του. Τα πάντα χρησιμοποιούσε ο όσιος, κατά την αποστολική διδαχή, για να κερδίσει τα χαμένα πρόβατα [8]. Έβλεπε τις ψυχές από μακριά σαν σε ανοικτό βιβλίο.

Διέθετε εξαιρετικά ισχυρό διορατικό και προφητικό χάρισμα. Διέβλεπε την ταυτότητα, το παρελθόν και τις ανάγκες των προσκυνητών του μοναστηριού του, αντιλαμβανόταν γεγονότα από χιλιόμετρα μακριά, ασθενείς θεραπεύονταν μέσω της προσευχής του κ.λ.π., ενώ μαρτυρούνται συγκλονιστικές οπτασίες και επαφές του με ιερά πρόσωπα, όπως ο άγ. Ιωάννης ο Πρόδρομος. Σε περιόδους όπου το μοναστήρι του δεχόταν μεγάλες ομάδες προσκυνητών, που περνούσαν με τη σειρά και ασπάζονταν τον άγιο, παίρνοντας την ευλογία του, συνέβαινε να σταματήσει ο άγιος κάποιον και να τον ρωτήσει: «Εσύ τον φοβάσαι το Θεό;». «Βεβαίως και τον φοβάμαι» απαντούσε κατά κανόνα ο επισκέπτης. «Αν Τον φοβόσουν», έλεγε ο άγιος, «δε θα είχες κάνει αυτό, ή εκείνο» και του αποκάλυπτε σοβαρά αμαρτήματα, αδικίες κατά των συγγενών του ή των ανήμπορων γερόντων του σπιτιού του, ακόμη και κρυφά εγκλήματα.

Μερικές από τις συμβουλές του ήταν οι εξής: α) «αν είσαι μαλωμένος, δεν έχεις δικαίωμα να πας στη Θεία Κοινωνία, γιατί αν θα κοινωνήσεις, φωτιά θα πάρεις. Θα πας τρεις φορές να τον βρεις και να συμφιλιωθείς μαζί του. Αν σε δεχθεί, καλά· αν όχι, μετά έχεις δικαίωμα να κοινωνήσεις», β) συνήθιζε να λέει «ο παπάς όταν λειτουργεί δεν πρέπει να βλέπει άνθρωπο, πρέπει να βλέπει τον εαυτό του και την ψυχή του, πόσους αγγέλους έχει γύρω του. Ποτέ ένας παπάς δεν λειτουργεί μόνος του. Έχει ουράνιο επισκέπτη», γ) «Ούτε τα πλούτη να σας κάνουν εντύπωση, ούτε οι δόξες, αλλά πάντοτε να βαδίζετε δίκαια».

Ας έχουμε τις πρεσβείες του Οσίου Γεωργίου και να τον παρακαλούμε να πρεσβεύει για τις ψυχές μας προς το Σωτήρα και Θεό μας.

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ (Εφεσ. 2,4-10)

Ο Απόστολος Παύλος στη σημερινή περικοπή, που ακούσαμε, από την Επιστολή του προς τους χριστιανούς της Εφέσου, της Μικράς Ασίας, μας παρουσιάζει το μεγαλείον της αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπον: «Ὁ Θεός μας αγάπησε, γιατί είναι πλούσιος σε έλεος και έχει απέραντη αγάπη» (στίχ. 4). Και στη συνέχεια ο θεόπνευστος Απόστολος περιγράφει το πώς ο Θεός εκδήλωσε αυτή την απέραντι αγάπη Του στον άνθρωπο. Και βέβαια αυτό ήταν επόμενο, αφού «ο Θεός είναι Αγάπη», όπως μας βεβαιώνει και ο Μαθητής της αγάπης ὁ Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος (Α’ Ἰωάν. 4,16).

Αδελφοί, έχουμε αισθανθεί βαθειά στην ψυχή μας αυτή την αλήθεια, ότι ο Θεός μέσα από τη θεϊκή φύση Του είναι όλος αγάπη και μόνον αγάπη; Ότι κάθε ενέργειά του Θεού προέρχεται από αγάπη; Ότι ο Θεός τίποτε δεν κάνει χωρίς αγάπη; Έχουμε συνειδητοποιήσει ότι ο Θεός εκτείνει την αγάπη Του σε όλον τον κόσμο, τον οποίον από αγάπη και μόνον δημιούργησε, και σε όλους τους ανθρώπους, κάθε φυλής, ότιδήποτε και αν είναι καθένας, καλός ή κακός, άγιος ή αμαρτωλός;

Φράσεις που λέγονται από κάποιους γονείς στα παιδιά τους: «πρόσεξε, άν το κάνεις αυτό δεν θα σε αγαπά ο Θεός», είναι πολύ λαθεμένες. Όπως και αυτό που αποφαίνονται κάποιοι: «Τον τιμώρησε ο Θεός». Αλοίμονο άν ο Θεός έπαυε να μας αγαπά, όταν αμαρτάνουμε και μας τιμωρούσε για κάθε παρακοή στο θέλημά Του! Λέγει ο Ψαλμωδός: «Εάν αανομίας παρατηρήσεις, Κύριε Κύριε, τις υποστήσεται;» Ψαλμός 129,3 (130). Ποιός, Κύριε, θα μπορούσε να αντέξει τον έλεγχό Σου για τις αμαρτίες μας;

Πουθενά στα Ιερά Ευαγγέλια δεν θα βρείτε φράσεις που να παρουσιάζουν τον Κύριο και Θεό μας Ιησού Χριστό ως τιμωρό. Αντίθετα, είναι γεμάτα με εκδηλώσεις αγάπης του Κυρίου μας Ιησού Χριστού ακόμη και πρός ανθρώπους, που διέπραξαν μεγάλες αμαρτίες. Ας θυμηθούμε τη στάση του Ιησού απέναντι στην αμαρτωλή εκείνη γυναίκα που την έσωσε από τον λιθοβολισμό των Φαρισαίων: «Δεν σε καταδικάζω» της είπε ο Ιησούς· «πήγαινε, κι από δω και πέρα μην αμαρτάνεις πιά» (Ιωάν. 8,11). Άλλωστε ο Ίδιος ο Ιησούς το διεκήρυξε: «Δεν ήρθα για να καταδικάσω τον κόσμο, αλλά για να σώσω τον κόσμο» (Ιωάν.12,47).

Εάν δεν ερχόταν ο Ιησούς, κινούμενος από την πολλή Του αγάπη να μας σώσει, η σωτηρία μας θα ήταν αδύνατη. Από την πλευρά μας εμείς οι άνθρωποι -χωρίς τον Χριστό-δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε τίποτε για τη σωτηρία μας. Διότι, όπως γράφει στη συνέχεια της Επιστολής του ο Απόστολος Παύλος : «εμείς ήμασταν πνευματικά νεκροί εξαιτίας των παραπτωμάτων μας» (στίχ. 5). Ο νεκρός δεν είναι ικανός για τίποτε. Ήρθε όμως ο Χριστός και ενώ ήμασταν νεκροί «μας ξανάδωσε ζωή» και με τη χάρη Του έχουμε σωθεί. Και όχι μόνον μας έσωσε ο Θεός, αλλά και μας ετίμησε κατά τρόπον εκπληκτικόν. Ο Θεός Πατέρας, που μας δέχτηκε και πάλι κοντά Του ως παιδιά Του αγάπημένα, μας έδωσε τη δυνατότητα να καθήσουμε μαζί με τον Υιόν Του, τον Ιησού Χριστό στα επουράνια! Και αυτό πώς επιτυγχάνεται; Με την πίστη μας. Όταν πιστέψουμε στον Ιησού Χριστό και αγωνιστούμε να ζούμε σύμφωνα με το θέλημά Του ο Θεός μας ανεβάζει στα ουράνια. Μας κάνει πολίτες της βασιλείας Του. Μας δέχεται ως μέλη της Αγίας Εκκλησίας Του, που αρχίζει από τη γή και φθάνει έως τον Ουρανό.

Ας προσέξουμε και κάτι ακόμη που προσθέτει ο Απόστολος Παύλος. Η σωτηρία που μας χάρισε ο Θεός και η δόξα και τιμή με την οποία μας περιέβαλε δεν είναι δικό μας κατόρθωμα, αλλά δώρο του Θεού. Δεν σωθήκαμε από μόνοι μας· γι αυτό δεν μπορεί κανείς να καυχηθεί γι αυτό. «Χάριτί εστε σεσωσμένοι δια της πίστεως…Θεού το δώρον» (στίχ. 8).

Αδελφοί μου, μετά από αυτά που μας αποκάλυψε ο θεόπνευστος Απόστολος όχι μόνον να ευγνωμονούμε τον Τριαδικόν Θεόν για τη μεγάλη αγάπη Του, με την οποία μας χάρισε τη σωτηρία. Αλλά και απόλυτα να Τον εμπιστευόμαστε. Να αποδεχόμαστε κάθε τι που παραχωρεί να συμβαίνει στη ζωή μας, ακόμη και δυσάρεστο, με την πεποίθηση ότι, για να το επιτρέπει Εκείνος που μας αγαπά, τελικά θα είναι για το καλό μας, προς το συμφέρον μας. Εμείς από την πλευρά μας να προσέχουμε κυρίως ένα πράγμα· να είμαστε σε συνεχή κοινωνία μαζί Του και να ανταποκρινόμαστε στην απέραντι προς εμάς αγάπη Του με την δική μας εγκάρδια αγάπη. Να τον αγαπούμε, όχι να Τον φοβόμαστε. «Η τελεία αγάπη έξω βάλλει τον φόβο» (Α’ Ιωάν. 4,18). Ας αγαπούμε λοιπόν τον Κύριον και Θεόν μας με όλη την καρδιά μας, με όλη την ψυχή μας, με όλον τον νού μας και με όλη τη δύναμή μας.

Άγιος Γεώργιος (Καρσλίδης).

Όταν λειτουργούσε ο Γέροντας [o άγιος Γεώργιος (Καρσλίδης)], συλλειτουργούσαν μαζί του διάφοροι άγιοι. Μέσα στο ιερό ακουγόντουσαν πολλές φωνές και διάφορες ψαλμωδίες.

Όταν έβγαζε τα Άγια, δεν ήταν μόνος του αλλά και πολλοί άλλοι κατά περίπτωση. Αλλά δεν μας επέτρεπε ούτε να ρωτούμε ούτε να λέμε τίποτε για όλα αυτά…

Ο Γέροντας δεν έχει φύγει. Είναι εδώ. Είναι δίπλα μας. Μας βοηθάει. Εγώ τον παρακαλώ σε κάθε περίπτωση της ζωής μου…

Εμφανίσθηκε ο Γέροντας στο δωμάτιο που καθόμασταν με άλλες γυναίκες. Μπήκε κεκλεισμένων των θυρών. Μας συμβούλεψε για την πορεία της ζωής μας.

Στα μνημόσυνα του Γέροντα ήμασταν πάλι στο δωμάτιο του ξενώνα και καθόμασταν. Ο καιρός ήταν κακός και σκεφτήκαμε μαζί με μία άλλη γυναίκα να πάμε να δούμε μήπως έσβησε το καντήλι, που άναβε στον τάφο του.

Από τον τάφο έβγαινε ένα άσπρο, πηχτό φως που ανέβαινε μέχρι ψηλά πάνω στον ουρανό. Το βλέπαμε και οι δύο. Της λέω:

– Αυτό είναι το αγιοτικό φως, κάνει καλό…

Πήραμε με τα χέρια μας και εγώ έβαλα στο κεφάλι μου και στο πρόσωπο μου, γιατί είχα πονοκεφάλους. Η άλλη γυναίκα είχε το στομάχι της, που την πονούσε. Από τότε οι αρρώστιες μας πέρασαν.

Μαρτυρία από το βιβλίο του Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου, ο “Όσιος Γεώργιος της Δράμας, (1901-1950).

Το 49ο Ιερατικό Συνέδριο της Ιεράς Μητροπόλεως Γερμανίας, έλαβε χώρα από 29 Οκτωβρίου μέχρι 1 Νοεμβρίου 2018 στο συνεδριακό κέντρο Maria in der Aue, στη πόλη Βερμελσκιρχεν της Γερμανίας..

Το θέμα του Συνεδρίου ήταν: «Η αποστολή του Οικουμενικού Πατριαρχείου στον 20ο αιώνα». Στις εργασίες του Συνεδρίου έλαβαν μέρος ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γερμανίας κ. Αυγουστίνος, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γέρων Πριγκηποννήσων κ. Δημήτριος, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σμύρνης κ. Βαρθολομαίος, οι βοηθοί Επίσκοποι και οι κληρικοί της Μητροπόλεως Γερμανίας.

Βαρυσήμαντος ήταν ο χαιρετισμός προς τους συνέδρους της ΑΘΠ του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, ο οποίος αναφέρθηκε στη διαχρονική θυσιαστική και μαρτυρική πορεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου στα πέρατα της Οικουμένης, με πνεύμα αγάπης και ανοικτοσύνης έναντι όλων των εκκλησιών και ομολογιών. «Η Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως είναι Αποστολική, όχι μόνο διότι διαφυλάττει την αποστολικήν διαδοχήν, αλλά και επειδή διατηρεί τον αποστολικόν ζήλον και την φλόγα της διαδόσεως του Ευαγγελίου πάσῃ τῇ κτίσει (Μαρκ. ΙΣΤ,15)». Για το εκκλησιαστικό θέμα της Ουκρανίας, τόνισε ο Πατριάρχης, ότι το πρόβλημα αυτό «έχει την απαρχή του στην ιδεολογία της εκκοσμικεύσεως, που επηρεάζει τις πολιτικές, πολιτισμικές, κοινωνικές και τις εκκλησιαστικές εξελίξεις. Βασικό στοιχείον της ιδεολογίας της εκκοσμικεύσεως υπήρξε πάντοτε και παραμένει μέχρι σήμερον, η πλήρης αυτονόμησις του ανθρώπου από τον Χριστόν και από την πνευματικήν επιρροήν της Εκκλησίας, δια της αυθαιρέτου μάλιστα ταυτίσεως της Εκκλησίας προς τον συντηρητισμόν, ως επίσης και δια του ανιστορήτου χαρακτηρισμού αυτής, ως δήθεν εμποδίου εις πάσαν πρόοδον και εξέλιξιν. Παρομοίως βασικόν στοιχείον της εκκλησιαστικής εκκοσμίκευσης υπήρξε πάντοτε και παραμένει μέχρι σήμερον η επάρατος αυτονόμησις μιας τοπικής εκκλησίας ή επισκόπου τινός εκ του συνολικού συστήματος των Ορθοδόξων Εκκλησιών, επι τη βάσει εθνοφυλετικών κριτηρίων και εγωκεντρικών κινήτρων. … Το εκκλησιαστικό ζήτημα σήμερον εν Ουκρανία αποτελεί ακριβώς απάυγασμα εκκλησιαστικής εκκοσμίκευσεως, ήτοι αλλοτριώσεως του φρονήματος και του ήθους της Εκκλησίας, ημείς δε ως Οικουμενικόν Πατριαρχείον….επιχειρούμεν, έχοντες ιεροκανονικά προνόμια, να αντιμετωπίσωμεν την εκκλησιαστική ταύτην εκκοσμίκευσιν»

Στην εισαγωγική του ομιλία ο οικοδεσπότης και συντονιστής του Συνεδρίου Μητροπολίτης κ. Αυγουστίνος περιέγραψε το πως γαλουχήθηκε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης με τα νάματα του Οικουμενικού Πατριαρχείου που διέπονταν από πνεύμα ορθόδοξης λατρείας, προσευχής, οικουμενικότητας και ανοικτοσύνης σε λαούς και πολιτισμούς. και πως προσπάθησε το πνεύμα αυτό να το μεταλαμπαδεύσει και στη Μητρόπολη Γερμανίας. Ανεφέρθη στις προσωπικότες των μακαριστών Πατριαρχών Αθηναγόρου και Δημητρίου και στην παντευλόγητη εικοσιεπταετή πατριαρχεία του νυν Πατριάρχη Βαρθολομαίου.

