Ασφαλώς και κάθε λόγος έχει τον αντίλογό του, ώστε ο κάθε καλοπροαίρετος και φιλαλήθης αναγνώστης να έχει τη δυνατότητα να εξάγει ασφαλή συμπεράσματα για κάθε εξεταζόμενο θέμα. Θα ήθελα να αναφερθώ εντελώς αυθόρμητα και χωρίς προδιάθεση δικαιώσεως του πολυσέβαστου π. Γεωργίου Μεταλληνού, σε ένα πρόσφατο δημοσίευμα ενός ιστολογίου, στο οποίο κατά τη γνώμη του γράφοντος, εντελώς αντιεπιστημονικά και χρησιμοποιώντας ανυπόστατα επιχειρήματα, αποδίδεται το χαρακτηριστικό της υιοθέτησης και εξύμνησης εκ μέρους του π. Γεωργίου, προβληματικών εκκλησιολογικών θέσεων σύγχρονου ακαδημαϊκού θεολόγου, ενάντια στη διαχρονική εκκλησιαστική παράδοση.

Το τεράστιο θεολογικό έργο και η εν γένει προσφορά του π. Γεωργίου είναι ήδη γνωστά και ως εκ τούτου δεν διακατέχομαι από την ψευδαίσθηση ότι ο π. Γεώργιος χρειάζεται τη δική μου «υπεράσπιση», καθώς κατά την Παύλεια γραφίδα «τo έλαττον υπό του κρείττονος ευλογείται». Έχοντας όμως μελετήσει αρκετά από τα συγγράμματα του π. Γεωργίου και έχοντας παρακολουθήσει πολλές από τις ομιλίες του, μου φάνηκε αδιανόητο να συμβαίνει κάτι τέτοιο, τη στιγμή μάλιστα που στο πανεπιστημιακό του σύγγραμμα «Θεολογική Μαρτυρία της Εκκλησιαστικής Λατρείας, Αρμός, Αθήνα 19962» [2], γράφει εκτενώς για τη θέση του Επισκόπου στην Εκκλησία (ιδιαίτερα στις σελ. 198-211), ως παροντοποίηση της σώζουσας πίστης κατά τη διαχρονική παράδοση της Εκκλησίας, πέρα από κάθε δυτικού τύπου επισκοποκεντρικότητα.

Προκειμένου να σχηματίσω ακριβή εικόνα, ασφαλώς και άκουσα ολόκληρη την εν λόγω ομιλία διάρκειας περίπου εξήντα (60) λεπτών, και δεν αρκέστηκα στο τετράλεπτο απόσπασμα της ανάρτησης, το οποίο όντας αποκομμένο πλήρως από τη γενικότερη νοηματική συνάφεια, οδηγεί σε επισφαλή συμπεράσματα. Άλλωστε δεν είναι άγνωστο, ότι η αλήθεια όταν αποκόβεται ως μερίδιο από την καθολικότητά της, παύει να είναι αλήθεια και εκπίπτει σε ψεύδος. Με αυτά τα δεδομένα, μου δημιουργήθηκε έντονος προβληματισμός ως προς τις προθέσεις του συντάκτη της ανάρτησης.

Η ανάλυση που κάνει ο π. Γεώργιος γίνεται με το δεδομένο ότι ο Επίσκοπος ορθοτομεί την καθολικότητα της πίστεως, ενώ αναφερόμενος στην περίπτωση αιρετικής απόκλισης, αναφέρεται επί λέξει με την εξής φράση: «Ο Επίσκοπος είναι εις τόπον των Αποστόλων, όταν είναι Επίσκοπος, άμα δεν κάνει, είναι σκέτη αποτυχία»[1]. Αποτελεί τραγική ειρωνεία το γεγονός ότι ο π. Γεώργιος ήδη στο πρώτο εικοσάλεπτο, υποστηρίζει ακριβώς τις αντίθετες θέσεις από αυτές που του αποδίδονται, προβάλλοντας την άρρηκτη σχέση θεσμού και χαρίσματος και πάντα στη βάση της πίστεως. Η διασπαστική εμμονή είτε αποκλειστικά στον θεσμό, είτε αποκλειστικά στο χάρισμα, μας παραπέμπει να δούμε τα τραγικά αποτελέσματά της στον παπισμό και στους προτεσταντισμούς αντίστοιχα.

Ο επιστήμονας που ενεργεί απροκατάληπτη έρευνα, δεν λειτουργεί ανελαστικά ως προς την χρησιμοποιούμενη βιβλιογραφία, αλλά αντιθέτως χρησιμοποιεί το σύνολο της διαθέσιμης βιβλιογραφίας, και οτιδήποτε ορθό έχει γραφεί από τον οποιοδήποτε, αξιοποιείται δημιουργικά. Πολλώ δε μάλλον αυτό συνέβη και στη περίπτωση της αναφοράς στη διδακτορική διατριβή του Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα, η οποία γράφτηκε το έτος 1965 με ορθόδοξες προθέσεις και πηγαίο υλικό έργα Αποστολικών Πατέρων και Απολογητών. Βέβαια, ο Μητρ. Περγάμου αργότερα, θέλοντας να φτάσει σε συγκεκριμένα συμπεράσματα, συγγράφει τα μεταγενέστερα έργα του κατά τη μέθοδο της «λήψεως του ζητουμένου», ερμηνεύοντας ως εκ τούτου τα πατερικά κείμενα μέσα από τις ιδιαίτερες προσωπικές του ερμηνευτικές προϋποθέσεις, καταλήγοντας σε προβληματικές θεολογικά και φιλο-οικουμενιστικές θέσεις, καμία από τις οποίες ο π. Γεώργιος δεν αναφέρει, υιοθετεί ή εξυμνεί. Επιπρόσθετα, ως προς την ερμηνευτική προσέγγιση του οποιουδήποτε κειμένου, δεν αρκεί απλώς η ανάγνωσή του, αλλά απαιτούνται και συγκεκριμένα κριτήρια, ώστε να εξαχθούν τα ορθά συμπεράσματα.

Η Εκκλησία, από όσο τουλάχιστον δύναμαι να γνωρίζω από την έως σήμερα μελέτη μου, δεν εντόπισε την ακρίβεια της πίστεως σε μια στείρα ορολογία, αλλά στο κατά πόσο το περιεχόμενο αυτής, μπορεί να περιγράψει με «κτιστά ρήματα» και με κάθε δυνατή ακρίβεια, την αποκεκαλυμμένη εν Χριστώ αλήθεια. Άρα λοιπόν, στην προσπάθεια κανείς να αντιπαρατεθεί στην κοσμικού τύπου επισκοποκεντρικότητα, πολύ εύκολα μπορεί να «σκοντάψει», και να καταλήξει στην σχετικοποίηση της θέσης και του ρόλου του Επισκόπου εντός της Εκκλησίας και στην υποστήριξη ενός άκρατου «πρεσβυτεριανισμού», παραθεωρώντας τις τραγικές συνέπειες ενός τέτοιου εγχειρήματος.

Το καίριο ζήτημα της ενότητας εν τω Επισκόπω, δύναται να καταλήξει σε εντελώς αντίθετα συμπεράσματα αναλόγως των ερμηνευτικών κριτηρίων ανάγνωσης. Όταν το θέμα εξεταστεί ορθόδοξα επί τη βάσει της ενότητας και καθολικότητας της Αποστολικής Πίστεως της οποίας ο Επίσκοπος είναι εγγυητής και την οποία φυσικά ομολόγησε κατά τη χειροτονία του, τότε γίνεται φανερή η λειτουργία και η θέση του Επισκόπου στην τέλεση των μυστηρίων, ιδίως δε της θείας Ευχαριστίας, όπου ενεργεί «εις τύπον Χριστού» παροντοποιώντας σωματικά τον «αοράτως συν ημίν όντα Χριστόν»[2], για τη σωτηρία του ανθρώπου και του σύμπαντος κόσμου. Έτσι λοιπόν, η φύση της συνάξεως είναι πάντοτε Χριστο-κεντρική, όπως το τονίζει και ο π. Γεώργιος στο προαναφερόμενο σύγγραμμα[3].