Ο Σεβ. Μητροπολίτης Γέρων Πριγκηποννήσων κ. Δημήτριος στην εισήγησή του με θέμα: «Η αποστολή του Οικουμενικού Πατριαρχείου σήμερα»,ανεφέρθη στη στοργική φροντίδα του Οικουμενικού Πατριαρχείου για τα εν τω οίκω του, για τις επαρχίες του εξωτερικού, για τις διορθόδοξες σχέσεις και για τις διαχριστιανικές σχέσεις. Τόνισε επίσης τη μέριμνα του Πατριαρχείου για το φυσικό περιβάλλον και τον κοινωνικό διάλογο με τον Ιουδαισμό και το Ισλάμ. Για τις δυσκολίες του Οικουμενικού Πατριαρχείου, παλαιότερα και τώρα, απήντησε με τη φράση «έχει ο Θεός», τονίζοντας την απόλυτη και πλήρη εμπιστοσύνη στην πρόνοια της Αγίας Τριάδος. Σε μια αποστροφή του σχετικά με την αναφορά, ότι το Πατριαρχείο είναι φτωχό σε σχέση με άλλες εκκλησίες που έχουν κοσμική δύναμη, μεγάλο αριθμό πιστών και οικονομική επιφάνεια, απήντησε με τη ρήση του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, που είπε: «Ούτοι έχουσι τον Οίκον, ημείς τον Ένοικον». εννοώντας ως ένοικον τον Χριστό.

Ο Σεβ. Μητροπολίτης Σμύρνης κ. Βαρθολομαίος ανέπτυξε στην εισήγησή του με θέμα: «Σύγχρονες προκλήσεις για την Ορθόδοξη Εκκλησία μετά την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο (Κρήτη 2016)», το έργο της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Όρθόδοξης Εκκλησίας στην Κρήτη, με ιδιαίτερη αναφορά στα κείμενα της Συνόδου. Επίσης αναφέρθηκε στις επισκέψεις του, ως μέλους της πατριαρχικής αντιπροσωπείας, στα διάφορα Ορθόδοξα Πατριαρχεία και αυτοκέφαλες εκκλησίες, για την ενημέρωσή τους και χάραξη κοινής, πανορθοδόξου πορείας στην μετά την Σύνοδο της Κρήτης εποχή.

Σημειώνεται ότι η Ιερά Μητρόπολη Γερμανίας εξέδωκε τον Φεβρουάριο 2018 καλαίσθητο τόμο με τα επίσημα κείμενα της Συνόδου στην Κρήτη, σε ελληνική και γερμανική γλώσσα.

Το Ιερατικό Συνέδριο ασχολήθηκε και με θέματα εκκλησιαστικής τάξεως και με άλλα ποιμαντικά θέματα με εισηγητές κληρικούς της Μητρόπολης και λίαν επικοδομητική ανταλλαγή εμπειριών και βιωμάτων όλων των κληρικών που «αλωνἰζουν» νυχθημερόν όλη τη Γερμανία.

Η Έναρξη του 49ου Ιερατικού Συνεδρίου έλαβε χώρα με Εσπερινό, χοροστατούντος του Σεβ. Μητροπολίτη Γερμανίας κ. Αυγουστίνου, στην Ενορία Χέρτεν, στην οποία υπηρετεί ο Πρωτοπρεσβύτερος Απόστολος Αμβράζης. Ο περίτεχνος ιερός ναός του Αγίου Δημητρίου και το πνευματικό κέντρο που κτίστηκαν με τον κόπο του π. Αποστόλου Αμβράζη και των συνεργατών του, αποτελούν κόσμημα και καύχημα για την πόλη.

Στην έναρξη παρέστησαν εκπρόσωποι της ρωμαιοκαθολικής και της ευαγγελικής εκκλησίας, ο Δήμαρχος της πόλης και η Γενική Πρόξενος του Ντίσσελντορφ κ. Μαρία Παπακωνσταντίνου, η οποία μετέφερε τον χαιρετισμό το εξοχωτάτου Πρέσβη στη Γερμανία κ. Θεοδώρου Δασκαρόλη και τις δικές της προσωπικές ευχές. Ακολούθησε δείπνο στην αίθουσα του ναού με μουσική συνοδεία από τη χορωδία και το μουσικό συγκρότημα της ενορίας «Μελίφωνο», με τον τενόρο της όπερας κ. Απόστολο Κανάρη.

Η λήξη των εργασιών του Συνεδρίου έλαβε χώρα στον ιερό ναό Αγίου Δημητρίου στη πόλη Τρόισντορφ, με αρχιερατική Θεία Λειτουργία, ιερουργούντος του Σεβ. Μητροπολίτη Σμύρνης κ. Βαρθολομαίου. Η φιλοξενία του προισταμένου της Ενορίας π. Αλεξάνδρος Καστρινάκη και των συνεργατών του ήταν αβραμιαία. Να σημειωθεί ότι ο Δήμος της πόλης ονόμασε επίσημα την πλατεία προ του ναού σε «Πλατεία Αγίου Δημητρίου» (Demetriosplatz).

Τέσσερις κληρικοί της Μητροπόλεώς μας με καταγωγή από τον Βόλο έλαβαν μέρος στο Ιερατικό Συνέδριο. Είναι ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σμύρνης κ. Βαρθολομαίος από τα Άνω Λεχώνια, ο Πρωτοπρεσβύτερος Απόστολος Μαλαμούσης από το Μούρεσι, ο Πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Τσόμπρας από το Βόλο και ο Πρωτοπρεσβύτερος Απόστολος Αμβράζης, που έχει ως μόνιμη κατοικία από το 1956 (όταν ήταν 10 ετών) το Βόλο. Επίσης και η εκ Bόλου καταγόμενη πρεσβυτέρα Αθηνά Αφεντούλη, σύζυγος του εκ Πρεβέζης Πωτοπρεσβυτέρου Ιωάννη Μηνά, κληρικού της Ιεράς Μητροπόλεως Γερμανίας στο Μόναχο, στηρίζει θυσιαστικώς το έργο της Εκκλησίας.

1.Ένα θέμα πολυλέγεται από πολλούς και μάλιστα λέγεται από πολύ παλαιά, αδελφοί χριστιανοί. Το θέμα αυτό είναι το κατά πόσο είναι δίκαιος ο Θεός, αφού άλλοι ευτυχούν και άλλοι υποφέρουν. Και μάλιστα συμβαίνει να υποφέρουν οι καλοί και να ευτυχούν οι κακοί. Το θέμα αυτό λέγεται «θέμα θεοδικίας». Γι᾽ αυτό το θέμα μιλάει από παλαιά η Αγία Γραφή, αφού μάλιστα ένα ολόκληρο βιβλίο, το βιβλίο του Ιώβ, είναι αφιερωμένο σ᾽ αυτό. Αλλά το θέμα αυτό το λύνει καθαρά η σημερινή ευαγγελική περικοπή, που μας λέει και μας τονίζει ότι υπάρχει και άλλη ζωή πέρα από αυτή την παρούσα. Στην παρούσα ζωή, είπε κάποιος, τα πράγματα που συμβαίνουν είναι σαν ένα περσικό χαλί στρωμένο ανάποδα. Ανάποδα το περσικό χαλί δεν φαίνεται ωραίο, αλλά και δημιουργεί και απορίες, πως και γιατί αυτή η ραφή εδώ, και πως και γιατί αυτή η ραφή εκεί; Αλλά στην εμποσθία όψη το περσικό χαλί είναι υπέροχο και τότε με την ωραιότητα των σχημάτων του νοούμε γιατί στην άλλη του όψη φαίνονταν περίεργες και μπερδεμένες οι ραφές. Φαίνονταν έτσι, για να φανεί το χαλί ωραίο στην κυρία του, την εμπροσθία του όψη!

2. Το σημερινό άγιο Ευαγγέλιο, αδελφοί μου χριστιανοί, μας μίλησε για ένα πλούσιο και για ένα πτωχό και ταλαίπωρο, Λάζαρο στο όνομα, που ήταν ριγμένος στην μεγάλη εξώπορτα του πλουσίου. Δεν είναι αμαρτία ο πλούτος, αρκεί μόνο να αποκτήθηκε με δίκαια μέσα και αρκεί ο πλούσιος να είναι ευσπλαγχνικός στους πάσχοντες και στους έχοντες ανάγκη από βοήθεια. Ο πλούσιος όμως του σημερινού Ευαγγελίου ήταν άσπλαγχνος, πολύ άσπλαγχνος προς τον πτωχό Λάζαρο. Αλλά πέρασε αυτή η πρόσκαιρη ζωή και των δυό τους και πέθαναν. Και το σημερινό Ευαγγέλιο μας λέγει και μας τονίζει παραστατικά ότι υπάρχει και άλλη ζωή μετά τον θάνατο. Και στην άλλη ζωή, αγαπητοί μου, αντεστράφησαν τα πράγματα. Ο πλούσιος οδυνάται σε βάσανα· «υπάρχων εν βασάνοις», έλεγε το Ευαγγέλιο γι᾽ αυτόν· και ο ίδιος λέγει, «οδυνώμαι εν τη φλογί ταύτη». Αλλά ο πτωχός αναπαύεται στον «κόλπο του Αβραάμ». Τα βάσανα τα λέμε «κόλαση» και τον «κόλπο του Αβραάμ» τον λέμε «παράδεισο». Γνωρίζουμε βέβαια ότι οι κατά κόσμο μεγάλοι και οι πλούσιοι τα εμπαίζουν αυτά που σας λέγω, αλλά εμείς θα ακούσουμε τι μας λέγει ο Χριστός μας, τι μας λέγει το άγιο Ευαγγέλιο. Και η σημερινή ευαγγελική περικοπή μας είπε ότι υπάρχει ζωή μετά τον θάνατο. Και ότι σ᾽ αυτή την ζωή οι άνθρωποι που αγαπούν τον Θεό και αγωνίζονται να ζούν κατά το θέλημά Του θα απολαμβάνουν χαρά και ευτυχία, αλλά οι άλλοι, που δεν πίστευαν στον Θεό ή Τον πίστευαν ψυχρά, χωρίς να Τον αγαπούν, και γι᾽ αυτό ζούσαν στην αμαρτία χωρίς μετάνοια, θα βασανίζονται σε φωτιά. «Οδυνώμαι εν τη φλογί ταύτη», είπε ο άσπλαγχνος πλούσιος.

3. Θα ήθελα τώρα, αδελφοί, να σας πω ποια είναι αυτή η φωτιά, που θα βασανίζει αιώνια τον αμετανόητο αμαρτωλό. Σας απαντώ σύντομα και σας λέγω ότι αυτή η φωτιά είναι η φωτιά του Θεού!… Και για να μην παραξενευθείτε ή σκανδαλιστείτε γι᾽ αυτό που σας είπα, θέλω να σας το εξηγήσω. Ακούστε: Πάρτε το παράδειγμα του ήλιου. Ένας που έχει καλή όραση, έχει καλό μάτι, και κοιτάζει το φως του ήλιου χαίρεται και ευφραίνεται. Ένας όμως που έχει αρρωστημένη και αδύναμη όραση, δεν μπορεί να δεί το φως του ήλιου, γιατί ενοχλείται, επειδή πειράζονται και βασανίζονται τα μάτια του. Προσέξτε: Το ίδιο πράγμα, το φως του ήλιου, που ευχαριστεί τον ένα, αυτό το ίδιο πράγμα στενοχωρεί και βασανίζει τον άλλο. Και σ᾽ αυτό δεν φταίει βέβαια το φως του ηλίου, αλλά η υγεία του ματιού του καθενός. Λοιπόν, ακούστε: Στην δεύτερη παρουσία του Χριστού όλοι θα δούμε τον Θεό, όλοι! Όχι μόνο οι άγιοι, αλλά και οι αμετανόητοι αμαρτωλοί. Ο Χριστός, ο Θεός μας, μας είπε, «Εγώ ειμί το Φως» (Ιωάν. 8,12). Όσοι έχουν καθαρή ψυχή θα χαρούν και θα αλαλάξουν από χαρά βλέποντες αυτό το θείο Φως. Αυτό είναι παράδεισος! Όσοι όμως έχουν ακάθαρτη ψυχή θα βασανίζονται από την θέα του θείου Αυτού Φωτός, δεν θα Το αντέχουν. Αυτό είναι κόλαση!… Στους μεν, στους δίκαιους, το θεικό Φως θα τους είναι Φως φωτιστικό και απολαυστικό· στους αμετανόητους όμως αμαρτωλούς το Ίδιο αυτό Φως θα τους είναι καυστικό και βασανιστικό. Αυτό που έλεγε ο άσπλαγχνος πλούσιος: «Οδυνώμαι εν τη φλογί ταύτη»!…

4. Όχι, αδελφοί μου, όχι! Δεν είναι για ᾽μας οι φωτιές και οι καυστικές φλόγες. Για ᾽μας, τα παιδιά του Θεού, αρμόζει το γλυκό και λαμπρό και απολαυστικό Φως του Χριστού. Αλλά πρέπει να έχουμε καθαρή καρδιά για να το απολαύσουμε. Το μεγάλο αμάρτημα του πλουσίου της σημερινής παραβολής ήταν η ασπλαγχνία. Του έλειπε η αγάπη προς τον πάμπτωχο και ταλαίπωρο Λάζαρο, που τον έβλεπε κάθε μέρα στην πόρτα του, χωρίς να συγκινείται ούτε από τα κουρέλια του ούτε από την πείνα του ούτε από τις πληγές του. Γι᾽ αυτό καταδικάστηκε στο βασανιστικό πυρ. Πραγματικά, η έλλειψη αγάπης είναι το χειρότερο. Λοιπόν, αδελφοί: Θα μας σώσουν οι Λάζαροι! Αυτοί οι σακάτηδες και πάμπτωχοι άνθρωποι, που τους βλέπουμε στο δρόμο ζητιανεύοντες ή που μας κτυπάνε την πόρτα μας. Να συγκινούμαστε από τον πόνο τους και να ανταποκρινόμαστε, όσο μπορούμε, στην ανάγκη τους. Έτσι θα φανεί και σε ᾽μας ο Παντελεήμων Κύριος ευσπλαγχνικός και ελεήμων για τις παραβάσεις μας στον Νόμο Του. Διαφορετικά, μας παραμένει η καταδίκη του πλουσίου του σημερινής ευαγγελικής περικοπής, γιατί «η κρίσις ανέλεος τω μη ποιήσαντι έλεος» (Ιακ. 2,13).