Σε διαφορετική προσέγγιση απροϋπόθετης ενότητος στο πρόσωπο του Επισκόπου (ως πρώτου), μοιραία έχουμε έκπτωση σε έναν εξουσιαστικό επισκοπικό θεσμό, αποκομμένο από το γενικότερο χαρισματικό του ρόλο και δεσμευμένο κάτω από νομικές και φυλετικές θεωρήσεις, όπου η ιερωσύνη ταυτίζεται «με την κοσμική έννοια της εξουσίας»[4].

Η ενότητα δηλαδή της Εκκλησίας γύρω από τον Επίσκοπο, ερμηνεύεται στο πλαίσιο της λειτουργικής σύναξης και της τέλεσης των μυστηρίων και σε καμία περίπτωση στο ίδιο το πρόσωπο του Επισκόπου. Ο άγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος περιγράφοντας τη λατρευτική σύναξη των πιστών παρουσιάζει την ενότητα του ενιαίου σώματος της Εκκλησίας τονίζοντας την ισότητα όλων στη θ. Ευχαριστία και τα μυστήρια, όπου «ομοίως πάντες αξιούμεθα των αυτών [=όλοι αξιωνόμαστε να απολαύσουμε τα ίδια]»[5]. Γι’ αυτό και ο Επίσκοπος συμμετέχει της συνόδου όχι ως άτομο, αλλά ως ενσαρκωτής της τοπικής Εκκλησίας[6].

Θα ήθελα να απευθυνθώ σε αυτούς τους αδελφούς που «κοπίασαν» να βρουν την ομιλία του π. Γεωργίου, σπατάλησαν από τον προσωπικό τους χρόνο ώστε να την ακούσουν ολόκληρη, και φυσικά να την επεξεργαστούν ώστε να απομονώσουν ακριβώς το απόσπασμα που τους εξυπηρετεί και να το δημοσιεύσουν, αναφέροντάς τους τη φράση του Μ. Βασιλείου «ει κατ΄αλλήλων οπλιζόμεθα, ουδέ του διαβόλου χρείαν, ως προς την ημετέραν απώλειαν». Έχουμε συνδετικό κρίκο την κοινή πίστη και το κοινό μας βάπτισμα. Αλλού βρίσκονται τα προβλήματα που αλλοιώνουν την πίστη και χρήζουν αντιμετώπισης. Μην σπαταλάτε δυνάμεις σε τέτοιου είδους εγχειρήματα. Ο π. Γεώργιος είναι ένα σύγχρονος εκκλησιαστικός άνδρας, που αφιέρωσε όλη του τη ζωή και όλες του τις δυνάμεις στη διακονία της Εκκλησίας με προφητική ευαισθησία. Δεν μπορεί να σταθεί η δυσφήμιση της υποστήριξης της εξουσιαστικής επισκοποκεντρικότητας, τη στιγμή που στην αρχή της ομιλίας του τονίζει ότι ο Επίσκοπος είναι ένας εκ των πρεσβυτέρων ως συμπρεσβύτερος με μοναδικό Μυσταγωγό τον Αρχιερέα Χριστό, στον Οποίο «δανείζει την εαυτού γλώτταν και παρέχει την εαυτού χείρα» για να τελέσει το μυστήριο ως «προσφέρων και προσφερόμενος και προσδεχόμενος και διαδιδόμενος», ενώ επιπρόσθετα κάνει λόγο για την μη ύπαρξη τάξεως αρχόντων και αρχομένων στην Εκκλησία[7]7. Με τέτοιες επιφανειακές προσεγγίσεις, κατηγορήθηκε και ο Γρηγόριος Νύσσης ότι υιοθέτησε την αποκατάσταση των πάντων του Ωριγένους, πράγμα το οποίο ακόμη και σήμερα αναπαράγεται, ένεκα της ομωνυμίας των χρησιμοποιούμενων όρων. Όμως «κοινά μεν τα ρήματα, έτερα δε τα νοήματα», ενώ σε διαφορετική διατύπωση από τον άγιο Μάξιμο, «την εκ της ομωνυμίας βλάβην φυλάξασθε».

Παραπομπές:

1. Αρχική ομιλία με θέμα «Οι εμπειρίες των αγίων μας καθοδηγούν» στο σημείο 18:40.
2. π. Γ. Δ. Μεταλληνού, Θεολογική Μαρτυρία της Εκκλησιαστικής Λατρείας, Αρμός, Αθήνα 19962, σελ. 198.
3. Βλ. ό. π.
4. Ό. π. σελ. 206.
5. ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, Εις την Β´ Προς Κορινθίους Επιστολήν ΙΗ’, PG 61, 527ΑΒ.
6. Βλ. ομιλία 13:15 και εξής.
7. Βλ. επίσης και π. Γ. Δ. Μεταλληνού, Θεολογική Μαρτυρία της Εκκλησιαστικής Λατρείας, σελ. 211.

Μια αναφορά στα έργα του πατέρα της νεοελληνικής λογοτεχνίας Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.

Η ηχογράφηση έγινε στον ραδιοφωνικό σταθμό της Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού. Διαβάζει ο Πρωτοσύγκελλος της Ι.Μ. Λεμεσού Αρχιμανδρίτης Ισαάκ.

Ο Τομέας Επιστημόνων του Συλλόγου «Ο Μέγας Βασίλειος» πραγματοποιεί το 59ο Παιδαγωγικό Συνέδριο με θέμα: «Ἀνθρώπινα Δικαιώματα-Καπήλευση & Διασφάλιση» το οποίο θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη την Παρασκευή, 4 Ιανουαρίου 2018, στο Συνεδριακό Κέντρο «Διακονία» της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, (οδός Ν. Πλαστήρα 65, Πυλαία, Θεσσαλονίκη, τηλ. 2310 278080).

 Στους ενδιαφερομένους παρέχεται βεβαίωση παρακολουθήσεως του Συνεδρίου.

e-mail Συνεδρίου: paidsynedriomv@gmail.com

Η Μεγάλη Χορωδία του Συνδέσμου Ιεροψαλτών Αττικής «Ρωμανός ο Μελωδός & Ιωάννης ο Δαμασκηνός» σε διεύθυνση των Ηλία Ρεδιάδη-Τούμπα, Κων/νου Παπαχριστοδούλου και Γεώργιου Κουμπανάκη, στην αίθουσα «Ιωάννης Καποδίστριας» του Πολεμικού Μουσείου Αθηνών, κατά την εορταστική εκδήλωση του Συνδέσμου Ιεροψαλτών Περιφερείας Αττικής «Ρωμανός ο Μελωδός και Ιωάννης ο Δαμασκηνός», με τίτλο «Ελλήνων-Αΰλων Ωδαίς».

Για τον Άγιο αυτόν Νεομάρτυρα δεν γνωρίζαμε τίποτε μέχρι τις 3 Ιανουαρίου 1950, οπότε και φανέρωσε τον τόπο της ταφής του, στην αρχαία Μονή του Ευαγγελισμού, στο όρος Αμώμων (Πεντέλη), στην Νέα Μάκρη Αττικής. Από το 1965 μέχρι σήμερα, ο Άγιος εμφανίσθηκε πολλές φορές σε μοναχές της μονής ή σε προσκυνητές, στον ύπνο τους ή μπροστά τους, καλυπτόμενος από υπέρλαμπρο φως και γλυκύτατη ευωδία, διηγούμενος με λεπτομέρειες, για τις οποίες υπάρχει εντυπωσιακή ταύτιση, τον βίο του και τις συνθήκες του μαρτυρίου του.