Σε πολλούς μελετητές προξενεί εντύπωση η ονομασία «βασιλεύς Ρωμαίων», την οποία χρησιμοποιούσαν οι αυτοκράτορες της Κωνσταντινουπόλεως και η ορολογία «Ρωμανία», την οποία συναντούμε σε πολλά έγγραφα της εποχής ως ονομασία του κράτους. Είναι γεγονός ότι η ονομασία «Βυζαντινή Αυτοκρατορία» είναι μεταγενέστερη και δημιουργήθηκε το 1562 από τον Γερμανό ιστορικό Ιερώνυμο Βολφ. Σήμερα την χρησιμοποιούμε για να γινόμαστε κατανοητοί  στους πολλούς. Όμως από σεβασμό προς τις ιστορικές πηγές πρέπει να εξηγούμε στους νεωτέρους ότι οι όροι Ρωμαίος και Ρωμανία αναφέρονται στη Νέα Ρώμη-Κωνσταντινούπολη και όχι στην Παλαιά Ρώμη. Άλλωστε στο βυζαντινό κράτος η παιδεία βασιζόταν στον Όμηρο και ουδέποτε εδιδάχθη το λατινικόέπος του Βιργιλίου, η Αινειάδα, που αναφέρεται στην πρεσβυτέρα Ρώμη. Η ελληνική συνείδηση ήταν διαδεδομένη μεταξύ αρχόντων και αρχομένων στο βυζαντινό κράτος ιδίως μετά τον 7ο αιώνα, αν και το κράτος ήταν πολυεθνικό και το συνδετικό στοιχείο ήταν η Ορθοδοξία. Από τα ονόματα Ρωμαίος και Ρωμανία προήλθε και ο όρος Ρωμηός, ο οποίος στην νεώτερη ιστορία μας σημαίνει υπό ευρεία έννοια κάθε Ορθόδοξο και υπό στενή έννοια τον Έλληνα.

 Για να ξεκαθαρίσουμε το θέμα της ελληνικής συνειδήσεως των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων, ιδιαιτέρως δε κατά τους τελευταίους αιώνες, καλόν είναι να μελετήσουμε ένα εκπληκτικό κείμενο ελληνορθοδόξου αξιοπρεπείας και πατριωτικής παρρησίας γραμμένο από τον Αυτοκράτορα της Νικαίας Ιωάννη Γ  Δούκα Βατάτζη και απευθυνόμενο στον Πάπα Γρηγόριο Θ . Όπως γνωρίζουμε μετά την Δ  Σταυροφορία  και την επιβολή της Λατινοκρατίας στον χώρο του Ελληνισμού (1204) η αυτοκρατορία της Νικαίας με έδρα τη Νίκαια της Μικράς Ασίας υπήρξε ένα από τα ελεύθερα ελληνικά κράτη απ’ όπου προήλθε και η εκδίωξη των Φράγκων από την Κωνσταντινούπολη το 1261. Ο Ιωάννης Βατάτζης βασίλευσε από το 1222 έως το 1254 διαδεχόμενος τον πεθερό του Θεόδωρο Λάσκαρι, τον ποιητή του Μεγάλου Παρακλητικού Κανόνος προς την Υπεραγίαν Θεοτόκον. Ο Ιωάννης Βατάτζης γεννήθηκε το 1193 στο Διδυμότειχο της Θράκης και σήμερα τιμάται από την Ιερά Μητρόπολη Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου ως τοπικός Άγιος (4 Νοεμβρίου, ημέρα του θανάτου του το 1254). Λόγω της βαθυτάτης πίστεώς του και της φιλανθρώπου και ελεήμονος πολιτείας του κατετάγη μετά την κοίμησή του στο αγιολόγιο της Εκκλησίας μας και ονομάσθηκε Άγιος Ιωάννης Βατάτζης ο Ελεήμων. Ως Αυτοκράτωρ της Νικαίας ο Ιωάννης Βατάτζης εργάσθηκε για την ανακατάληψη των ελληνικών εδαφών και πολέμησε κατά των Φράγκων Σταυροφόρων και κατά των Τούρκων του Ικονίου. Καλλιέργησε την μελέτη των ελληνικών γραμμάτων, είχε δε και ο ίδιος στερεά κλασσική παιδεία και ελληνική συνείδηση.

 Το συγκλονιστικό κείμενο, το οποίο διαφωτίζει την ελληνική και ορθόδοξη συνείδηση των «Ρωμαίων βασιλέων», διασώζει ο αείμνηστος καθηγητής της Ιστορίας Απόστολος Βακαλόπουλος (1) και έχει τίτλο «Του αοιδίμου βασιλέως κυρού Ιωάννου του Δούκα προς τον τε (γράφε ίσως τον τότε) Πάπαν Γρηγόριον». Ο Βακαλόπουλος γράφει στον Πρόλογό του: «Η παρατιθέμενη επιστολή του Ιωάννου Γ. Βατάτζη (1222-1254) προς τον πάπα Γρηγόριο Θ  (1227-1241) είναι πολύ χαρακτηριστική για τις ιδέες που επικρατούν στους βασιλείς της Νίκαιας μετά το 1204. Έντονη είναι η ελληνολατρία και η εθνική ελληνική συνείδησή τους, που βαθμιαία ταυτίζεται με την Ορθοδοξία. …. Εδώ παρατηρούμε καθαρά πως γεννιούνται και δρουν οι πολιτικές εκείνες αντιλήψεις, που αποβλέπουν στην απελευθέρωση των σκλαβωμένων ελληνικών χωρών, και οι οποίες προσαρμοσμένες επιζούν επί Τουρκοκρατίας μέσα σε νέες συνθήκες. Και τελικά πως διαμορφώνουν το περιεχόμενο της λεγόμενης Μεγάλης Ιδέας». 

 Το κείμενο ξεκινά με την έκπληξη του Βατάτζη πως τόλμησε ο Πάπας να του ζητήσει να παύσει να διεκδικεί την Κωνσταντινούπολη από τον Φράγκο ηγεμόνα , ο οποίος την  κατέχει από το 1204. Γράφει με ελληνική αξιοπρέπεια και διπλωματική ειρωνεία ο Βατάτζης, αφού προσδιορίσει στη αρχή ποιός είναι ο γράφων: «Ιωάννης εν Χριστώ τω Θεώ πιστός βασιλεύς και αυτοκράτωρ Ρωμαίων ο Δούκας τω αγιωτάτω πάπα της πρεσβυτέρας Ρώμης Γρηγορίω σωτηρίας και ευχών αίτησιν». Αποδίδουμε στην νεοελληνική ορισμένα από τα κυριώτερα σημεία της επιστολής: «Εγώ ως βασιλεύς θεωρώ άτοπα τα όσα μου γράφεις και δεν ήθελα να πιστεύσω ότι είναι δικό σου το γράμμα, αλλά αποτέλεσμα της απελπισίας κάποιου που βρίσκεται κοντά σου, και ο οποίος έχει την ψυχή του γεμάτη κακότητα και αυθάδεια. Η αγιότητά σου κοσμείται από φρόνηση και διαφέρει από τους πολλούς ως προς την σωστή κρίση. Γι’ αυτό δυσκολεύθηκα πολύ να πιστεύσω ότι είναι δικό σου το γράμμα αν και έχει σταλεί προς εμέ.» Αξίζει να θαυμάσουμε την έλλειψη δουλικότητος του Βατάτζη προς τον Πάπα αν και την εποχή εκείνη οι Έλληνες της Νικαίας ήσαν οι αδύναμοι και ο Πάπας ήταν η υπερδύναμη τηρουμένων των αναλογιών.

 Και συνεχίζει ο Ιωάννης Βατάτζης διατρανώνοντας την εθνική συνείδησή του: «Γράφεις στο γράμμα σου ότι στο δικό μας γένος των Ελλήνων η σοφία βασιλεύει…… Ότι, λοιπόν, από το δικό μας γένος άνθησε η σοφία και τα αγαθά της και διεδόθησαν στους άλλους λαούς, αυτό είναι αληθινό. Αλλά πως συμβαίνει να αγνοείς, η αν δεν το αγνοείς πως και το απεσιώπησες, ότι μαζί με την βασιλεύουσα Πόλη και η βασιλεία σε αυτόν τον κόσμο κληροδοτήθηκε στο δικό μας γένος από τον Μέγα Κωνσταντίνο, ο οποίος εδέχθη την κλήση από τον Χριστό και κυβέρνησε με σεμνότητα και τιμιότητα; Υπάρχει μήπως κανείς που αγνοεί ότι η κληρονομιά της δικής του διαδοχής (σ.σ. του Μ. Κωνσταντίνου) πέρασε στο δικό μας γένος και εμείς είμαστε οι κληρονόμοι και διάδοχοί του; Απαιτείς να μην αγνοούμε τα προνόμιά σου. Και εμείς έχουμε την αντίστοιχη απαίτηση να δεις και να αναγνωρίσεις το δίκαιό μας όσον αφορά την εξουσία μας στο κράτος της Κωνσταντινουπόλεως, το οποίο  αρχίζει από των χρόνων του Μεγάλου Κωνσταντίνου και … έζησε επί χίλια χρόνια ώστε έφθασε μέχρι και την δική μας βασιλεία. Οι γενάρχες της βασιλείας μου, από τις οικογένειες των Δουκών και των Κομνηνών, για να μην αναφέρω τους άλλους, κατάγονται από ελληνικά γένη. Αυτοί λοιπόν οι ομοεθνείς μου επί πολλούς αιώνες κατείχαν την εξουσία στην Κωνσταντινούπολη. Και αυτούς η Εκκλησία της Ρώμης και οι προϊστάμενοί της τους αποκαλούσαν Αυτοκράτορες Ρωμαίων… Διαβεβαιούμε δε την αγιότητά σου και όλους τους Χριστιανούς ότι ουδέποτε θα παύσουμε να αγωνιζόμαστε και να πολεμούμε κατά των κατακτητών της Κωνσταντινουπόλεως. Θα ασεβούσαμε  και προς  τους νόμους της φύσεως και προς τους θεσμούς της πατρίδος και προς τους τάφους των πατέρων μας και προς τους ιερούς ναούς του Θεού, εάν δεν αγωνιζόμασταν γι’ αυτά με όλη μας την δύναμη… Έχουμε μαζί μας τον δίκαιο Θεό, ο οποίος βοηθεί τους αδικουμένους και αντιτάσσεται στους αδικούντας…».

 Ένας «βασιλεύς Ρωμαίων», ο Ιωάννης Βατάτζης μας άφησε ένα εξαιρετικό γραπτό μνημείο ελληνορθόδοξης αυτοσυνειδησίας. Τέτοια κείμενα αξίζει να διδάσκουμε στους νέους μας. Ας έχουμε την ευλογία του ευλαβούς Χριστιανού και πατριώτο  Αγίου Ιωάννου Γ Δούκα Βατάτζη (2).

Σημειώσεις:

 (1) Απ. Βακαλοπούλου, Πηγές Ιστορίας του Νέου Ελληνισμού, Α´  τόμος, Θεσσαλονίκη 1965, σελ. 50-53.

(2) Το Συναξάρι του Βατάτζη ως Αγίου έχει συγγράψει ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στον δίτομο Συναξαριστή του. Ο ίδιος συνέθεσε και την Ακολουθία του Αγίου Ιωάννου Βατάτζη. Στο Διδυμότειχο υπάρχει καινούργιος Ιερός Ναός στο όνομα του Αγίου Αυτοκράτορος και η Ιερά Μητρόπολις Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου οργανώνει κάθε χρόνο τα «Βατάτζεια»  με επίκεντρο την εορτή του Αγίου στις 4 Νοεμβρίου.

Ένα νόστιμο γιουβετσάκι χωρίς κρέας.

Υλικά

1 κιλό σουπιές, καθαρισμένες, κομμένες σε μεγάλα κομμάτια
2 ξερά κρεμμύδια, ψιλοκομμένα
150 ml κόκκινο κρασί, ξηρό
140 ml ελαιόλαδο
1 ½ κουτ. σούπας ντοματοπελτές , διαλυμμένος σε 1 ποτήρι νερό
αλάτι, πιπέρι
10 κόκκους μπαχάρι, καλά κοπανισμένους
250 – 300 γρ. κριθαράκι, χονδρό
1/3 μάτσο μαϊντανός ψιλοκομμένος ή φρέσκια ρίγανη

Διαδικασία
Σε μια ρηχή κατσαρόλα ζεσταίνουμε τη μισή ποσότητα από το ελαιόλαδο σε δυνατή φωτιά και σοτάρουμε τις σουπιές με το κρεμμύδι και το μπαχάρι για περίπου 2 – 3 λεπτά, μέχρι να μαλακώσουν λίγο και να εξατμιστούν τα υγρά που θα βγάλουν.

“Σβήνουμε” με το κρασί, πασπαλίζουμε με πιπέρι και ανακατεύουμε 1 – 2 λεπτά, μέχρι να εξατμιστεί το αλκοόλ. Ρίχνουμε την ντομάτα και ανακατεύουμε για περίπου άλλα 1 – 2 λεπτά. Περιχύνουμε με βραστό νερό τόσο όσο να καλύπτει καλά τις σουπιές, χαμηλώνουμε τη θερμοκρασία σε μέτρια φωτιά, σκεπάζουμε την κατσαρόλα και μαγειρεύουμε για περίπου 25 – 30 λεπτά μέχρι είναι σχεδόν έτοιμες οι σουπιές.

Περιχύνουμε με το υπόλοιπο ελαιόλαδο, ρίχνουμε το κριθαράκι και 1 κουτ. γλυκού αλάτι,ανακατεύουμε και μαγειρεύουμε για περίπου 20 λεπτά, ή μέχρι να βράσει το κριθαράκι όπως μας αρέσει.

Ελέγχουμε κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος και αν χρειάζεται, προσθέτουμε λίγο βραστό νερό, ώστε στο τέλος να είναι μελάτο. Το αποσύρουμε και πασπαλίζουμε με μαϊντανό ή ρίγανη.

Συμβουλή: Αν σας αρέσει το μελάνι της σουπιάς βάζεται αυτό, αντί για την ντομάτα. Το φαγητό θα γίνει μαύρο αλλά απίστευτα νόστιμο. Μπορείτε να βάλετε τα μελάνια από τις μισές σουπιές.

Πηγή: gastronomos.gr

We should feel Christ to be our friend. He is our friend. He Himself confirms this when He says : ‘You’re my friends…’ (Jn. 15, 14). We should look on Him as a friend and approach Him as such. Do we fall? Do we sin? We should run to Him with openness, love and confidence. Not with fear that He’ll punish us, but with the courage given to us by the feeling that He’s our friend.

Ήμουν στο Ναυτικό το 1952 και βρισκόμουνα στη Πλατεία Κλαυθμώνος, όχι όπως είναι σήμερα. Οι νεότεροι δεν γνωρίζουν πάρα πολλά από τα παλιά και απορούν όποτε ακούν ορισμένα γεγονότα του τότε.

Εκείνη τη στιγμή έπεφτε ο ήλιος και θα γνωρίζετε ότι με τη δύση του, γίνεται υποστολή της σημαίας. Τότε το Υπουργείο Ναυτικού ήταν εκεί και η σημαία κυμάτιζε ακόμα στο κτήριο. Σήμερα είναι άλλες υπηρεσίες του Ναυτικού.

Τότε πάντα κάθε πρωί, θα θυμούνται οι παλιοί, γινόταν έπαρση σημαίας και σταματούσαν τα πάντα, όπως και στη δύση του ηλίου γινόταν υποστολή. Ήταν στιγμές ωραίες, απίθανες που ζούσαν τότε οι άνθρωποι.
Το άγημα αποδόσεως τιμών στο χώρο του, και ακούμε το σαλπιγκτή να δίνει το σύνθημα για την υποστολή της σημαίας. Το άγημα παρουσιάζει όπλα. Ο αξιωματικός χαιρετά και παίζεται ο Θούριος. Όλοι οι παριστάμενοι εκεί και οι περαστικοί, όπως και εγώ σταθήκαμε σε στάση προσοχής.