Ο Άγιος Εφραίμ έγινε μοναχός σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών, σε μονή που άκμαζε την εποχή εκείνη. Μετά από είκοσι χρόνια ασκητικής βιοτής, συνελήφθη από τους Τούρκους που έσφαξαν όλους τους υπόλοιπους μοναχούς και κατέστρεψαν την μονή. Από τις 14 Σεπτεμβρίου του 1425 μέχρι τις 5 Μαΐου 1426 υποβλήθηκε σε πλήθος βασανιστηρίων. Τέλος, οι βάρβαροι τον κρέμασαν ανάποδα σε μια μουριά, κάρφωσαν τα πόδια του και το κεφάλι στο δένδρο και παρέδωσαν το σώμα του στις φλόγες.

Μετά την αποκάλυψη αυτή, ο Άγιος δεν έπαυσε να δείχνει ότι είναι εν Θεώ ζωντανός, με πολλές εμφανίσεις και ιάματα. Εμφανίζεται με την μορφή ενός κάτισχνου στην όψη ασκητή ή με τα ιερατικά του άμφια και δηλώνει την ταυτότητα του λέγοντας: «Ονομάζομαι Εφραίμ!» Στους μεν θεραπεύει ανίατες ασθένειες, σε άλλους ενδυναμώνει την κλονισμένη πίστη, σώζει από κινδύνους ή πυρκαγιά, ή πάλι παρηγορεί τους βασανισμένους από πίκρες και θλίψεις, δείχνοντας τους τα βάσανα που πέρασε ο ίδιος για την αγάπη του Χριστού.

Το 1982, ο Άγιος Εφραίμ εμφανίσθηκε σε έναν πιστό μαζί με τον Άγιο ιερομάρτυρα Ραφαήλ τον εκ Μυτιλήνης, που φανερώθηκε κι αυτός σε πρόσφατους καιρούς κάτω από παρόμοιες συνθήκες [9 Απρ.]. Ο Κύριος φαίνεται με τον τρόπο αυτό να θέλει να δείξει προφητικά ότι σήμερα, όπως και χθες, χαίρεται εν τοις αγίοις Του και επιχέει μέσω αυτών την χάρη του προς οικοδομήν της Εκκλησίας και παρηγορίαν των πιστών.

Κείμενο-Εικόνα: “Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας”, υπό ιερομονάχου Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου, εκδ. Ίνδικτος (τόμος ένατος – Μαϊος, σελ. 64-66)

Με καύσιμη ξυλεία μπορούμε να παρουσιάσουμε το σύνολο των ψυχικών μας δυνάμεων και των σωματικών μας λειτουργιών. Όλες τους, όταν ο άνθρωπος δεν προσέχει τον εαυτόν του, διαποτίζονται από τα πάθη σαν από υγρασία, και έτσι αντιστέκονται επίμονα στην πνευματική φωτιά.

Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος

On January 1 our holy Church celebrates two great and important events: the circumcision of Christ, the formal entry of a male child into the Jewish community which according to their custom took place on the 8th day after his birth; and the commemoration of Saint Basil the Great, the Archbishop of Caesarea, in Cappadocia. And, as well as this, a solemn doxology is sung in Christian churches ‘on the occasion of the (civil) new year’.

The beginning of the new civil year marks the start of a new time period, while also raising the question of when, and by whom time itself was created.

The creation of time is to be found in the first chapter of the book of Genesis and, by extension, in the whole of Holy Scripture (Old and New Testaments), wherever there is a discussion on the creation of the world. According to Genesis 1, 1: ‘In the beginning, God made heaven and earth’. This sentence reveals how the cosmos and time were created simultaneously and come from non-being into being, through the action of the all-wise, all-powerful and timeless Triune God.

Source: commons.wikimedia.org

Through this short Biblical passage (‘In the beginning, God made heaven and earth’), we have demonstrated to us most forcefully the fundamental triptych of Biblical cosmology, that is temporality (‘In the beginning’), person-centredness (‘God’) and creativity (‘created’).

‘In the beginning’ is a marker, the starting-point for when, by divine command, the cosmos and time came into existence from non-existence. According to Prokopios the Gazan, the words ‘In the beginning’ denote time, the creation of which marks the creation of all created things, including the world, within a split second. Saint Basil the Great notes that time was created first and then the cosmos. This was so that the cosmos should not be thought of as being timeless and eternal.

In his desire to show us that even time is created and is subject to the will of God, the hymnographer of the Service of Vespers for the Indiction, that is the first day of the ecclesiastical year, states: ‘the maker of all creation, who placed eras and epochs under the same authority’ (Dismissal Hymn for the Indiction).

Like the cosmos, time also has an end, as well as a beginning. Indeed, it has an end because it has a beginning and it has a beginning because it, in its turn, is made ‘in time’ by the only Creator. Just as the beginning of time coincided with the start of the cosmos, so the end of time will coincide with the final phase of the cosmos. In this regard, it’s worth noting that the Book of the Revelation of Saint John makes mention of a new heaven/cosmos, given that the old one has already passed away. This demonstrates the transitory nature of both the present cosmos and of time: ‘And I saw a new heaven and a new earth; for the first heaven and the first earth had passed away’ (Rev. 21, 1).

In his homily on the Six Days [of Creation], Basil the Great confirms that whatever has a beginning, time being no exception, will certainly also have an end, because whatever is created ‘within time’, will surely come to an end ‘within time’. The end of time is a consequence of the beginning of time. This, that is the passage of the cosmos and of time, is demonstrated in the Gospel according to Saint Mark: ‘Heaven and earth shall pass away: but my words shall not pass away’ (Mark 13, 31), as well as in the Psalms: ‘the heavens are the works of your hand; they shall perish, but you will remain’ (Ps. 101, 26-27).

Παρακολουθώντας τα γεγονότα να εξελίσσονται για την χορήγηση του Τόμου για την Αυτοκεφαλία της Ουκρανικής Εκκλησίας, θα μπορούσε να ξεχωρίσει κανείς, τους διαφορετικούς χειρισμούς, των Προκαθημένων των δυο Εκκλησιών , της Μητρός και της Εκκλησίας της Μόσχας. Είναι γεγονός ότι το αποκλειστικό δικαίωμα για την παροχή Τόμου Αυτοκεφαλίας στις τοπικές ανά τον κόσμο Ορθόδοξες Εκκλησίες το έχει το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Έτσι και τώρα η Μητέρα Εκκλησία ανέλαβε την πρωτοβουλία να αποκαταστήσει την ενότητα των Ορθοδόξων πιστών της Ουκρανίας, με στόχο να δοθεί αυτοκεφαλία στην Ουκρανική Εκκλησία, “αναγνωρίζοντας την υψηλή ευθύνη της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης, η οποία δεν παύει ποτέ και δεν συμβιβάζεται με παράνομες και μη κανονικές καταστάσεις που συγκλόνισαν τη φυσική λειτουργία της Ορθόδοξης Εκκλησίας κατά τη διάρκεια αυτών των κρίσιμων χρόνων.

Την ώρα που ο Οικουμενικός Παριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος χειρίζεται την υπόθεση της χορήγησης του Τόμου της Αυτοκεφαλίας ως μια ήρεμη δύναμη που πάντα μετρά τις κινήσεις του και εκφράζεται προσεκτικά δημοσίως σε ότι αφορά το θέμα και τις αντιδράσεις του Προκαθήμενου της ρωσικής εκκλησίας, στην άλλη όχθη, το Πατριαρχείο της Μόσχας τονίζει από την αρχή, ότι “βρίσκεται σε πόλεμο” όπως δήλωσαν αξιωματούχοι του στο Πρακτορείο ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ.