Αποδίδεις με αυτό τον τρόπο την τιμή στο ιερό μας σύμβολο, στη γαλανόλευκη σημαία. Εκείνη τη στιγμή που ο αρμόδιος αξιωματικός χαιρετά, η ματιά του πέφτει λοξά και βλέπει κάτι παράξενο, και η ψυχή του ταράζεται, για αυτό που θα σας πω παρακάτω.

Τελειώνοντας η διαδικασία της υποστολής της σημαίας, οι διαβάτες συνεχίζουν το δρόμο τους, ενώ εγώ παρέμεινα από συνήθεια λίγο ακόμα. Τότε βλέπω το νεαρό αξιωματικό να κατευθύνεται θυμωμένος προς ένα γεροδεμένο πλανόδιο καστανά. Βλέπετε τότε η πλατεία ήταν κενή και στις γωνίες ήταν πάντα στιλβωτές (λούστροι) και καστανάδες που μας λείπουν τώρα.

Και του είπε:

“Γιατί δεν σηκώθηκες όρθιος για να τιμήσεις τη σημαία μας. Δεν έχεις φιλότιμο κλπ”.

Ο άνθρωπος έμεινε βουβός, εγώ παρακολούθησα έντρομος και φοβερά συγκλονισμένος το τι έγινε. Κατόπιν βλέπω τον καστανά που έγινε κατακόκκινος και άρχισε να τρέμει. Ήθελε να φωνάξει, αλλά βλέπω με έκπληξη ότι συγκρατείται. Σκύβοντας το κεφάλι του άρχισε να κλαίει με λυγμούς.

Λίγη ώρα μετά συνέρχεται, σκουπίζει τα δάκρυα του και με πολλή δύναμη των χεριών του (αυτά ήταν γερά) στυλώνει το σώμα του δυνατά, σπρώχνει τον πάγκο του με τα κάστανα μπροστά και φωνάζει με όλη τη ψυχή του, στο νεαρό αξιωματικό δυνατά:

“Πως να σηκωθώ κύριε; Της τα έδωσα της Πατρίδας και τα δύο” και σηκώνει τα μπατζάκια του παντελονιού οπού φάνηκαν δύο πόδια κομμένα πάνω από το γόνατα. Και ξαναρχίζει να κλαίει. Ο κόσμος όπως και εγώ γύρω του κλαίει και χειροκροτεί, όμως περισσότερο από όλους κλαίει ο νεαρός αξιωματικός.

Έχουν περάσει από τότε περίπου 60 χρόνια. Ποιος ξέρει τι γίνεται.

Εκείνη τη στιγμή έγινε κάτι το αλησμόνητο, φοβερή σκηνή για Όσκαρ.

Ο αξιωματικός σκύβει και αγκαλιάζει και φιλά τον καστανά, και στη συνέχεια στέκεται ευθυτενής μπροστά στον ήρωα και φέρνει το δεξί του χέρι στην άκρη του γείσου του πηλικίου του και τον χαιρετά στρατιωτικά.

Του απονέμει “τας κεκανονισμένας τιμάς” που δεν μπόρεσε εκείνος τυπικά να αποδώσει στη σημαία μας, γιατί της χάρισε και τα δύο πόδια στα βορειοηπειρώτικα βουνά μας για να μπορεί να κυματίζει σήμερα ψηλά η κυανόλευκη σημαία σε λεύτερη πατρίδα.
Και οι άλλοι, οι πολλοί να μπορούν να πηγαίνουν με γρήγορο βήμα στις ειρηνικές απασχολήσεις τους, χωρίς να γνωρίζουν ότι περνούν μπροστά από έναν ήρωα του αλβανικού μετώπου, τον Έλληνα ήρωα πολεμιστή, όποιο επάγγελμα και να χει.

Άλλοι δεν μιλούν, άλλοι όμως ειρωνεύονται. Γι αυτό οι νέες γενιές πρέπει να μάθουν, να διδαχθούν από την οικογένεια και το Σχολείο για το Έπος του 1940.

Για το καλό της Πατρίδας μας!

Στην αμερικανική πολιτεία της Αλάσκας, η οικογένεια Atchley ζει σε μια απόσταση 400 χιλιομέτρων κατά μήκος του ποταμού Nowitna, ενώ η πιο κοντινή πόλη, η Ruby, βρίσκεται σε απόσταση 160 χιλιομέτρων.

Τα τελευταία 18 χρόνια, μόνο λίγοι άνθρωποι τούς έχουν επισκεφθεί.

Μια φορά τον χρόνο, η οικογένεια κάνει τα ψώνια της, με το κελάρι τους να περιέχει περισσότερα από 1.000 τεμάχια από διάφορα τρόφιμα, από παστεριωμένο γάλα μέχρι πάστα ντομάτας, ρύζι, μακαρόνια, ζάχαρη και λοιπά.

Εκτός από τα τρόφιμα που αγοράζουν, ζουν από τη γη, κυνηγούν αρκούδες, λύκους, κουνέλια, πάπιες και κάνουν μαρμελάδες από τα λουλούδια. Η οικογένεια διατηρεί τον δικό της χρόνο που ταιριάζει στις ανάγκες της, τοποθετώντας το ρολόι μέχρι και τρεις ώρες προς τα εμπρός ή προς τα πίσω ανάλογα με το φως.

Γενικά τρώνε πρωινό στις 16:30, ξοδεύοντας το σύντομο χειμωνιάτικο φως της μέρας στην ξυλουργική, στον καθαρισμό και στις επισκευές. Μετά το δείπνο, στις 22:00, συζητούν, γράφοντας τραγούδια στην κιθάρα και κοιμούνται γύρω στις 04:00. Τα λίγα χρήματα που χρειάζονται τα κερδίζει ο 52χρονος David πουλώντας δέρματα ζώων ή κάνοντας κάποια εργασία στο τοπικό χρυσωρυχείο, περίπου 160 χιλιόμετρα μακριά.

Ο γιος του, Sky, 13 ετών, εκπαιδεύεται στο σπίτι από τους γονείς, που του μαθαίνουν μαθηματικά, γλώσσα, ιστορία, μαγειρική, ξυλουργική… Ο Sky απολαμβάνει αυτή την ασυνήθιστη εκπαίδευση, λέγοντας: «Δεν έχω πάει ποτέ σε ένα πραγματικό σχολείο, έχω δει μια φορά, αλλά πιθανότατα δεν θα ήθελα». Η πρόσβαση για την οικογένεια στην πόλη Ruby γίνεται από τον ποταμό – το καλοκαίρι με καραβάκι και το χειμώνα με snowmobile πάνω από την παγωμένη επιφάνειά του. Ωστόσο, το ταξίδι μπορεί να είναι επικίνδυνο, ειδικά το χειμώνα, με τον κίνδυνο να σπάσει ο πάγος.

Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, χρειάζονται έξι ώρες για να φτάσουν στο πλησιέστερο νοσοκομείο, ενώ η επικοινωνία γίνεται με δορυφορικό τηλέφωνο. Η μαμά Romy, ασχολείται με τη μαγειρική, γράφει παιδικά βιβλία και βοηθά τον γιο της στην εκπαίδευσή του. “Όλοι θέλουν να μάθουν τι σου κάνουν 18 χρόνια απομόνωσης από τον κόσμο… Σε αλλάζουν, έχεις χρόνο να σκεφτείς και δεν παίρνεις βιαστικές αποφάσεις. Υπάρχει ηρεμία και απολαμβάνεις καλύτερα το καθετί…”, λέει εκείνη.

Πηγή: briefingnews.gr

Τόσα σας λέω, τόσο σκληρά έχω μιλήσει! Εμένα κάτι να μου έλεγαν, θα προβληματιζόμουν, θα σκεφτόμουν γιατί μου το είπαν, τι ήθελαν. Για να μην πω βράδια, ένα βράδυ δεν θα κοιμόμουν.

Αν δεν έβλεπα τα δύσκολα χρόνια που έρχονται, δεν θα ανησυχούσα τόσο. Αλλά αυτό που βλέπω είναι ότι αργότερα θα δυσκολευθείτε πολύ. Δεν με καταλαβαίνετε. Τότε θα με καταλάβετε.

Είθε να μην επιτρέψει ο Θεός να έρθουν δύσκολες μέρες, αλλά αν έρθουν, με έναν μικρό σεισμό, με ένα τράνταγμα, θα σωριάσουν ολόκληρες αδελφότητες, ολόκληρα μοναστήρια, γιατί ο καθένας θα πάει να σώσει τον εαυτό του και θα τραβήξει την πορεία του.

Χρειάζεται πολλή προσοχή, για να μη μας εγκατάλειψη ο Θεός. Οι ψυχές να έχουν κάτι πνευματικό. Αυτό σας τιμάει. Θα γίνει μεγάλο τράνταγμα.

– Αν βρεθεί, Γέροντα, μόνος του κανείς σε δύσκολα χρόνια, τι θα κάνει;

– Άρχισε τώρα να κάνεις πρώτα υπακοή, να απόκτησης διάκριση, και τότε θα δούμε. Γι’ αυτό είπαμε να κόψουμε τα κουσούρια πρώτα. Αν έχει κανείς κουσούρια, δεν θα τα βγάλει πέρα. Αν τώρα γκρινιάζει για όλα και νομίζει ότι αυτός είναι λεβεντόπαιδο και όλοι οι άλλοι είναι χάλια, τότε…; Κοιτάξτε να διορθωθείτε, για να δικαιούσθε την θεία βοήθεια.

Να στηριχτείτε ακόμη περισσότερο στον Θεό. Θα έχουμε πιο δύσκολα χρόνια. Ακόμη είναι άγουρα τα; φρούτα δεν ωρίμασαν. Όταν εσείς θα είστε ώριμες πνευματικά, ξέρετε τι θα είστε; Οχυρό. Όχι μόνο για εδώ, αλλά θα μπορείτε να βοηθάτε και πιο πέρα.

Γιατί, διαφορετικά, θα έχετε και εσείς ανάγκη από ανθρώπινη βοήθεια και προστασία. Και ξέρετε τι κακό είναι ένα μοναστήρι, με ένα σωρό αδελφές, να έχει ανάγκη από λαϊκούς;

Σήμερα ο μοναχός πρέπει να ζήση πνευματικά, για να είναι έτοιμος να ξεπεράσει μια δυσκολία. Να ετοιμασθεί, για να μην τον στενοχωρήσει η στέρηση, γιατί μετά μπορεί να φθάσει στην άρνηση. Θα έρθει εποχή που θα ξεραθούν τα ποτάμια, όλοι θα διψάσουν, όλοι θα υποφέρουν.

Για μας τους μοναχούς δεν είναι τόσο φοβερό· εμείς και να διψάσουμε, πρέπει να διψάσουμε, γιατί εμείς ξεκινήσαμε για κακουχία. «Ο,τι δεν έκανα εκουσίως ως καλόγερος, θα πω, το κάνω τώρα ακουσίως, για να καταλάβω τι θα πει καλόγερος. Σ’ ευχαριστώ, Θεέ μου».

Αλλά ο καημένος ο κόσμος! Όταν φθάνουν οι άνθρωποι στο σημείο να εφευρίσκουν βόμβες που να σκοτώνονται οι άνθρωποι και να μην καταστρέφονται τα κτίρια, τι να πω;

Όταν είπε ο Χριστός «μια ψυχή αξίζει όσο ο κόσμος όλος», και αυτοί έχουν τα κτίρια πιο πολύ από όλο τον κόσμο, αυτό είναι φοβερό!

– Γέροντα, νιώθω αγωνία, φόβο, για ο,τι μας περιμένει.

– Αυτός ο φόβος μας βοηθάει να γαντζωθούμε στον Χριστό. Όχι ότι πρέπει να χαίρεται κανείς γι’ αυτήν την κατάσταση που περιμένουμε, άλλα να χαίρεται, γιατί θα αγωνισθεί για τον Χριστό. Δηλαδή δεν θα περάσουμε μια κατοχή ενός Χίτλερ η ενός Μουσολίνι, άλλα θα δώσουμε εξετάσεις για τον Χριστό.

Δεν είναι ότι θα έχουμε εμείς πολυβόλα, ατομικές βόμβες ανώτερες, και θα νικήσουμε. Τώρα ο αγώνας θα είναι πνευματικός. Θα παλέψουμε με τον ίδιο τον διάβολο. Ο διάβολος όμως δεν έχει καμιά εξουσία, αν δεν του δώσουμε εμείς εξουσία.

Τι να φοβηθούμε; Αν ήταν Χίτλερ η Μουσολίνι, ήταν άλλο. Να μην υπάρχει φόβος. Να χαιρόμαστε που η μάχη είναι πνευματική.

Εάν ζείτε μοναχικά, πατερικά, και προσέχετε, θα δικαιούσθε την θεία επέμβαση σε κάθε επίθεση του εχθρού. Αν υπάρχουν άνθρωποι προσευχής, ταπεινοί, που έχουν πόνο και αγάπη, είναι κεφάλαια πνευματικά, είναι «βάσεις» πνευματικές.Δυό-τρεις ψυχές να υπάρχουν σε ένα μοναστήρι που να σκέφτονται τον πόνο των άλλων και να προσεύχονται, είναι πνευματικό οχυρό.

Πηγή: elromio.gr

Την Κυριακή 4 Νοεμβρίου 2018 μετά τη Θεία Λειτουργία Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου, πραγματοποιήθηκε στην Αίθουσα Τελετών του ΑΠΘ η καθιερωμένη εκδήλωση του Κεντρικού Συλλόγου Πολυτέκνων Νομού Θεσσαλονίκης για την βράβευση των 700 (επτακοσίων) αριστούχων μαθητών Γυμνασίου – Λυκείου, παιδιά πολύτεκνων οικογενειών του Συλλόγου. Η εκδήλωση ήταν αφιερωμένη στον Μακεδονικό αγώνα και στον ήρωα Παύλο Μελά.

Φωτορεπορτάζ: Ραφαήλ Γεωργιάδης.

Χαιρετισμό απηύθυναν οι Πρόεδροι Συλλόγων Πολυτέκνων. Ο Πρόεδρος κ. Ερωτόκριτος Θεοτοκάτος τόνισε την ανάγκη για πολύτεκνες οικογένειες για την ευημερία και προκοπή του λαού αλλά και τη λύση του δημογραφικού προβλήματος. Πρόσθεσε επίσης την ανάγκη φιλοπατρίας και διάσωσης της πολιτισμικής μας ταυτότητας, το καθήκον των πολυτέκνων προς το Θεό και την πατρίδα.

Φωτορεπορτάζ: Ραφαήλ Γεωργιάδης.

Ο Γέροντας Εφραίμ Βατοπαιδινός μίλησε για το Άγιο Όρος που πάντοτε ενδιαφερόταν για τους πολυτέκνους, «Η πολυτεκνία είναι καρπός της φιλοθεΐας. Ανδρόγυνο σημαίνει πνευματική ενότητα. Δεν υπάρχει επικοινωνία στην οικογένεια. Πρέπει να παραμείνουμε κοντά στην εκκλησία, στον αυθεντικό τρόπο της πνευματικής Ζωής. Όποιος αποφεύγει την τεκνογονία ο Θεός του δίνει την δοκιμασία της ασθενείας. Μας λείπει η απλή πίστη της γριούλας. Ο 20ος αιώνας έδωσε τόσους αγίους. Η Μονή Βατοπαιδίου προσπαθεί και βοηθάει τους πολυτέκνους, θα ζητιανεύω για να βοηθώ τους πολυτέκνους«.

Φωτορεπορτάζ: Ραφαήλ Γεωργιάδης.

Προ του τέλους της Εκδηλώσεως απονεμήθηκε στον Καθηγούμενο της Ιεράς Μεγίστης Μονής Γέροντα Εφραίμ ο Χρυσούς Στέφανος της Δικαιοσύνης του Συλλόγου Πολυτέκνων Νομού Θεσσαλονίκης, ενώ από την πλευρά του ο Γέροντας Εφραίμ προσέφερε στον Πρόεδρο πιστό αντίγραφο της Παναγίας της Βηματάρισσας, της Εφόρου και Προστάτιδος της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου.

Φωτορεπορτάζ: Ραφαήλ Γεωργιάδης.

Φωτορεπορτάζ: Ραφαήλ Γεωργιάδης.

Φωτορεπορτάζ: Ραφαήλ Γεωργιάδης.

Φωτορεπορτάζ: Ραφαήλ Γεωργιάδης.

Φωτορεπορτάζ: Ραφαήλ Γεωργιάδης.

Φωτορεπορτάζ: Ραφαήλ Γεωργιάδης.

Φωτορεπορτάζ: Ραφαήλ Γεωργιάδης.

Φωτορεπορτάζ: Ραφαήλ Γεωργιάδης.

Φωτορεπορτάζ: Ραφαήλ Γεωργιάδης.

Φωτορεπορτάζ: Ραφαήλ Γεωργιάδης.

Φωτορεπορτάζ: Ραφαήλ Γεωργιάδης.

Φωτορεπορτάζ: Ραφαήλ Γεωργιάδης.

Φωτορεπορτάζ: Ραφαήλ Γεωργιάδης.

Φωτορεπορτάζ: Ραφαήλ Γεωργιάδης.

Φωτορεπορτάζ: Ραφαήλ Γεωργιάδης.

Φωτορεπορτάζ: Ραφαήλ Γεωργιάδης.

Φωτορεπορτάζ: Ραφαήλ Γεωργιάδης.

Φωτορεπορτάζ: Ραφαήλ Γεωργιάδης.

Φωτορεπορτάζ: Ραφαήλ Γεωργιάδης.

«Ο Γαλακτίων και η Επιστήμη έζησαν επί της βασιλείας του Δεκίου και της ηγεμονίας του Σεκούνδου. Και ο μεν Γαλακτίων ήταν υιός του Κλειτοφώντος και της Λευκίππης, Ελλήνων (δηλαδή ειδωλολατρών) και των δύο, οι οποίοι κατηχήθηκαν στη χριστιανική πίστη από κάποιο μοναχό ονόματι Ονούφριο και δέχτηκαν το άγιο βάπτισμα. Η δε Επιστήμη και αυτή είχε γονείς Έλληνες, κι όταν παντρεύτηκε τον Γαλακτίωνα, βαπτίστηκε κι η ίδια χριστιανή. Αποφάσισαν από κοινού να διατηρήσουν την παρθενία τους και να ζήσουν με πλήρη αφιέρωση στον Θεό. Πράγματι, ακολούθησαν κάθε σκληραγωγία και ασκητική κακοπάθεια, ενώ έπειτα συνελήφθησαν από τον άρχοντα Ούρσο. Κι αφού ρωτήθηκαν για την πίστη τους και ομολόγησαν τον Χριστό, τους κτύπησαν με σφοδρότητα και τρύπησαν τα νύχια τους με μυτερά καλάμια. Στη συνέχεια ακρωτηρίασαν με μαχαίρι τα χέρια και τα πόδια τους και τέλος τους έκοψαν τα κεφάλια. Κι ο μεν άγιος Γαλακτίων ήταν τότε τριάντα ετών, η δε αγία Επιστήμη δέκα έξι».

Σύζυγοι και μοναχοί ταυτόχρονα οι άγιοι σήμερα, οι οποίοι ανήκουν σ’ εκείνην την ομάδα των χριστιανών που ακολούθησαν τον λεγόμενο λευκό γάμο: ενώ είναι σύζυγοι δεν έχουν σαρκικές σχέσεις. Ο υμνογράφος μάλιστα με μία πολύ όμορφη φράση – κι όχι μόνο με αυτήν – εκφράζει τη διπλή αυτή παράδοξη σχέση τους: Οι άγιοι αποτελούν «κλέος συζυγίας, αζύγων μέγα θαύμα». Οι άγιοι είναι η δόξα της συζυγίας, αλλά και το μέγα θαύμα των μοναχών. Δεν προβάλλει η Εκκλησία μας τον λευκό γάμο ως παράδειγμα προς μίμηση. Ο λευκός γάμος αποτελεί επιλογή ορισμένων συζύγων, οι οποίοι εκτιμώντας τις δυνάμεις τους και την όλη σκοποθεσία της ζωής τους αποφασίζουν ότι η διατήρηση της παρθενίας τους, έστω και μέσα στον γάμο, συνιστά επιλογή που διευκολύνει το συμφέρον της ψυχής τους. Το σημειώνει ο υμνογράφος:«Άμφω τα συμφέροντα συμφρονήσαντες». Συμβαίνει κάτι παρόμοιο ίσως με το χάρισμα της σαλότητας. Ενώ είναι χάρισμα εκ Θεού, δεν προτείνεται ως δρόμος ζωής από την Εκκλησία μας. Κι αυτό είναι κάτι που δείχνει πόσο η Εκκλησία πορεύεται προσγειωμένα και με συμπάθεια προς τους πιστούς: κάθε φορά τονίζει τον μέσο δρόμο, χωρίς όμως να αποκλείει για όσους το επιθυμούν, κάτι διαφορετικό ως υπέρβαση. Διότι το ζητούμενο από Εκείνην είναι όχι ο δρόμος, ο όποιος δρόμος, αλλά η σχέση με τον Χριστό. Αυτό συνιστά τον σκοπό και δεν πολυεπεμβαίνει στα μέσα προς κατάκτηση του σκοπού. 

Από την άποψη αυτή καταλαβαίνουμε ότι ο λευκός γάμος κάποιων εγγάμων αγίων της Εκκλησίας δεν αποτελεί κριτική κατά του ευλογημένου γάμου των υπολοίπων πιστών. Τούτο θα συνιστούσε βλασφημία, που θα αναιρούσε το ίδιο το μυστήριο του γάμου, σύμφωνα με το οποίο η ψυχοσωματική σχέση των συζύγων λειτουργεί ως εικόνα της σχέσης του Χριστού με την Εκκλησία. «Το μυστήριον τούτο μέγα εστί, εγώ δε λέγω εις Χριστόν και εις την Εκκλησίαν». Ο ίδιος ο Κύριος άλλωστε ήταν Εκείνος που με την παρουσία Του στον γάμο της Κανά ευλόγησε την κανονικότητα του γάμου και μίλησε για το είδος αυτής της σχέσεως, συμπεραίνοντας ότι «ουκέτι εισί δύο, αλλά μία σαρξ». Με τη χάρη του Θεού δηλαδή ο άνδρας και η γυναίκασυζεύγνυνται, ενώνονται έτσι, που αποτελούν τον ένα άνθρωπο, με προσανατολισμό προς τον Χριστό, κάτι που σημαίνει ότι οι σχέσεις πια του ζευγαριού, ψυχικές και σωματικές, ανάγονται πέρα από το απλό οριζόντιο επίπεδο σε επίπεδο πνευματικό.

Παρ’ όλα αυτά! Η συζυγία του αγίου ζεύγους Γαλακτίωνος και Επιστήμης λειτουργεί παραδειγματικά και για εγγάμους και για μοναχούς. Πώς; Με το να βλέπει κανείς τον μεγάλο πόθο που είχαν για τον Χριστό, τέτοιον που τους έκανε να αρνούνται τα θέλγητρα του αμαρτωλού κόσμου και να ενώνονται με τον σύνδεσμο του αγίου Πνεύματος. «Τω θείω πόθω του Χριστού αρνησάμενοι κόσμον, συνεδέθητε μάλλον τω Πνεύματι, Αθληταί». Η πνευματική σύνδεσή τους ήταν εκείνη που συνιστούσε το όραμά τους και τους έδινε τη δύναμη να προχωρήσουν και μέσα στα μαρτύρια. Οι στίχοι του συναξαριού τους είναι αποκαλυπτικοί: «ασυνδυάστους συζύγους κτείνει ξίφος, την ψυχικήν σύζευξιν ηγαπηκότας». Το ξίφος σκότωσε τους παρθένους συζύγους, διότι αγάπησαν την ψυχική σύζευξή τους. Κι αλλού: «Της αγνείας μεν τω πόθω και ασκήσεως, στέργετε την διάστασιν∙ εν ομονοία δε ψυχής διά πίστεως στερράς συνδούμενοι προς αθλητικάς αύθις ηνώθητε λαβάς, οσιομάρτυρες».

(Επιθυμήσατε την αποχή από τις σαρκικές σχέσεις λόγω του πόθου της αγνότητας και της ασκήσεως. Ενωμένοι όμως με στέρεη πίστη και μονοιασμένοι στην ψυχή ενωθήκατε πάλι για τους αθλητικούς αγώνες, οσιομάρτυρες). Αυτό είναι το όραμα όλων των πιστών: να είμαστε μονοιασμένοι μεταξύ μας, κάτι που είναι κυρίως θέμα της ψυχής και λιγότερο του σώματος. Αυτό συνιστά την προϋπόθεση για να έχουμε ομόνοια και με τον Κύριο. Και στους εγγάμους: η ομόνοια των σωμάτων, οι σαρκικές σχέσεις, πρέπει να οδηγούν στην ομόνοια των ψυχών. Το ξαναλέμε. Όλα λειτουργούν αναγωγικά: με την ενότητά μας να ενωνόμαστε με τον Θεό μας.

Πηγή:pgdorbas.blogspot.gr 

Ο ενενηντάχρονος Γέροντας Χαραλάμπης Νεοσκητιώτης

Ο κατά κόσμον Δημήτριος Παναγιώτου Λυγερός γεννήθηκε στο Πλωμάρι της Μυτιλήνης το 1871. Είχε εφτά αδέλφια. Στην Καλύβη του Αγίου Χαραλάμπους-Χαλδέζων της Νέας Σκήτης ήλθε το 1888. Εκάρη μοναχός το 1889. Ήταν εξαίρετος αγιογράφος. Αγιογράφησε εικόνες σε πολλούς ναούς της Ελλάδος. Για την αγιογραφική του τέχνη βραβεύθηκε από διεθνή έκθεση αγιογραφίας στη Θεσσαλονίκη. Ήταν ευλαβής μοναχός και ό,τι ζητούσε από τον Θεό τού το έκανε, όπως λέγουν.

Το 1937, σε μία πανήγυρη του Αγίου Χαραλάμπους, δεν είχαν ψάρια για την εορτή. Πήγε στην εικόνα του αγίου και τον παρακάλεσε θερμά. Ο άγιος παρουσιάσθηκε σ’ έναν ψαρά και του είπε να πάει ψάρια στην Καλύβη των Χαλδέζων. Όταν ο ψαράς πήγε τα ψάρια και θέλησε να προσκυνήσει την εικόνα του αγίου, αναγνώρισε το πρόσωπο που τον είχε επισκεφθεί. Ο μακάριος Γέροντας Χαραλάμπης ευχαρίστησε τον άγιο για την προστασία του, καθώς και όλοι όσοι το έμαθαν.

Ο Γέροντας Χαραλάμπης ήταν αγαπητός απ’ όλους τους πατέρες της σκήτης. Είχε πλούσια την αρετή της διακρίσεως. Ήταν αρκετά φιλάνθρωπος και ελεήμων. Με τα χρήματα που κέρδιζε από την αγιογραφία προίκισε πολλά ορφανά. Στα τέλη της ζωής του ήλθε πλησίον και ο πατέρας του, αφού τον είχαν αποδιώξει οι δικοί του. Εκοιμήθη ειρηνικά και εν μετανοία, μετά την τέλεση του μυστηρίου του θείου και ιερού Ευχελαίου. Νόμιζε ότι τον έκειραν μοναχό και αναχώρησε αναπαυμένος.

Ο Γερο-Χαραλάμπης ανεπαύθη εν Κυρίω από τους πολλούς του κόπους στις 5.11.1961 ειρηνικά, έπειτα από μικρή αδιαθεσία σε ηλικία 90 ετών. Έζησε στην αγαπητή του Καλύβη επί 73 έτη, χωρίς ποτέ ν’ απομακρυνθεί από αυτή. Έως τις τελευταίες ημέρες του αγιογραφούσε.

Ο Γέροντας Χαραλάμπης στη συνοδεία του είχε τους μοναχούς Ευστράτιο (+1974), Δωρόθεο (+1985), τον απλούστατο και θεοτοκοφιλή, που ήλθε στη σκήτη 13 ετών και δεν εξήλθε ποτέ στον κόσμο, τον Προκόπιο, που μεγαλόσχημος ονομάσθηκε Χαράλαμπος (+1990), που προείδε το τέλος του και ήλθε ν’ αναπαυθεί στην Καλύβη του 55 ετών, τον Δαμασκηνό (+1991) και τον Δαμιανό, που αναχώρησε στον κόσμο. Όλοι αυτοί ασχολούνταν με την αγιογραφία, την αλιεία και την κηπουρική.

Πήγες – Βιβλιογραφία:
Μοναχολόγιον Ιεράς Μονής Αγίου Παύλου. Ανωνύμου, Χαράλαμπος Μοναχός Χαλδέζος, Αγιορειτική Βιβλιοθήκη 305-306/1962, σ. 59. Μανώλη Μελινού, Των Σκητών Αγιορείται, Αθήνα 2003, σσ. 216-218. Βενεδίκτου Αγιορείτου ιερομ., Προσκυνητάριον Ιεράς Νέας Σκήτης, Άγιον Όρος 2010, σ. 106.

Πηγή: Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου, Μέγα Γεροντικό εναρέτων αγιορειτών του εικοστού αιώνος Τόμος Β’ – 1956-1983, σελ. 651-653 , Εκδόσεις Μυγδονία, Α΄ Έκδοσις, Σεπτέμβριος 2011.

Άγιοι Γαλακτίων και Επιστήμη

Ασυνδυάστους συζύγους κτείνει ξίφος,

 Την ψυχικήν σύζευξιν ηγαπηκότας.

 Τμήθη Επιστήμη Γαλακτίων τ’ ενί πέμπτη.

Βιογραφία

Οι Άγιοι Γαλακτίων και Επιστήμη έζησαν τον 3ο αιώνα μ.Χ., όταν αυτοκράτορας ήταν ο Δέκιος.

Οι Έλληνες γονείς του Γαλακτίωνα, Κλειτοφών και Λευκίππη, ήταν πρώτα ειδωλολάτρες. Κάποιος, όμως, ιερομόναχος, που ονομαζόταν Ουνούφριος, τους προσείλκυσε στη χριστιανική πίστη. Από τότε διέθεταν τα πλούτη τους σε κάθε αγαθοεργία. Το δε γιο τους Γαλακτίωνα ανέθρεψαν «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου». Δηλαδή, με παιδαγωγία και νουθεσία, σύμφωνη με το θέλημα του Κυρίου. Και η παιδαγωγία αυτή δεν άργησε να φέρει τους θαυμαστούς καρπούς της. Ο Γαλακτίων όταν μεγάλωσε, νυμφεύθηκε μία ωραία κόρη, την Επιστήμη, την οποία ο ίδιος είλκυσε στο Χριστό.