Οι χαρακτηρισμοί μάλιστα που χρησιμοποίησε στην επιστολή του ο Πατριάρχης της Μόσχας, αναφερόμενος στο πρόσωπο του Οικουμενικού Πατριάρχη θα έλεγε κανείς ότι ήταν ακραίοι και ίσως να μην έπρεπε να δημοσιοποιηθούν στο ευρύ κοινό, όπως σχολιάστηκε εκτενώς από εκκλησιαστικούς παράγοντες αλλά και ΜΜΕ.

Τώρα όσον αφορά στην Αυτοκεφαλία της Ουκρανικής Εκκλησίας την οποία προτίθεται να χορηγήσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο στις 6 Ιανουαρίου, έχει μεγάλη σημασία προς ενημέρωση να αναγνώσουμε το παρακάτω επεξηγηματικό κείμενο.

Παραθέτουμε αποσπάσματα από ένα κείμενο, γραμμένο με μορφή Εγκυκλίου Γράμματος από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Νέας Ιερσέης ΗΠΑ κ. Ευάγγελο που πρόσφατα κυκλοφόρησε στην Αμερική κι έχουμε ξαναδημοσιεύσει, ακριβώς για να κατανοήσουμε τις κινήσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου σε αυτές τις κρίσιμες στιγμές.

“Από τον 10ο αιώνα, ὑπῆρξε µία ζωντανή ὀρθόδοξη κοινότητα, πού εἶναι γνωστή σήµερα ὡς Οὐκρανία, καί ὁ λαός αὐτῆς τῆς περιοχῆς ἦταν γνωστός ὡς «Κιεβορώσοι». Ἡ ὀρθόδοξη «Κιεβορωσία», µέ ἐκκλησιαστικό κέντρο τή Μητρόπολη Κιέβου, ἦταν καί εἶναι ὑπό τήν κανονική δικαιοδοσία τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.

Αὐτή ἡ Μητρόπολη ὑπῆρξε ἐπί δεκαετίες τό ἐκκλησιαστικό κέντρο τῆς τοπικῆς Οὐκρανικῆς Ἐκκλησίας καί, ἀκόµη καί µετά τήν ἀνύψωση σέ Πατριαρχεῖο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας τό 1589 (ἀνεξάρτητα τό πώς ἔλαβε τήν Πατριαρχική ἀξία µέ «ἀνορθόδοξο» τρόπο, αὐτό ἀποτελεῖ µιά ἄλλη ἱστορία), ἡ Μητρόπολη Κιέβου παρέµεινε ὑπό τήν κανονική δικαιοδοσία τοῦ σεπτοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου.

Λόγῳ τῶν ἱστορικῶν συνθηκῶν ὅµως, τό 1686 τό Οἰκουµενικό Πατριαρχεῖο χορήγησε στόν Πατριάρχη Μόσχας τή δυνατότητα νά χειροτονεῖ τόν ἑκάστοτε Μητροπολίτη Κιέβου, ἐφόσον εἶχε τήν κανονική ἄδεια τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριάρχη, και ὁ ὁποῖος θά ἦταν καί Ἔξαρχός του καί θά µνηµόνευε τοῦ ὀνόµατός του κατά τήν τέλεση τῆς Θείας Λειτουργίας στό «Ἐν πρώτοις µνήσθητι Κύριε», κάτι πού καταδεικνύει τήν κανονική ὑπαγωγή του στήν Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως. .

Τό Οἰκουµενικό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως οὐδέποτε παραχώρησε δικαιοδοσία ἐξουσίας ἐπί τῆς Μητρόπολης Κιέβου καί τῆς σηµερινῆς Οὐκρανίας στό Πατριαρχεῖο Μόσχας. Μέ τίς γεωπολιτικές ὅµως ἀλλαγές πού ἐπῆλθαν τόν περασµένο αἰῶνα, εἰσῆλθε και ἡ δυσπιστία καί ἡ διαφωνία στίς τάξεις τῶν ὀρθόδοξων χριστιανῶν τῆς Οὐκρανίας σέ τέτοιο βαθµό, ὥστε, κατά τὴ δεκαετία τοῦ 1990, νά ὑπάρχουν τρεῖς ὁµάδες ὀρθόδοξων χριστιανῶν: Μία πού ἀνῆκε στό Πατριαρχεῖο Μόσχας, µέ ἐπικεφαλῆς τόν Μητροπολίτη Ὀνούφριο καί ἄλλες δύο ἀνεξάρτητες, τό Οὐκρανικό σχισµατικό Πατριαρχεῖο ὑπό τόν Φιλάρετο καί ἡ «Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία» ὑπό τόν Μακάριο.

Ἡ διαίρεση αὐτή συνεχίζεται και, ἐνῶ τό Οἰκουµενικό Πατριαρχεῖο προσευχόταν συνεχῶς νά ἐπιλύσουν τό ζήτηµα ἐσωτερικά οἱ ἐκκλησιαστικές δυνάµεις στήν Οὐκρανία, κατέστη προφανές ὅτι ἡ παρέµβαση τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου, τόσο ὡς Μητέρας Ἐκκλησίας τῶν Οὐκρανῶν Ὀρθοδόξων, ὅσο καί ὡς ΠΡΩΤΟΘΡΟΝΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ, ἦταν ἀπαραίτητη γιά τή διαφύλαξη τῆς ἑνότητας τῶν ὀρθοδόξων.Εἶναι πολύ σηµαντικό νά γνωρίζουµε αὐτή τή σύντοµη ἱστορία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας στήν Οὐκρανία, γιά νά κατανοήσουµε τή σηµερινή κατάσταση -εἰδικά ἀφοῦ πολλοί πιστοί τῆς Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Μητροπόλεως Νέας Ἰερσέης ἐνδιαφέρονται νά µάθουν γιά τό ζήτηµα αὐτό- ἀλλά καί ἐπειδή γίνεται µιά προσπάθεια ἀπό κάποιες «ἐκκλησιαστικές παρουσίες» στή χώρα µας νά παραπληροφορήσουν καί νά παραπλανήσουν ὄχι µόνο τούς ὀρθόδοξους πιστούς µας, ἀλλά καί τούς πιστούς τῶν ἄλλων θρησκειῶν καί ὁµολογιῶν, δηλαδή τό σύνολο τῆς κοινῆς γνώµης, σχετικά µέ τήν ἱστορία καί τήν κανονική ὀρθότητα.

Ἡ Αὐτοῦ Θειοτάτη Παναγιότης, ὁ Οἰκουµενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολοµαῖος, καί ἡ περί Αὐτόν Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδος ἐπιθυµοῦν νά θεραπεύσουν αὐτή τή διαίρεση ἐντός τῆς Ἐκκλησίας, ἔτσι ὥστε τά ἀπολωλότα πρόβατα νά ἐπιστρέψουν στά ἐνενῆντα ἐννέα καί ὁ Κύριός µας «τά τέκνα τοῦ Θεοῦ τά διασκορπισµένα συναγάγῃ εἰς ἕν» (Ἰω. ια΄, 52).

Ἡ συγκεκριµένη ἀπόφαση τῆς Αὐτοῦ Θειοτάτης Παναγιότητος καί τῆς περί Αὐτόν Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου γιά τήν ἀποκατάσταση τῆς ἀντικανονικότητας δέν εἶναι ἡ εὔκολη ἐπιλογή, ἀλλά µιά δύσκολη καί ἐπιβεβληµένη λύση. Πρέπει νά ἀντιληφθοῦµε ὅτι αὐτές οἱ δύσκολες ἀποφάσεις λαµβάνονται µέ σκοπό τὴ θεραπεία καί τήν ἀποκατάσταση τῆς κανονικότητας, µέ πνεῦµα ἀγάπης καί εἰρήνης, προκειµένου νά διασφαλιστεῖ ἡ ἑνότητα τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώµατος, ἕνα προνόµιο καί µιά εὐθύνη πού κατακύρωσαν οἱ Οἰκουµενικές Σύνοδοι στή Μητέρα Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως.