Η ζωή τους κυλούσε αφιερωμένη στην υπηρεσία του λόγου του Θεού και στη διακονία του πλησίον, ώσπου ξέσπασε ο διωγμός του Δεκίου. Τότε, ο μεν Γαλακτίων πήγε σε μοναστήρι του όρους Σινά, η δε Επιστήμη σε γυναικείο κοινόβιο.

Αλλά η λαίλαπα του διωγμού έφθασε και στα μέρη εκείνα, με αποτέλεσμα να συλληφθεί ο Γαλακτίων από τον άρχοντα Ούρσο. Όταν το πληροφορήθηκε αυτό η Επιστήμη, έτρεξε και παρακάλεσε τους διώκτες να συλλάβουν και αυτή προς ενίσχυση του συζύγου της. Ο άρχοντας Ούρσος, μη μπορώντας να τους πείσει να αλλαξοπιστήσουν, αφού τους βασάνισε σκληρά στο τέλος τους αποκεφάλισε (περί το 250 μ.Χ.).

Απολυτίκιον (Κατέβασμα)

Ήχος α’. Της ερήμου πολίτης.

Tήν λαμπράν ξυνωρίδα των μαρτύρων τιμήσωμεν ώσπερ συζυγίαν αρίστην και κλειτήν και θεόφρονα· τον θείον Γαλακτίωνα πιστοί, ομού συν Επιστήμη τη σεμνή. Δι’ ασκήσεως γαρ πόνων αθλητικήν εξήνθησαν φαιδρότητα. Δόξα τω ενισχύσαντι υμάς, δόξα τω στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι δι’ υμών πάσιν ιάματα.

Κοντάκιον

Ήχος β’. Τα άνω ζητών.

Μαρτύρων Χριστού, τοις δήμοις ηριθμήθητε, αγώσι στερροίς, φαιδρώς αγωνισάμενοι, Γαλακτίων ένδοξε, συν συζύγω σεπτή και συνάθλω σου, Επιστήμη, τω μόνω Θεώ, πρεσβεύοντες άμφω υπέρ πάντων ημών.

Κάθισμα

Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.

Ασκήσει λαμπρύνας σου, το οπτικόν της ψυχής, ακτίσιν αθλήσεως, φωταγωγείς τους πιστούς, Γαλακτίων μακάριε· όθεν σου την αγίαν, και φωσφόρον ημέραν, πίστει επιτελούμεν, ευσεβώς σοι βοώντες· Ως έχων παρρησίαν προς Χριστόν, πρέσβευε σωθήναι ημάς.

 Ο Οίκος

Τον γενναίον εν Μαρτυσι Γαλακτίωνα, εν ασμάτων ωδαίς ευφημήσωμεν, συν τη πανευκλεεί συζύγω, τη φερωνύμω Επιστήμη· ούτοι γαρ καθείλον του εχθρού το φρύαγμα, και ειδώλων το άθεον ήλεγξαν, την δε πίστιν Χριστού ανεκήρυξαν. Διο περιφανώς λαβόντες παρ’ αυτού, τους στεφάνους της αφθαρσίας, απαύστως πρεσβεύουσιν υπέρ πάντων ημών.

Άγιοι Γαλακτίων και Επιστήμη

Αγία Επιστήμη

Άγιος Γαλακτίων

Πηγή:saint.gr

Να το σπήλαιο και η φάτνη και μέσα της το νεογέννητο Βρέφος που έθεσε εκεί η ανύμφευτος Θεοτόκος! Να και οι μάγοι που το τιμούν με τα τίμια δώρα τους καθοδηγούμενοι από το ασυνήθιστο αστέρι ψηλά! Να και το πρόσωπο του αγγέλου που ψάλλει: «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία»! Να και οι ποιμένες που άκουσαν από ψηλά: «Ετέχθη υμίν σήμερον Σωτήρ, ος εστι Χριστός Κύριος», η ελπίδα σας, στο χωριό της Βηθλεέμ! Αλήθεια όλα αυτά είναι θαυμαστά πράγματα και μαρτυρούν σαφώς ότι αυτό το Βρέφος είναι ο βασιλέας των πάντων Θεός. Κανείς εξάλλου δεν μπορεί να πεί ότι όλα αυτά έγιναν τυχαία, επειδή από παλιά όλα αυτά είχαν προφητευθεί γι’ Αυτόν, όπως μαρτυρούν αδιάψευστα τα θεόπνευστα βιβλία των αγίων ανδρών, των προαγγέλων του μέλλοντος.

Πρέπει να αισχύνεται λοιπόν το αυθάδες γένος των Εβραίων που αρνιέται αναιδώς αυτά τα γεγονότα! Διαφορετικά ας δοξάσει μαζί μας τον Ιησού ως Θεό αναγνωρίζοντας πως όλα όσα προφήτευσαν γι’ Αυτόν πριν από πολλά χρόνια οι άγιοι προφήτες, πραγματοποιήθηκαν ακριβώς. Με έναν λόγο Του θεράπευε τους λεπρούς, χάριζε την όραση στους τυφλούς και ανάσταινε από τους τάφους τους νεκρούς. Διαφορετικά, ας παραμένουν κακόβουλα στην έχθρα τους, ας γνωρίζουν ότι δεν υπακούουν πιά στους αγίους προφήτες, αφού τους αντιμετωπίζουν σαν να έχουν διαψευσθεί σχετικά με τον Χριστό. Τέλος, ας μην περιμένουν πιά τον ερχομό κάποιου άλλου, επειδή ο χρόνος που ορίστηκε για τον ερχομό Του έχει προ πολλού περάσει.

Αναγνωρίζουν ως πιθανό Αυτόν που είπε στον προφήτη, όταν θέλησε να μάθει για τον χρόνο της παύσεως των δυστυχιών του λαού Του: «Εβδομήκοντα εβδομάδες συνετμήθησαν επί τον λαόν σου και επί την πόλιν την αγίαν σου … και του σφραγίσαι όρασιν και προφήτην και του χρίσαι άγιον αγίων»; [1] Μα η προφητεία αυτή έχει αναμφίβολα πραγματοποιηθεί, επειδή μετά τον Χριστό δεν έχει εμφανιστεί κανείς άλλος σε αυτούς να προφητεύει το μέλλον. Αν πιστεύουν λοιπόν ότι οι προφήτες είναι εκείνοι που λένε την αλήθεια και είναι φίλοι του Θεού και για τον λόγο αυτόν προσπαθούν να τους υπακούουν, ας υμνούν τον Χριστό, τον Θεό μας, χωρίς καμία αμφιβολία, επειδή σε Αυτόν και μόνο πραγματοποιήθηκαν όλες οι προφητείες γενικώς και είναι Αυτός που υμνείται ως «Θεός ισχυρός, εξουσιαστής, άρχων ειρήνης, μεγάλης βουλής άγγελος», όπως κηρύττει ο Ησαίας [2].

Τι σημασία είχε όμως το γεγονός ότι Αυτός υπέφερε πάθη, αφού δεν ήταν η θεότητά Του που υπέφερε, αλλά η σάρκα, την οποία δέχθηκε εξαιτίας του μεγάλου ελέους Του; Υπέφερε δε αυτοβούλως με την ευδοκία του ανάρχου Πατρός, ο οποίος με αυτόν τον τρόπο θέλησε να σώσει το γένος των ανθρώπων, όπως προ πολλών ετών είχε προφητευθεί γι’ Αυτόν από τους θεοπνεύστους προφήτες. Πρέπει να υποκλινόμαστε στην χάρη του Θεού ως θείο δώρο και όχι να αποστρεφόμαστε τους τρόπους της θεραπείας. Και αν προστάξει ο Θεός να πράξουμε κατά κάποιον τρόπο κάποτε κάτι, πρέπει να υποταχθούμε στο θέλημά Του, όπως τα παιδιά υποτάσσονται στους γονείς τους με πλήρη πεποίθηση ότι Αυτός, ως πάνσοφος και πανάγαθος και ως η ίδια η Αλήθεια, δεν μας καλεί σε τίποτα παράνομο η απρεπές η ανώτερο από τις δυνάμεις μας. Ο,τι μας προστάζει έχει σκοπό να μας εξαγνίσει από κάθε ελάττωμα και να μας στολίσει με τις αρετές της θεόμορφης δόξας Του. Ας αποδείξουν λοιπόν ότι ο προσδωκώμενος Μεσσίας πρέπει να είναι ξένος προς τα πάθη και τον θάνατο. Να κατέχει μόνο την ανθρωπίνη φύση, την δόξα και τον πλούτο και το μεγαλείο της αιωνίας βασιλείας, όπως νομίζουν, και να κάθεται στον βασιλικό του θρόνο, για να κυβερνάει όλες τις χώρες του κόσμου. Αν όμως αδυνατούν να το αποδείξουν αυτό, ας Τον προσκυνήσουν μαζί με μας και τους αγίους προφήτες, που σαφώς Τον αναγνωρίζουν ως έχοντα δύο φύσεις, τέλειο Θεό και συνάμα τέλειο Άνθρωπο, που με την σάρκα Του δέχθηκε τον θάνατο, την δε τρίτη ημέρα αναστήθηκε πάλι εκ νεκρών, εμφανίστηκε στους φίλους Του και κάθισε στον θρόνο δεξιά του ανάρχου Πατρός Του ως Θεός και Κύριος των πάντων. Τι μπορεί να πεί σχετικά με αυτά ο ατίθασος και ανυπότακτος αυτός λαός;

1. Δαν. 9,24.
2. Ησ. 9,6.

Είναι απρεπές, λένε, και αφύσικο να σκέπτεται κανείς έτσι αναφορικά με Αυτόν που είναι ανώτερος από κάθε ορατό και αόρατο ον. Ω πόσο μεγάλη και πρωτόφαντη αυθάδεια, ανοησία και υπερηφάνεια! Αν αυτό σας φαίνεται απρεπές, τότε, σύμφωνα με σας, δεν πρέπει να παραδεχόμαστε ούτε ότι Αυτός κατά την άφθαρτη εικόνα Του έπλασε από χώμα τον Αδάμ· ότι Αυτού, κατά την συνήθεια των ανθρώπων, έπλυναν τα πόδια, ότι χώρεσε στην ταπεινή οικία (του Αβραάμ), ότι φαινόταν να τρώει κρέας και αλάτι και ότι προφήτευσε στους ηλικιωμένους συζύγους την γέννηση του παιδιού τους· ότι πάλεψε επίσης (με τον Ιακώβ) και νάρκωσε επιδέξια τον μηρό του αντιπάλου Του, ότι συνομίλησε με τον Μωυσή στην φλεγομένη και μη καιομένη βάτο και ότι με την μορφή αγγέλου κατέβηκε στους οσίους παίδες, για να μετατρέψει σε δροσιά την φλόγα της καμίνου. Αν συγκατάνευσε όλα αυτά να τα δεχθεί επάνω Του, όπως έχει γραφεί, προκειμένου να σώσει το δημιούργημά Του, για χάρη του οποίου δημιούργησε όλην την πλάση και τον κατέστησε, όπως ακούμε, κύριο σε όλα όσα υπάρχουν πάνω στην γη, γιατί τότε χωρίς καμία λογική, ανόητοι, Τον μέμφεσθε και αρνείσθε την άρρητη και γεμάτη έλεος φιλανθρωπία Του προς το ανθρώπινο γένος, για το οποίο συμφώνησε να δεχθεί τα πάθη και την ταφή; Αν ο Βασιλέας των πάντων δεν αγαπούσε ιδιαιτέρως το δημιούργημά Του, τον άνθρωπο, που τον έπλασε από χώμα και νού, δεν θα τον έπλαθε κατ’ εικόνα και ομοίωσή Του. Όταν πάλι εκείνος αμάρτησε, δεν θα του έδειχνε έλεος, αλλά είτε θα τον εξολόθρευε αμέσως είτε θα τον καταδίκαζε σε αιώνια δεσμά καταχθονίων βασάνων. Επίσης δεν θα εξάγνιζε γι’ αυτόν όλη την γη με τον κατακλυσμό των υδάτων, με τα οποία αφάνισε όλο το ανθρώπινο γένος και τα άλογα ζώα, αφήνοντας μόνο ελάχιστο σπέρμα τους στην ξύλινη κιβωτό. Δεν θα κατέστρεφε την Αίγυπτο με καταστροφικούς λιμούς και δεν θα έπνιγε τον Φαραώ με όλο τον στρατό του. Επίσης δεν θα έκανε για μας τόσα αναρίθμητα και απίστευτα θαύματα, όσα φανέρωσε στα αρχαία γένη, δείχνοντας με αυτά σαφώς πόσο μεγάλη μέριμνα και θεία αγάπη έχει προς το δημιούργημά Του. Γι’ αυτό ήταν πολύ σωστό και πρέπον για χάρη του τόσο ευγενούς δημιουργήματός Του, που πλανήθηκε από τα ολέθρια δαιμόνια, να πάθει όλα αυτά που δέχθηκε να υποστεί στην ανθρωπίνη σάρκα Του. Όχι μόνο για να αποδείξει πόσο μεγάλη αγάπη έτρεφε εξ αρχής προς το ανθρώπινο γένος, αλλά και για να κάνει την τελείως απροσπέλαστη κατά την ουσία της και αόρατη προϋπάρχουσα θεότητά Του ορατή σε ανθρωπίνη μορφή στους οσίους Του. Με αυτόν τον τρόπο δε να τους προσφέρει ιδιαίτερη αγαλλίαση, την οποίαν και άντλησαν από την θέα του Κυρίου τους, όταν αυτή έλαμψε με τις ακατάπαυστα αποστελλόμενη από το θείο και αέναο φως αστραπές. Για τον ίδιο λόγο δέχθηκε και την ανθρωπίνη μορφή, επειδή χωρίς αυτήν την θέα η αγαλλίαση των αιωνίων αγαθών που δόθηκε στους δικαίους δεν θα ήταν πλήρης. Θα ήταν σαν να καλούσε ένας μεγάλος βασιλέας τους φίλους του σε γεύμα και να τους προσέφερε διάφορα εκλεκτά φαγητά χωρίς, όμως να τους αξιώσει, της θέας του βασιλικού προσώπου του και της συνομιλίας μαζί του. Σε αυτήν την περίπτωση το κέρασμα δεν θα ήταν καλύτερο από σκουπίδια η ψίχουλα και θα είχαν περιπέσει σε μεγάλη σύγχυση, ακόμα και αν τα φαγητά και τα ποτά που γεύτηκαν ήταν τα καλύτερα. Αυτήν την παρομοίωση σας παρουσιάζω κατά το μέτρο της δυνάμεως του ανίσχυρου ανθρώπινου νού, για να σας πείσω ότι όλα αυτά είναι αλήθεια.