Τό Οἰκουµενικό Πατριαρχεῖο, ἀγαπητοί µου ἀδελφοί, θά παραχωρήσει Αὐτοκεφαλία στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας. Πρόσφατα, ὁ Οἰκουµενικός Πατριάρχης Βαρθολοµαῖος, ἀναφερόµενος στό ζήτηµα τῆς Οὐκρανίας, εἶπε τά ἐξῆς: «Εἶναι δικαίωµά της νά λάβει τό καθεστώς τῆς Αὐτοκεφαλίας καί ἀπό τήν ἄλλη πλευρά εἶναι δικαίωµα, καί µάλιστα ἀποκλειστικό δικαίωµα τοῦ Οἰκουµενικοῦ µας Πατριαρχείου, νά χορηγεῖ τό Αὐτοκέφαλον, ὅπως τό ἐχορήγησε σέ ὅλες τίς νεώτερες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, ἀρχῆς γενοµένης ἀπό τῆς Ρωσίας, τόν 16ο αἰῶνα, καί µέχρι τῆς Ἐκκλησίας τῆς Τσεχίας καί Σλοβακίας… » τό 1998.

Ὁ Οὐκρανικός λαός, τέκνα καί αὐτοί τῆς Μητρός Ἐκκλησίας, τόσο ὅσοι ζοῦν ἐντός τῆς κανονικότητος, ὅσο καί οἱ εὑρισκόµενοι ἀνεξαρτήτως τῆς θελήσεώς τους ἐκτός αὐτῆς, ἐπιθυµοῦν διακαῶς νά τερµατιστεῖ αὐτή ἡ διαίρεση καί εὐλαβῶς παρακαλοῦν τό Οἰκουµενικό Πατριαρχεῖο, µέ τή χορήγηση τοῦ Αὐτοκεφάλου, νά τερµατίσει τήν ἐκκλησιαστική κρίση πού τούς εἶχε ἐπιβληθεῖ καί νά ἐπαναφέρει τήν ποθητή ἑνότητα στό σύνολο τοῦ Οὐκρανικοῦ λαοῦ.

Πώς θά µποροῦσε, ἀγαπητοί µου ἀδελφοί, ἡ φιλόστοργος Μητέρα Ἐκκλησία νά ἀρνηθεῖ τό αἴτηµα ἑνός λαοῦ; Ὁ Κύριός µας δέν εἶναι Κύριος τῆς διαίρεσης, ἀλλά Θεός τῆς ἑνότητας. Εἶναι ὁ Κύριος τῆς ἀγάπης. Εἶναι ὁ Ἄρχων τῆς εἰρήνης. Εἶναι ὁ Θεός τοῦ ἐλέους. Γι΄ αὐτό, ἄς προσευχόµαστε γιά τόν πνευµατικό µας ἡγέτη καί Πατέρα, τόν Οἰκουµενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολοµαῖο, ὁ ὁποῖος ἐπί εἰκοσιεπτά ὁλόκληρα ἔτη ἀγωνίζεται καί ἀναλώνεται ὑπερασπιζόµενος τά δίκαια τῆς Ἐκκλησίας, ἀναζητῶντας καί προωθῶντας τήν ἑνότητα καί τήν εἰρήνη σέ ὅλο τόν ὀρθόδοξο κόσµο….”

Αντίστροφη μέτρηση για την Ουκρανική Αυτοκεφαλία

Αντίστροφα μετρά πλέον ο χρόνος για την αυτοκεφαλία της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, καθώς την ερχόμενη Κυριακή, ανήμερα τα Θεοφανείων, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος αναμένεται να χορηγήσει τον Τόμο της αυτοκεφαλίας.

Η ημερομηνία αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς συμπίπτει με την παραμονή της Πρωτοχρονιάς σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο.

Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, η Α. Μακαριώτης Μητροπολίτης Κιέβου και Πάσης Ουκρανίας κ. Επιφάνιος αναμένεται στο Φανάρι το Σάββατο. Μαζί του θα είναι ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Πιοτρ Ποροσένκο και πολυμελής αποστολή Ιεραρχών και Πολιτικών της χώρας.

Σύμφωνα με το πρόγραμμα που έδωσε στη δημοσιότητα το Οικουμενικό Πατριαρχείο, την Κυριακή 6 Ιανουαρίου, ο νεοεκλεγής Προκαθήμενος της ουκρανικής εκκλησίας θα συλλειτουργήσει με τον μετά της Α. Θ. Παναγιότητος, του Οικουμενικοῦ Πατριάρχου, και εκατέρωθεν Ιεραρχών, ενώ μετά την ανάγνωση του Ιερού Ευαγγελίου ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης θα «εγχειρίσει επισήμως την περγαμηνή απόδοσης της αυτοκεφαλίας.

Από την πλευρά της η Μόσχα, καλεί για μία ακόμα φορά το Φανάρι να μην προχωρήσει στην κίνηση αυτή.

Ο Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσιών, κ.κ. Κύριλλος απέστειλε επιστολή προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη στην οποία εκφράζει τον βαθύ πόνο, την απορία και την αγανάκτησή του για τις κινήσεις του Φαναρίου και του ζητεί να σταματήσει έστω και την τελευταία στιγμή.

Το Οικουμενικό  Πατριαρχείο έχει ήδη πάρει τις αποφάσεις του για την αυτοκεφαλία στην Ουκρανική Εκκλησία και από τη Μόσχα περιμένουν την πράξη αυτή χωρίς ουσιαστικά να μπορούν να κάνουν κάτι περισσότερο από το να κρατούν αποστάσεις και να προσπαθούν μέσω επιστολών να διατυμπανίζουν τις απόψεις τους.

Πηγή: orthodoxianewsagency.gr

Με αφορμή τα 70 χρόνια από το θάνατο του Νίκου Σκαλκώτα στους χώρους του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών θα πραγματοποιηθούν, καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους, δεκάδες εκδηλώσεις αφιερωμένες στο μεγάλο Έλληνα μουσουργό. Στις προγραμματισμένες εκδηλώσεις για το 2019 θα παρουσιαστούν σπάνια τεκμήρια για τη ζωή και το έργο του κορυφαίου συνθέτη του 20ου αι, όπως αυτά σώζονται στο Αρχείο του συνθέτη που φυλάσσεται στη Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής.

Την αυλαία των εκδηλώσεων για το «Έτος Σκαλκώτα» θα ανοίξουν τη Πέμπτη 10 Ιανουαρίου δύο μεγάλες διεθνείς προσωπικότητες της μουσικής σήμερα, ο ελληνικής καταγωγής Αμερικανός συνθέτης Γιώργος Τσοντάκης και ο κορυφαίος μαέστρος Λέον Μπότσταϊν. Οι μεγάλοι αυτοί καλλιτέχνες είναι οι πρώτοι στη σειρά κύκλου συζητήσεων, με τους πρωταγωνιστές των συναυλιών που εντάσσονται στο «2019 – Έτος Σκαλκώτα». Οι συζητήσεις θα πλαισιώνουν τις συναυλίες, με σκοπό να αναδείξουν όψεις του έργου του συνθέτη σήμερα, καθώς και τις απόψεις μουσικών και μουσικολόγων που έχουν ασχοληθεί με αυτό.