Η πραγματική όμως, αιτία, της τόσο μεγάλης φιλανθρωπίας Του, εξαιτίας της οποίας ευδόκησε να υποστεί τα πάθη, τον θάνατο και την ταφή, είναι γνωστή μόνο στον Ίδιον· «τις γαρ έγνω νούν Κυρίου;» [3], όπως αναφέρει ο λόγος του Θεού. Δεν είναι ταπεινωτικό, όπως νομίζετε, αλλά του αρμόζει έπαινος και επιδοκιμασία από όλους τους σώφρονες. Πρέπει δηλαδή να φρονούμε ανάλογα με τους θεοπνεύστους προφήτες για την μέγιστη αγάπη του Θεού, απόδειξη και σοφοτάτη πράξη της οποίας υπήρξε ο σταυρικός Του θάνατος, που δέχθηκε εκουσίως. Με τον θάνατό Του δε φανέρωσε την ανθρωπίνη φύση Του, ενώ με την ανάστασή Του απέδειξε την θεία φύση Του. Θα ήταν άδικο να σκεφθεί κανείς για Εκείνον, στο παντοδύναμο νεύμα του οποίου υπακούν τα πάντα, ότι χρησιμοποίησε αυτόν τον τόσο ταπεινωτικό τρόπο θεραπείας, επειδή δεν είχε γι’ αυτόν τον σκοπό άλλα μέσα. Το αδύναμο και το ταπεινό Του αποδείχθηκε σοφότερο από κάθε πανσοφία και δυνατότερο από κάθε δύναμη. Αλλά επιθυμώντας με την ίδια την πράξη να μας οδηγήσει να σκεπτόμαστε με ταπεινοφροσύνη, να περιφρονούμε την ζωή και να μη θεωρούμε τίποτα ανώτερο και καλύτερο από την θεία αγάπη, Αυτός ευδόκησε να υποφέρει στον Σταυρό και να ταφεί, προσφέροντας τον εαυτό Του ως δείγμα και υπόδειγμα του τελείου βίου σε όλους, όσοι επιθυμούν να αποκτήσουν τα μέλλοντα αγαθά. Τα φωτοστέφανα εξάλλου και τις ένδοξες τιμές κανείς αποκτά μόνο με μεγάλο κόπο. Και τι τιμές μπορούν να υπάρχουν για τους σώφρονες μεγαλύτερες από την αιωνία ζωή και την αιωνία βασιλεία του Θεού, τις οποίες δεν μπορεί διαφορετικά να αποκτήσει κανείς παρά με πολλούς αγώνες και μεγάλους κόπους; Έτσι είναι!

3. Ρωμ. 11,34.

Όσον δε αφορά εσάς, επειδή τίποτα άλλο δεν μπορεί να σας πείσει να δοξάζετε τον Χριστό ως Θεό και Βασιλέα, ας σας πείσει τουλάχιστον η οργή του Θεού, που πολλά χρόνια κρέμεται επάνω σας και σας έχει διασπείρει ανάμεσα σε όλους τους λαούς της γης και σας έχει παραδώσει στις πιο ακραίες δυστυχίες και σε κάθε είδους ατίμωση. Αυτή η οργή του Θεού ας πείσει την ανόητη σκέψη σας ότι δεν ήταν κόλακας, όπως βλασφημείτε, θεομίσητοι, ούτε ληστής, ούτε εχθρός των θείων εντολών, αλλά ο ίδιος ο ένδοξος και αγαπημένος Υιός του Θεού, την ζωή του οποίου στερήσατε με ατιμωτικό θάνατο. Και να το αθώο αίμα Του, που δεχθήκατε επί της κεφαλής σας και επί της κεφαλής των παιδιών σας, σας καταδιώκει ακατάπαυστα. Αν είχατε σκοτώσει κόλακα και ληστή, όπως βλασφημείτε, τότε ο Θεός θα σας δόξαζε ακόμη περισσότερο· θα σας έστελνε πολλούς προφήτες, ακόμη περισσότερους από πριν, και θα εγκαθίδρυε το βασίλειό σας, επειδή δεν υπόσχεται ψέματα, όταν λέγει: «Τους δοξάζοντάς με δοξάσω, και ο εξουθενών με ατιμασθήσεται» [4]. Αυτό ακριβώς πάθατε, αφού χάσατε για πολλά χρόνια τα πάντα – και την πατρίδα και το βασίλειο και τον περίφημο ναό σας και ακόμη το χάρισμα της προφητείας, που σας έστελνε ο Θεός. Και αφού το χάσατε, γίνατε πιά κατοικία κάθε κακίας και δαιμονικής πλάνης.

Οφείλετε επίσης να σκεφθείτε με νού νηφάλιο και να εξετάσετε προσεκτικά με σοφία και λογική διότι, αν δεν ήταν Αυτός ο προαναγγελθείς Μεσσίας, αλλά ήταν, όπως βλασφημείτε, ένας κόλακας και όχι ο δυνατός Θεός, τότε όλες οι προφητείες σας δεν θα λάμβαναν σε Αυτόν την ακριβή εκπλήρωσή τους. Δεν θα μπορούσε Αυτός, όπως είχε προφητευθεί, να καταστρέψει τον ναό και την πόλη σας και να παραδώσει εσάς τους ιδίους στην φοβερή καταστροφή. Δεν θα μπορούσε να προσελκύσει λαούς διαφόρων γλωσσών στην αληθινή πίστη σε Αυτόν και να διασκορπίσει το σκότος της ειδωλολατρίας. Αυτά ήταν δυνατόν να τα πραγματοποιήσει μόνο ο Θεός, αφού κανένας από τους ανθρώπους δεν θα μπορούσε να κατορθώσει κάτι τέτοιο. Συχνά έχουν εμφανισθεί άνθρωποι, πλήρεις σοφίας, οι οποίοι κατέχοντες υψηλή βασιλική εξουσία, προσπάθησαν να υποτάξουν τους ομοεθνείς τους στους νόμους, που οι ίδιοι θέσπισαν. Με μεγάλη όμως δυσκολία και για σύντομο χρονικό διάστημα καταφέρνουν να θέσουν υπό τον ζυγό των νόμων τους έναν λαό.

Ο Χριστός όμως ο Βασιλέας μου, καταδιωκόμενος από όλους, φεύγοντας από τους διώκτες Του, πεθαίνοντας καταδικασμένος, μένοντας μόνο με τους δώδεκα αγραμμάτους μαθητές Του που δεν ήξεραν τίποτα άλλο από την αλιεία, προσείλκυσε στο φως της αληθινής πίστεως και της τελέσεως αγαθών πράξεων όχι έναν ούτε δύο λαούς, αλλά όλους, όσοι ζούν παντού στην γη, όπου λάμπει αυτός ο φλογερός ήλιος και περιβάλλει ο ωκεανός. Τους απελευθέρωσε από την ειδωλολατρία και την κάθε είδους κακία, χωρίς να χρησιμοποιήσει ούτε σπαθί ούτε λόγχη ούτε ασπίδα ούτε πανοπλία και χωρίς να προστρέξει στην πονηρή κολακεία, αλλά με ανεπιτήδευτο λόγο και απίστευτα θαύματα προσέφερε σε όλους το κήρυγμα της αληθινής πίστεως. Το πιο αξιόλογο είναι ότι, προσφέροντας ταυτόχρονα σε αυτούς αυστηρούς κανόνες τελείου βίου, υποσχόμενος σε όσους τους τηρούν αιωνία ζωή και επουράνια βασιλεία και απειλώντας όσους δεν τους τηρούν με αιώνιο πυρ, όχι μόνο δεν τους φόβισε, αλλά αντίθετα τους έκανε τόσο ευπειθείς στις εντολές Του, ώστε αποφάσισαν να παραδώσουν τα σώματά τους στα πιο τρομερά βασανιστήρια. Και εμφανίστηκε τότε το συγκινητικό και ταυτόχρονα θαυμαστό θέαμα: Οι διώκτες του Χριστού, σαν σαρκοβόρα θηρία, να επιτίθενται στους πιστούς, αλλά οι πιστοί αποφασισμένοι καίγονταν μέσα στην φωτιά για τον Χριστό χωρίς διάκριση φύλου η ηλικία. Ακόμη και τα μικρά παιδιά και οι παρθένες τολμούσαν να υποστούν φρικτά βασανιστήρια ως και τον θάνατο ακόμη, συνεπαρμένοι από τον ένθερμο ζήλο τους για τον Χριστό.

4. Α΄ Βασ. 2, 30.

Αν ο Χριστός λοιπόν δεν ήταν παντοδύναμος Θεός, τότε πως θα μπορούσε να επιφέρει μία τόσο δραματική αλλαγή σε ολόκληρη την οικουμένη; Πως θα μπορούσε να διαλυθεί, να εξαφανιστεί από παντού και να εκριζωθεί γενικώς η πλάνη των ειδώλων; Με ποιόν τρόπο το σταυροειδές ξύλο, που προηγουμένως υπήρξε καταφρονημένο, καταραμένο και μισητό ως εργαλείο θανάτου, έγινε τώρα αντικείμενο πολυπόθητης και τιμίας προσκυνήσεως και λατρείας; Αλλά αυτό είναι αυτονόητο, επειδή δίνει ζωή και αναρίθμητα αγαθά. Το σημείο του Σταυρού, όταν σχηματίζεται, ανασταίνει νεκρούς, γιατρεύει κάθε νόσο και ασθένεια, εκδιώκει μακριά ολόκληρα τάγματα ολεθρίων δαιμόνων και αποτελεί το πιο δυνατό όπλο κατά την ώρα της μάχης. Ποιος του χάρισε αυτήν την αήττητη δύναμη και το έκανε πολυπόθητο για όλους γενικά τους πιστούς, ώστε ακόμη και οι βασιλείς με πολλή σπουδή να το δέχονται, όταν σχηματίζεται με το χέρι των υπηρετών του Θεού στο κεφάλι τους; Κανένας άλλος παρά μόνο Αυτός ο παντοδύναμος Υιός του Θεού, ο Ιησούς Χριστός, ο οποίος πέθανε επάνω του με την σάρκα Του ως άνθρωπος, το θεσπέσιο όνομα του οποίου, όταν επικαλούμεθα, διώχνει αμέσως καθετί κακό με το σημείο του Σταυρού.

Ας υμνείται λοιπόν και ας λατρεύεται ο επί πάντων βασιλεύων Θεός, που είναι ταυτόχρονα και τέλειος άνθρωπος, χωρίς μάλιστα ούτε η ανθρωπίνη φύση να μετατραπεί σε θεότητα, ούτε η θεία φύση σε ανθρωπίνη, αλλά από τις δύο φύσεις να αποτελείται ο Ένας, σε μία αδιαίρετη ένωση, αληθής άνθρωπος και Θεός, που βασιλεύει εν υψίστοις, ίσος κατά πάντα με τον Νού που Τον γεννά. Είναι ανώτερος από κάθε νού και λόγο, και Αυτόν πρέπει να περιμένουμε ως τον μέλλοντα φοβερό Κριτή των πράξεων, των προθέσεων και των λόγων μας! Ας απορρίψουμε λοιπόν με την καρδιά μας κάθε ανόητη ανυπακοή και σαρκικό πόθο. Ας ικετεύσουμε τον Κριτή με ειλικρινή μετάνοια, ας απομακρυνθούμε από την κακία μας και ας στηριχθούμε με στέρεα θεμέλια στην ιερή αγάπη, το έλεος και την αλήθεια, καθώς και στην αγαθή φρόνηση, καθώς η πίστη χωρίς καλά έργα είναι νεκρή, όπως ακούσαμε [5], σαν το σώμα που έχει στερηθεί την ψυχή του.

5. Ιακ. 2,20.

Με μακραίωνη ιστορική παρουσία, σπουδαίες μνήμες, αλλά και μια έξοχη πανοραμική θέα, το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου στο Λυκαβηττό, συνιστά ένα από τα ατίμητα ορθόδοξα πολιτισμικά μνημεία της πόλης. Και για τούτο χιλιάδες Αθηναίοι όλο τον χρόνο, καθώς και επισκέπτες, ανεβαίνουν σε ένα υψόμετρο 277 μέτρων για να απολαύσουν την εξαίσια θέα της Αθήνας, από το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου. Ο Άγιος Γεώργιος βρίσκεται σε χώρο που σύμφωνα με έρευνες προϋφίστατο ναός του 4-ου – 5-ου π.Χ. αιώνος, ενώ υπήρχε παράλληλα και βωμός του Διός στην κορυφή του λόφου. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις η εκκλησία πιθανόν να ήταν αφιερωμένη στον προφήτη Ηλία, όπως συνέβαινε και με πλήθος άλλα εκκλησάκια στην κορυφή των λόφων. Το εκκλησάκι ονοματοδοτήθηκε Άγιος Γεώργιος στα μέσα του 19-ου αιώνα και αφού έλαβε χώρα εργασία συντήρησης. Κατά το στάδιο έργων στο εκκλησάκι, αποκαλύφθηκαν θολωτός τάφος, επιγραφή με την λέξη «κοιμητήριο», χριστιανικό κιονόκρανο, καθώς και αντιμίνσιο – ιερό ύφασμα που υποκαθιστά σε έκτακτες περιπτώσεις την Αγία Τράπεζα – ευλογημένο από τον Μητροπολίτη Αθηνών Βενέδικτο το διάστημα, 1781-85 και 1787-96.

Ο ναΐσκος του Αγίου Γεωργίου στον Λυκαβηττό ήταν ιστορικά αποτυπωμένος ήδη από τον 17-ο αιώνα. Εμφανίζεται σε σχέδιο της πόλης των Αθηνών, των μοναχών καπουτσίνων το 1670, αλλά και σε κείμενα ξένων περιηγητών, όπως του γάλλου γιατρού από την Λυών Jacob Spon το 1678, αλλά και του P. Coronelli το 1687. Στα χρόνια της εθνεγερσίας του ΄21, το εκκλησάκι αφέθηκε πλήρως και αναλήφθηκε πρωτοβουλία συντήρησής του 1834, από τον Γιαννούλη Κορομηλά, γιο του πρωταγωνιστή της ελληνικής επανάστασης Χατζηλάμ-πρου Κορομηλά, ή Κόσκορη, που χτυπήθηκε στην μάχη του Χαϊδαρίου το 1826 και τελικώς εξετελέσθη από τον Κιουταχή στην Αθήνα, καθώς επίσης και από τον ιερομόναχο Εμμανουήλ Λουλουδάκη, που έχει ταφεί πίσω από το ιερό.

Σε ότι αφορά την αρχιτεκτονική του τεχνοτροπία, το εκκλησάκι αποτελεί καμαροσκέπαστη, τρίκλιτη, βασιλική. Διαθέτει ακόμα και δυο παρεκκλήσια του Αγίου Κωνσταντίνου και του Προφήτη Ηλία. Αλλά στο λυκαυγές του 20-ου αιώνα το εκκλησάκι συνεδέθη με ένα ιστορικό γεγονός. Το 1902 λοιπόν ο επιφανής επιχειρηματίας Νικόλαος Θών ανέγειρε μεγαλοπρεπές καμπαναριό, παραπλεύρως στο ναό, στο οποίο τοποθετήθηκε μια περίτεχνη και επιβλητική καμπάνα, την οποία είχε δωρίσει στο ναό, η βασίλισσα Όλγα. Στο εσωτερικό ο ναός είναι επενδυμένος με ορισμένες τοιχογραφίες πρόσφατες του 1987. Παράλληλα τον διακοσμούν και ορισμένες φορητές εικόνες, όπως ο Άγιος Γεώργιος αριστερά του τέμπλου (1885) και η Πλατυτέρα των Ουρανών δεξιά (1865), με στιγμιότυπα από τον βίο της Παναγίας. Να σημειώσουμε ότι το 1966 έλαβε χώρα διευρυμένο πρόγραμμα συντήρησης του ναού. Ο Άγιος Γεώργιος αποτελεί ένα περίσεπτο ορθόδοξο στολίδι στην πόλη, που με την μακραίωνη ιστορία του και την εξαίσια θέα του, έχει «κερδίσει» την αγάπη και την ευλάβεια των κατοίκων της πόλης.

Το «ακατάληπτον του Θεού» αντιπαραβάλλεται ισχυρά με την «γνώση του Θεού». Οι δύο αυτές έννοιες αλληλοαποκλείονται εκ του περιεχομένου τους, ενώ ως αντικείμενα της λογικής εξέτασης του ανθρώπινου νου και της ανθρώπινης λογικής, παρουσιάζουν τόσο ισχυρή αντίθεση που θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι, αν ο άνθρωπος περιπέσει σε μια τέτοια μελέτη ή ενασχόληση, το αποτέλεσμα θα είναι μια πλήρης πνευματική σύγχυση [1].

Ωστόσο στην Ορθόδοξη Θεολογία και στην πρακτική της Ορθόδοξης Εκκλησίας, οι έννοιες αυτές βρίσκονται σε διαλεκτική σχέση [2]. Ουσιαστικά αυτή η αντίθεση ανάμεσα στο ακατάληπτο του Θεού και στην γνώση του Θεού, κρύβει μια δυναμική διαλεκτικού τρόπου, που όχι μόνο δεν παράγει πνευματική σύγχυση, αλλά οδηγεί τον ανθρώπινο νου στην υπέρβαση του θεολογικού αγνωστικισμού. Παράλληλα, ο ανθρώπινος λόγος αποκτά την γνώση των δυνατοτήτων του σε σχέση με την φύση του Θεού και της διαλεκτικής επιδράσεως ανάμεσα στον άκτιστο Θεό και τον κτιστό άνθρωπο. Στην πραγματικότητα, αυτή η διαλεκτική, βοηθά τον άνθρωπο να βρει την πληρότητα της γνώσεως του Θεού μέσα από την κατανόηση της διαφοράς κτιστού και ακτίστου, που νοηματοδοτεί διαρκώς το ακατάληπτον της θείας ουσίας [3].

Σε όλη την ιστορία της Ορθόδοξης Θεολογίας, αποτελεί μαρτυρημένη βεβαιότητα η παραδοχή της μη δυνατότητας καταλήψεως της θείας ουσίας [4]. Πρέπει ωστόσο, να καταστεί σαφές ότι το ακατάληπτον της θείας ουσίας, δεν αποτελεί ένα αρνητικό ιδίωμα του Θεού. Αντίθετα, είναι το μόνο ασφαλές ιδίωμα, από την άποψη της ανθρώπινης δυνατότητας, που αποδίδεται από τον άνθρωπο στο Θεό. Αν το ακατάληπτον του Θεού αποτελούσε αρνητικού περιεχομένου ιδίωμα, τότε θα ήταν δυνατόν να αναπληρωθεί με ένα άλλο θετικό ιδίωμα στον απόλυτό του βαθμό. Στην περίπτωση αυτή όμως θα είχαμε αναζήτηση της θεολογικής αλήθειας σε μια βάση μεταβαλλόμενων ιδιωμάτων του Θεού, κάτι που δεν μπορεί να ευσταθεί διότι ο Θεός είναι άτρεπτος και δεν μεταβάλλεται [5].

Ουσιαστικά, το ακατάληπτον αποδίδεται σε δύο αρχές. Πρώτον στην αδυναμία του ανθρώπινου λογικού να κατανοήσει την θεία ουσία και δεύτερον στην ανθρώπινη αδυναμία να αποκαταστήσει με τα μέτρα των ανθρώπινων δυνατοτήτων την πραγματική επαφή με τον Θεό. Στην βάση αυτή δεν τίθεται κανένα θέμα αντιβολής της ανθρώπινης λογικής και του ακατάληπτου της θεότητας σε με σχέση αιτίου και αποτελέσματος. Το ακατάληπτον εξ’ ορισμού και εξ’ αντικειμένου ενέχει καθ’ εαυτό υποκρύπτουσα απόσταση. Τούτο σημαίνει πως ανάμεσα στην ανθρώπινη λογική και στην θεία ουσία ενυπάρχει βαθειά ειδολογική διαφορά. Έτσι, ο ανθρώπινος νους αντιλαμβανόμενος το ακατάληπτο «αντικείμενο» της θείας ουσίας, αδυνατεί να αντιμετωπίσει το θείο ως αντικείμενο λογικής έρευνας [6].

Η ανθρώπινη λογική έπραξε πολλές φορές το λάθος να προσδιορίσει το ακατάληπτο του Θεού στην βάση του λογικού ερωτήματος για το αν υπάρχει Θεός ή όχι. Ωστόσο ο προσδιορισμός της κατανόησης του ακαταλήπου σε μια τέτοια βάση ύπαρξης ή ανυπαρξίας του Θεού, είναι παντελώς εσφαλμένος. Το ακατάληπτον έχει ως αίτιο και ύπαρξη το μυστηριώδες και ασύλληπτον της ουσίας του όντος αληθινού Θεού. Το αίτιο, δηλαδή, της υπάρξεως του ακαταλήπτου συμπίπτει με την απόλυτη βεβαιότητα της υπάρξεως του Θεού, η οποία αποτελεί αδιαπραγμάτευτη αλήθεια στην ανθρώπινη λογική του πιστεύοντος και ερευνούντος το θείο, ανθρώπου [7].

Ο ανθρώπινος προβληματισμός περί της γνώσεως του Θεού κινείται πέρα από την ιδιάζουσα σχέση: Ουσία Θεού – ακατάληπτον – λογικόν ανθρώπου, στην ιδιάζουσα σχέση: Δημιουργού εξ’ αγάπης και δημιουργήματος εν ελευθερία. Σε αυτό το σχήμα ο προσδιορισμός της σχέσεως είναι επαρκής. Η ποιότητα αυτής της σχέσης διασφαλίζεται όχι μέσω της εννοιολογικής ταυτότητας ή της δυνατότητας προσδιορισμού και γνώσεως της φύσεως και της ουσίας του Δημιουργού από το δημιούργημα, αλλά δια της υποταγής και της ταπείνωσης του δημιουργήματος στον Δημιουργό. Κατ΄ αυτόν τον τρόπο η γνώση καθίσταται θεία δωρεά και έλλαμψις θείας ενέργειας του Λόγου εν Αγίω Πνεύματι [8].

Στην Αγία Γραφή δηλώνεται με παράδοξο τρόπο η σχέση Αγάπης – Ελευθερίας σε μια δυναμική εξάρτησης, που πηγάζει αφενός μεν από την αίσθηση της πραγματικότητας της Θείας Χάριτος του όντος Θεού και αφετέρου, εκ της υπακοής που επιδεικνύει βιωματικά ο άνθρωπος προς το Δημιουργό του. Πρέπει να επισημανθεί ότι, η Θεία Χάρις έχει ακραιφνώς μυστηριακό χαρακτήρα τόσο στην πρωταρχική πηγή της, όσο και στην εκκλησιολογική της έκφραση. Ουσιαστικά, δηλαδή, παραμένει ακατάληπτη ως προς την πηγή και την έκφρασή της, αλλά καθίσταται αντιληπτή και σωτηριώδης ως προς το αποτέλεσμα αυτής, το οποίο αποδέχεται και βιώνει ο ελεύθερα υπακούων άνθρωπος [9].

Εκ των δεδομένων αυτών, γίνεται αντιληπτό ότι η προσπάθεια του ανθρώπινου νου να διερευνήσει τα αίτια της ακαταληψίας της ουσίας του Θεού, ουσιαστικά προσκρούει στην ειδοποιό διαφορά και στο ανεξιχνίαστο βάθος, της σχέσεως Δημιουργού και δημιουργήματος, Θεού και ανθρώπου, κτιστού και ακτίστου. Όταν ο ανθρώπινος νους στηρίζεται στην σχέση αγάπης, χάριτος, ελευθερίας και υπακοής μπορεί βιωματικά να οδηγήσει τον άνθρωπο στη γνώση του Θεού, μέσα από μία ζωντανή και δυναμική σχέση που αποκαλύπτει την αιτία του μυστηρίου της ζωής κατ’ εξοχήν [10] δια της χάριτος του Αγίου Πνεύματος, που εκ του Πατρός δια του Υιού εγχέεται [11].

Η μονομερής απομόνωση της ανθρώπινης λογικής στην ανίχνευση του κυρίως αιτίου, που καθιστά τον Θεό ακατάληπτο στην βάση της ουσιαστικής σαφώς διαφοράς μεταξύ του αιώνιου και άπειρου Θεού και του πεπερασμένου και χρονικού ανθρώπου, είναι διαδικασία λόγου χωρίς ασφαλές αποτέλεσμα. Πολλές φορές, στη Συστηματική Θεολογία, επιχειρήθηκε ο προσδιορισμός της ακαταληψίας του Θεού στη βάση αυτής της χρονικότητας. Το αποτέλεσμα αυτής της συλλογιστικής είναι άρτιο και επαρκές για τον φιλοσοφικό στοχασμό, όχι όμως για τον περί Θεού λόγο, έτσι όπως αυτός διατυπώνεται στην θεώρηση και την βιωματικότητα της Εκκλησίας [12]. Η απομόνωση του ανθρώπινου νου, μόνο σε πρακτικά σχήματα όπως αιώνιος, χρονικός ή άπειρος, πεπερασμένος, χωρίς την προέκταση ουσίας της ελευθερίας, της αγάπης, της υπακοής, των μυστηρίων και εν γένει της βιωματικότητας εν Εκκλησία, δεν μπορεί να αποδώσει ουσιαστικό αποτέλεσμα στην περί Θεού γνώση, ενώ παράλληλα δημιουργεί μόνο μια φιλοσοφική θεώρηση περί της θείας ουσίας [13].

Παραπομπές:

1. Ν. Ξεξάκη, Ορθόδοξος Δογματική, Η Θεολογία του Ομοουσίου , τ. Β’, Έννοια, Αθήνα 2006, σελ. 68-69.
2. Δ. Τσάμη, Η διαλεκτική φύσις της διδασκαλίας Γρηγορίου του Θεολόγου, Θεσ/νίκη 1968, σελ. 98 και 111.
3. Μαξίμου Ομολογητού, Περί Θεολογίας και της ενσάρκου οικονομίας του Υιού του Θεού, Προς Θαλάσσιον, Κεφ. ΣΤ’, εκατοντάς πρώτη, Β’ 55, και Περί Θεολογίας κεφαλαίων, εκατοντάς Τετάρτη, Β’ 121. Πρβλ. και Ν. Τατάκη, Θέματα χριστιανικής και βυζαντινής φιλοσοφίας, Αθήναι 1952, σελ. 82 και εξ..
4. Χ. Ανδρούτσου, Δογματική, Αθήναι 1901, σελ. 34 και εξ., Ιω. Καρμίρη, Σύνοψις της Δογματικής Διδασκαλίας της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας, Αθήναι 1957, σελ. 15 και εξ., Π. Τρεμπέλα, Δογματική, Τόμος Ι, Αθήναι 1959, σελ. 203-204.
5. Νικ. Νησιώτη, Προλεγόμενα εις την Θεολογικήν Γνωσιολογίαν, Το ακατάληπτον του θεού και η δυνατότης γνώσεως Αυτού, Μήνυμα 41986, σελ.18.
6. Μ. Βασιλείου, Κατ’ Ευνομίου, Λόγος Α’ 14, SC 299, 22240-22447 , (ΒΕΠΕΣ 52,17520-26) : Ο Μέγας Βασίλειος προτρέπει την αποφυγή της πολυπραγμοσύνης περί του ακαταλήπτου με την λογική «της κατά την ουσίαν πολυπραγμοσύνης ως ανεφίκτου». Πρβλ. και Συμεών Νέου Θεολόγου, Βίβλος των Θεολογικών, Λόγος Β’, SC 122, 148257-150269: «Παρίστησι δε πάσα θεία Γραφή δια πασών των περί Θεού λεγομένων εννοιών τε και λέξεων ότι έστιν, ουχ οίος δε εστι, προσμαρτυρούσα μόνον αυτώ το αεί είναι και το ο ων, Θεός ο αεί ων, τρισυπόσταστος, παντοδύναμος, παντοκράτωρ, παντεπόπτης, κτίστης και δημιουργός των απάντων, ανενδεής, υπερφυής, τοσούτον πάρ’ ημών γινωσκόμενος όσον τις πέλαγος αόριστον υδάτων θαλάσσης, εν νυκτί παρά τον αιγιαλόν ιστάμενος και λαμπάδα φαίνουσα κρατών, καθορά. Τού γαρ όλου των απείρων εκείνων θαλασσών πόσον οίει οράν των τοιούτον; Πάντως μικρόν ή ουδέν. Πλήν όμως ακριβώς βλέπει το ύδωρ οποίον και απλανώς, ει και μη εφικνείται ειπείν ποταπών…». Στον ίδιο πατέρα συναντούμε στο ίδιο έργο και ειδικότερα στο Λόγον Α΄, 10279-81: «άφθεγκτα γάρ πάντη και άρρητα και ακατανόητα τα της θείας και υπερουσίου φύσεως και ανθρωπίνω νοϊ ακατάληπτα». Περί του θεμάτος βλ. σχετ. και : Ν. Νησίωτου, Προλεγόμενα εις την θεολογικήν γνωσιολογίαν , Μήνυμα, Αθήναι 1986, σελ. 18-29, Δ. Τσάμη, Εισαγωγή στη σκέψη των Πατέρων της Ορθόδοξης Εκκλησίας, Θεσ/νίκη 41992, σελ. 294-297, Νίκου Ματσούκα, Δογματική και Συμβολική Θεολογία Β’, Έκθεση της ορθόδοξης πίστης σε αντίπαράθεση με τη δυτική χριστιανοσύνη , Πουρναρά, Θεσ/νίκη 2003, σελ. 114-116, Γ. Μαρτζέλου, Ουσία και ενέργειαι του Θεού κατά το Μέγα Βασίλειο, Συμβολή εις την ιστορικοδογματικήν διερεύνησι της περί ουσίας και ενεργειών του Θεού διδασκαλίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Πουρναρά, Θεσ/νίκη 2005, σελ. 39-52.
7. Νικ. Νησιώτη, Προλεγόμενα εις την Θεολογικήν Γνωσιολογίαν, Το ακατάληπτον του θεού και η δυνατότης γνώσεως Αυτού, Μήνυμα 41986, σελ.189.
8. Γρηγορίου Νύσσης, Περί Παρθενίας VII, 10, εκδ. Jaeger, σελ. 289.
9. Ευ. Θεοδώρου, Κριτική εισαγωγή εις το ζήτημα των σχέσεων θρησκείας και γνώσεως, Αθήναι 1955, όπου και αναλύεται η το μείζον θέμα της σχέσεως πίστης και ανθρώπινης λογικής.
10. Στ. Παπαδοπούλου, Συνάντησις Ορθοδόξου και Σχολαστικής Θεολογίας (Εν τω προσώπω Καλλίστου Αγγελικούδη και Θωμά Ακινάτου), Ανάλεκτα Βλατάδων, Πατριαρχικόν Ίδρυμα πατερικών Μελετών, Θεσ/νίκη 1972, σελ. 85-87.
11. Ιω. Χρυσοστόμου, Ομιλία 14, Εις το κατά Ιωάννην, 1, PG 59,92: «Ουχ ο Θεός, αλλ’ η χάρις εκχείται.». Πρβλ. και Αν. Θεοδώρου, Η ουσία της Ορθοδοξίας, Αθήναι 1961, σελ. 249-250.
12. Μ. Βασιλείου, Εις Ψαλμόνν 14, PG 29, 256BC. Πρβλ. και Π. Χρήστου, Η έννοια της διπλής γνώσεως κατά τον Γρηγόριον Παλαμάν, Θεσ/νκη 1963, σελ. 6.
13. Γρηγορίου Θεολόγου, Περί του βίου Μωυσέως, PG 44, 329Β.