Η εναρκτήρια συζήτηση, στις 10 Ιανουαρίου, θα εγκαινιάσει τις εκδηλώσεις της χρονιάς, με πρώτες, τη συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών στις 11 Ιανουαρίου και τη συναυλία της Ορχήστρας Φιλαρμόνια στις 14 Ιανουαρίου. Η συζήτηση θα δώσει την ευκαιρία σε νέους συνθέτες και σπουδαστές μουσικής, αλλά και στο ευρύ κοινό, να ακούσουν τις απόψεις σημαντικών ανθρώπων της σύγχρονης μουσικής για το πώς η τεχνική και η αισθητική του Ν. Σκαλκώτα και των συγχρόνων του αφομοιώθηκαν στα μετέπειτα ρεύματα. Παράλληλα, θα γίνει αναφορά και σε έργα άλλων συνθετών που επίσης θα παρουσιαστούν στις συναυλίες, όπως των Δημήτρη Μητρόπουλου, Richard Strauss και Γιώργου Τσοντάκη, που θα ερμηνεύσει την επομένη στη συναυλία της η ΚΟΑ.

Στη συζήτηση θα συμμετέχει ο ελληνικής καταγωγής Αμερικανός συνθέτης Γιώργος Τσοντάκης, οι μέντορες του οποίου είχαν μεταλάβει των προτύπων των συνθετών της Δεύτερης Σχολής της Βιέννης και που σήμερα έχει αναπτύξει μια πολύ σημαντική διεθνή καριέρα ως συνθέτης και καθηγητής. Συνομιλητής του θα είναι ο Λέον Μπότσταϊν, διευθυντής ορχήστρας και προέδρος του Κολλεγίου Μπαρντ της Νέας Υόρκης, αλλά και μεγάλη φυσιογνωμία στο χώρο της τέχνης και ιδιαίτερα της μουσικής, ο οποίος θα διευθύνει τη συναυλία της 11ης Ιανουαρίου.

Τη συζήτηση θα συντονίσει η Στεφανία Μεράκου, διευθύντρια της Μουσικής Βιβλιοθήκης «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής.

Πρέπει όπως σπείραμε και να θερίσουμε, δεν γίνεται διαφορετικά. Σπορά είναι η ανθρώπινη προαίρεση και θερισμός η ανταπόδοσή μας.

Άγιος Γρηγόριος Νύσσης

Η φωτογραφία του παππού και της γιαγιάς δίπλα στον Εύζωνα εγγονό τους, κάνει το γύρο του διαδικτύου και συγκινεί, συγκεντρώνοντας τα ανάλογα σχόλια.

Οι δυο τους αποφάσισαν να κάνουν παρέα στον εγγονό τους, όση ώρα εκείνος είχε υπηρεσία στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη. Πήραν τα καρεκλάκια τους και κάθισαν απέναντι από τον νεαρό, με καμάρι.

Όπως αναφέρεται στο Twitter, ο παππούς και η γιαγιά του Εύζωνα κάθισαν μία ώρα στο φυλάκιο έξω από την Βουλή όπου είχε υπηρεσία ο εγγονός τους….

Η Πύλη της ακρόπολης στην κορυφή του φρουρίου, πουφυλασσόταν από ισχυρό πύργο.

Αττική γη, ανάμεσα από Μαραθώνα και Γραμματικό- ένας λόφος με θέα στη θάλασσα. Γύρω γύρω ένα πέτρινο, «μεγαλιθικό» τείχος και περίκλειστος, προστατευμένος εντός του, ένας αρχαίος οικισμός: ο Ραμνούντας, όπως ονομάστηκε από τον αγκαθωτό θάμνο «ράμνος» που φύτρωνε στην περιοχή. Οι δύο πύλες- είσοδοι στην αρχαία πολίχνη των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων έχουν μυκηναϊκή μεγαλοπρέπεια. Μέσα στον οικισμό, το σκαρίφημα της ζωής εκείνων των μακρινών ανθρώπων είναι ακόμη ορατό: τα σπίτια τους, κατόψεις και τοιχοποιϊες έως 1,20 μ., τα αίθριά τους (οι εσωτερικές αυλές αυτών δηλαδή), τα πέτρινα καλντερίμια και οι λίθινες σκάλες τους, (σαν) προς τον ουρανό πλέον. Και σποραδικές λεπτομέρειες: θραύσματα κεραμικών από τα ντόπια εργαστήρια, λίθινες απολήξεις, δουλεμένες σαν στόμια λαγηνιών, από τα πατητήρια όπου έφτιαχαν τον μούστο τους, ακόμα κι άγκυρες των καραβιών τους, αποσυρμένες στη στεριά.

Ο ανατολικός πύργος της νότιας πύλης του φρουρίου

Στην αρχή του εσωτερικού δρόμου που οδηγεί στην ακρόπολη του Ραμνούντα, ένα στρογγυλό, πέτρινο κτίσμα, στρατιωτικό φυλάκιο τότε των Αθηναίων εφήβων που επάνδρωναν την τοπική φρουρά, εκτελώντας εκεί την διετή τους θητεία. Αριστερά του δρόμου τα δημόσια κτίρια και δεξιά οι ιδωτικές κατοικίες- κατά μήκος του, παρατεταγμένες σε σειρά, μαρμάρινες βάσεις στηλών όπου αναγράφονταν νόμοι και ψηφίσματα του δήμου. Η είσοδος του Γυμνασίου και πιο πάνω το αρχαίο θέατρο- στην κορυφή του λοφίσκου, περιτειχισμένη με δικό της, δεύτερο τείχος, η ακρόπολη, βάση της στρατιωτικής φρουράς και τόπος της έσχατης άμυνας.

Με ορίζοντα τη θάλασσα, πάνω από τα δυο αρχαία λιμάνια- που το ένα κοιτάει στην ανατολή και το άλλο είναι στραμμένο στη δύση- στην ακρόπολη του Ραμνούντα βλέπω ερείπια διάσπαρτα ανάμεσα σε ελιές. Εκεί θα βρίσκονταν οι κοιτώνες των εφήβων αρχαίων φαντάρων, βοηθητικά και διοικητικά κτίρια, αποθήκες και η έδρα του Στρατηγού της πόλης.

Το στρατόπεδο της ακρόπολης του φρουρίου. (από το δίτομοέργο του Βασίλειου Πετράκου, «Ο Δήμος του Ραμνούντος»-εκδ. «η ενΑθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία», Αθήναι, 1999)

Στη συνέχεια του δρόμου, έξω πλέον από τον οικισμό, οι δύο ναοί, της Θέμιδας και της Νέμεσης, δίπλα δίπλα, φαίνονται σαν ακρωτηριασμένο, μαρμάρινο σύμπλεγμα.

Στον Ραμνούντα μπορεί ο σύγχρονος επισκέπτης να περπατήσει μια αστική περιοχή της Αττικής του 500 π.Χ.. «Μοιάζει με ένα ερειπωμένο χωριό», μου λέει η Δρ. Ελένη Ανδρίκου, Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής. Στην Αθήνα δεν έχει διασωθεί, ούτε κατά διάνοια, κάποιο ανάλογο οικιστικό σύνολο- ο νόμος άλλωστε επιτρέπει να σκεπαστεί με πολυκατοικίες. Όσο περιηγούμαι στον χώρο σκέφτομαι πόσο διάσημο τοπόσημο θα ήταν ο Ραμνούντας αν βρισκόταν εντός Αθηνών, ενώ σήμερα, αυτά τα λίγα χιλιόμετρα που τον χωρίζουν από το κλεινόν άστυ της πρωτεύουσας, τον καθιστούν άγνωστο στους περισσότερους. Ο ίδιος, τυχαία τον ανακάλυψα.

Αναπαράσταση της ανατολικής όψης του μεγάλου ναού τηςΝεμέσεως. (από το δίτομο έργο του Βασίλειου Πετράκου, «Ο Δήμοςτου Ραμνούντος»-εκδ. «η εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία»,Αθήναι, 1999).

«Ο Ραμνούς ήταν ένας Δήμος της Αττικής, ακριτικός μάλιστα γιατί ο Ωρωπός βορειότερα, ανήκε πότε στην Αττική και πότε στην Βοιωτία», λέει η κυρία Ανδρίκου όταν της ζητάω να πάρουμε την ιστορία του Ραμνούντα από την αρχή. «Ανήκε στην πόλη- κράτος των Αθηνών και η Ακρόπολή του, το ψηλότερο σημείο του οικισμού, οχυρώθηκε το 430 π.Χ., στις αρχές του Πελοποννησιακού Πολέμου- πιθανώς να υπήρχε παλαιότερο τείχος που οι Αθηναίοι ενίσχυσαν. Σκοπός τους ήταν να ελέγχουν από τον Ραμνούντα το θαλάσσιο πέρασμα από τον Ευβοϊκό στον Σαρωνικό κόλπο, ώστε να εξασφαλίζουν την τροφοδοσία της Αθήνας σε σιτηρά. Τον επόμενο αιώνα οικοδομήθηκε ένα τείχος με μεγαλύτερη περίμετρο για την προστασία του οικισμού».

Ξέρουμε πότε κατοικήθηκε ο Ραμνούντας;
Η Αττική ήταν κατοικημένη από την 7η χιλιετία π.Χ.- και πιστεύουμε ότι στα μυκηναϊκά χρόνια υπήρχαν ήδη οικιστικοί πυρήνες όπως ο Ραμνούντας, ως χωριά ακόμα, που όμως σταδιακά αναδιοργανώθηκαν, αναπτύχθηκαν και εξελίχθηκαν στους αττικούς Δήμους. Ο Ραμνούντας σίγουρα ωφελήθηκε από το δημοκρατικό πολίτευμα και τις μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη- ήταν ένας από τους οικισμούς που έγιναν έδρες των Δήμων. Η στρατηγική του θέση στα παράλια της Αττικής τον κατέστησε ακόμα σημαντικότερο κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου.
Πως προσέγγιζες τότε τον οικισμό; Έχει απομείνει ένα κομμάτι του αρχαίου δρόμου.
Οι φυσικές διαδρομές είναι είτε από την παραλία (Ραφήνα- Μαραθώνας- Ραμνούντας) είτε από την ενδοχώρα (Αφίδνες- Γραμματικό- Ραμνούντας): οι δυο τους ενωνόντουσαν στον τελικό δρόμο που οδηγούσε στην Ακρόπολη. Εκατέρωθεν αυτού του δρόμου υπάρχουν σημαντικά ταφικά μνημεία, γλυπτά και ανάγλυφα, αναστηλωμένα σε μεγάλο βαθμό. Το τελευταίο αυτό κομμάτι του δρόμου πριν την είσοδο στην πόλη, πρέπει να ήταν πολύ εντυπωσιακό.

Αναπαράσταση του εσωτερικού της ανατολικής πύλης. (απότο δίτομο έργο του Βασίλειου Πετράκου, «Ο Δήμος του Ραμνούντος»-εκδ. «η εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία», Αθήναι, 1999).

«Οι αρχαίοι ήθελαν οι τάφοι να βρίσκονται εκτός των πόλεων αλλά σε σημεία “περαστικά”, ώστε να βλέπουν οι άνθρωποι τα μνήματα, να θυμάται και να τιμά τους νεκρούς», συνεχίζει η κ. Ανδρίκου. «Προφανώς μόνο οι πλούσιοι είχαν τη δυνατότητα ανέγερσης τέτοιων μνημείων, οι φτωχοί παραμένουν, όπως και σήμερα, αφανείς και μετά θάνατον. Κάποια στιγμή οι αρχαίοι ημών πρόγονοι το είχαν παρακάνει, ξέφυγαν από κάθε μέτρο και η διάθεση επίδειξης πλούτου ήταν πασιφανής- ενώ και η τοποθέτηση τόσο μεγάλων χρηματικών κεφαλαίων σε ταφικά μνημεία ήταν εντελώς αντι- παραγωγική. Θεσπίστηκαν λοιπόν νόμοι που απαγόρευσαν τα πομπώδη ταφικά μνημεία».

(«Λιτότητα μνημονιακού χαρακτήρα»- για μνήματα μιλούσαμε, δεν μπόρεσα να αποφύγω μια αντανακλαστική σκέψη εκλεκτικής συγγένειας των δύο περιόδων…)

Αναπαράσταση του συνεδρίου, της αυλής του και τηςανάβασης στο τείχος. (από το δίτομο έργο του Βασίλειου Πετράκου,«Ο Δήμος του Ραμνούντος»-εκδ. «η εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία», Αθήναι, 1999).

Πριν φτάσουν στην Ακρόπολη περνούσαν από τους δύο ναούς;

Ναι. Αρχικά είχε κτιστεί ένας μικρός ναός (10×6 μ.) με δύο δωρικούς κίονες στην είσοδό του. Μέσα σε αυτόν βρέθηκε το 1890 στις ανασκαφές του Βαλέριου Στάη το υπερφυσικού ύψους (2,20 μ.). άγαλμα της Θέμιδος. Μια επιγραφή στη βάση του μας ενημερώνει ότι το άγαλμα έφτιαξε ο γλύπτης Χαιρέστρατος και ήταν ανάθημα, αφιέρωμα δηλαδή, του Ραμνουσίου Μεγακλέως. Αυτός ήταν ο ναός της Θέμιδος, της θεάς της Δικαιοσύνης. Το μεγάλο ιερό ήταν, όμως, της Νεμέσεως. Ξεκίνησε να κτίζεται το 430 π.Χ. , από τον ίδιο αρχιτέκτονα που έκτισε το Ηφαιστείο στην Αθήνα (γνωστό ως Θησείο), τον ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο, τον ναό του Άρεως στις Αχαρνές. Δεν ξέρουμε το όνομά του αλλά είμαστε σίγουροι ότι είναι ο ίδιος άνθρωπος.

Αναπαράσταση του ιερού της Νεμέσεως όπως ήταν κατά τον5 ο αι. π.Χ.. (από το δίτομο έργο του Βασίλειου Πετράκου, «Ο Δήμοςτου Ραμνούντος»-εκδ. «η εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία»,Αθήναι, 1999).

«Αυτός ο ναός ήταν μεγαλύτερος, 22×11 μ., δωρικού ρυθμού, με κίονες περιμετρικά και μπροστά από την είσοδό του υπήρχε ένας μεγάλος βωμός για τις ιεροπραξίες. Κατά την ανασκαφή, όπως έγινε τμηματικά, βρισκόντουσαν κομμάτια από ένα μεγάλο, γυναικείο άγαλμα- αυτά μελετήθηκαν από τον Γεώργιο Δεσπίνη, σημαντικό αρχαιολόγο, που τελικά απεκατέστησε από αυτά τα θραύσματα την μορφή που είχε το υπερμέγεθες άγαλμα της θεάς Νεμέσεως. Οι Ρωμαίοι έκαναν αντίγραφα σπουδαίων ελληνικών αγαλμάτων- από ένα τέτοιο ρωμαϊκό αντίγραφο που εντόπισε ο Δεσπίνης, έγινε η ταύτιση των θραυσμάτων του πρωτότυπου αγάλματος. Ήταν δημιούργημα ενός σπουδαίου γλύπτη της αρχαιότητας, του Αγοράκριτου, μαθητή του Φειδία. Αλλά οι Ραμνούσιοι, προτιμώντας την αίγλη του Φειδία, διέδιδαν ότι το αυτός ήταν ο γλύπτης».

Δεν έχει αναστηλωθεί το άγαλμα όμως;

Όχι, είναι λίγα τα θραύσματα που έχουν βρεθεί για να αποκατασταθεί το άγαλμα. Έχουν όμως βρεθεί στην ανασκαφή του Βασίλειου Πετράκου τα περισσότερα κομμάτια της βάσης του αγάλματος. Εκεί απεικονίζονταν ανάγλυφα μυθολογικές σκηνές που σχετίζονταν με την Νέμεση- σήμερα η βάση του αγάλματος της Νεμέσεως έχει ανασυντεθεί από τον Πετράκο και στεγάζεται σε εγκατάσταση του αρχαιολογικού χώρου του Ραμνούντα. Στο ίδιο στέγαστρο φυλάσσονται και όσα κομμάτια βρέθηκαν από το πάνω τμήμα του ναού, τον θριγκό: το αέτωμα, οι μετώπες, τα επιστύλια.

Η νότια πύλη του φρουρίου, κεντρική είσοδος από τηνενδοχώρα. Οι μαρμαρόπετρες προέρχονται από την περιοχή και τολατομείο έχει εντοπιστεί στη δυτική πλευρά του αρχαιολογικούχώρου.

«Η Νέμεσις», θυμίζει η κ. Ανδρίκου, «ήταν μια αδυσώπητη θεά που εξέφραζε την οργή για την αλαζονεία, την «ύβριν» που συχνά επεδείκνυαν οι άνθρωποι».

«Σύμφωνα με τον μύθο, η Νέμεσις ήταν η μητέρα της Ωραίας Ελένης- και πατέρας της ο Δίας. Μετά την ένωσή της με τον Δία, η Νέμεσις γέννησε ένα αυγό, το οποίο επώασε η Λήδα. Μόνο όταν η Ελένη μεγάλωσε, η Λήδα την παρουσίασε στην φυσική της μητέρα, την Νέμεσι. Αυτή η σκηνή απεικονίζεται ανάγλυφη στην βάση του αγάλματος».

Η ζωή τότε στον Ραμνούντα; Πως μπορούμε να την περιγράψουμε;

Το μνημειακό Πρόπυλο του- όχι ακόμα ανεσκαμμένου-στρατοπέδου.

«Δεν γνωρίζουμε επακριβώς τον πληθυσμό του- εικάζουμε βάσει του αριθμού των βουλευτών του Δήμου. Εξέλεγε μόνο 8 βουλευτές- αυτός ο αριθμός αντιστοιχεί σε λίγες χιλίδες κατοίκους, μαζί με τους δούλους», λέει η κυρία Στέλλα Ραυτοπούλου, αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής. «Δεν ήταν μεγάλος Δήμος, ήταν όμως πλούσιος, λόγω και της λειτουργίας του ναού της Νέμεσης και της διαχείρισης του θησαυρού της. Οι στρατιώτες που υπηρετούσαν εκεί, θα άφηναν επίσης χρήματα στην πόλη».

«Όμως, οικονομική βάση της ζωής στον Ραμνούντα», συνεχίζει η κ. Ραυτοπούλου ήταν η αγροτική παραγωγή- ελιές και αμπέλια υπήρχαν σίγουρα, όπως σε κάθε αττικό δήμο. Εντός του αρχαιολογικού χώρου έχει εντοπιστεί και μία αγροικία, ενώ προφανώς περισσότερες ήταν διάσπαρτες στην ευρύτερη περιοχή. Η ζωή εντός των τειχών πρέπει να ήταν πιο αστική. Τα σπίτια του οικισμού είναι ακριβώς αντίστοιχα με αυτά της Αθήνας σε διαρρύθμιση και λειτουργία- ένα αίθριο και γύρω από αυτό διαρθρώνονται τα δωμάτια».

Ερείπια σπιτιών του φρουρίου.

«Ένα από τα σπάνια ευρήματα του Ραμνούντα είναι τρεις μαρμάρινες επιγραφές, με τα ονόματα κατοίκων του: εικάζουμε βάσιμα ότι οι άνθρωποι αυτοί ασκούσαν με έδρα το σπίτι τους το επάγγελμα του τραπεζίτη, ήταν αργυραμοιβοί. Πρόκειται για τους Λυσίστρατο Λυσιμάχου, Φιλοκράτη Φιλοκλέου και Ιεροκλή Λυκέου. Οι επιγραφές χρονολογούνται στο 2ο μισό του 4ου αι. π.Χ. και είμαστε σίγουροι οτι δεν ήταν για επιτύμβιες – γιατί τα ονόματα είναι γραμμένα στη γενική, όχι στην ονομαστική. Δεν είναι πολλά τα επαγγέλματα που ασκούνταν από το σπίτι και είχαν ανάγκη πινακίδας στην είσοδο- τα πορνεία εφάρμοζαν μια παρόμοια πρακτική».

Το επιχωμένο ανατολικό λιμάνι, πιθανόν κυρίως εμπορικό.

Ο Ραμνούντας βρίσκεται σε στρατηγική θέση, τα λιμάνια και το θαλάσσιο εμπόριο ήταν σίγουρα σημαντικές παράμετροι της τοπικής οικονομίας και ζωής.», συμπληρώνει η κ. Ανδρίκου. «Όσον αφορά την καθημερινότητά τους, οι άνθρωποι αυτοί δουλεύανε στα χωράφια και τα ζώα, ήταν ναυτικοί ή ψαράδες, τεχνίτες ή έμποροι, εκλέγανε τους βουλευτές τους και μετείχαν στην Ηλιαία (το δικαστήριο των Αθηνών). Οι γυναίκες θα μεγάλωναν τα παιδιά στο σπίτι, όπως δείχνουν παραστάσεις σε πολλά αττικά αγγεία. Στο Γυμνάσιο θα αθλούνταν όχι μόνο οι ντόπιοι, αλλά και οι έφηβοι στρατιώτες- σήμερα γνωρίζουμε τις τοπικές λατρείες και υποθέτουμε ότι θα υπήρχε μεγάλη συμμετοχή στις γιορτές και τα πανηγύρια, τις παννυχίδες, όπως τότε λεγόνταν».

Πότε παρήκμασε η πόλη;

Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τους εμφύλιους πολέμους που ακολούθησαν (Μακεδονικοί), ο Ραμνούντας άρχισε να φθίνει. Καταλαμβανόταν διαδοχικά από τους αντιμαχόμενους και σταδιακά η πόλη παρήκμασε. Σχεδόν ταυτόχρονα παρήκμασαν οι περισσότεροι Δήμοι της Αττικής. Όταν ο περιηγητής Παυσανίας επισκέπτεται τον Ραμνούντα τον 2ο αι. μ.Χ., ο οικισμός είναι εγκαταλειμμένος.

Λίθινη βάση πατητηριού, πάνω στην οποία στερεωνότανκυλινδρικό καλάθι για την έκθλιψη των σταφυλιών. Το γλεύκος- ομούστος- συγκεντρωνόταν σε δοχείο από τη διαμορφωμένη εκροή.

Σήμερα ο Ραμνούντας είναι ένας εντυπωσιακός αρχαιολογικός χώρος, μοναδικός στην Αττική- άλλη αρχαία πόλη (στην πλήρη της έκταση) δεν έχει έρθει στο (αττικό) φως μέχρι σήμερα. Δεν υπάρχει όμως μουσείο εντός του- ορισμένα ευρήματα του Ραμνούντα εκτίθενται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και τα υπόλοιπα φυλάσσονται στο στέγαστρο του εργαστηρίου συντήρησης. Το εργαστήριο είναι ανοικτό στο κοινό κατά τους επετειακούς εορτασμούς που συμμετέχει το Υπουργείο Πολιτισμού (Πολιτιστικές ημέρες, Διεθνής Ημέρα Μουσείων, Μνημείων κ.α.).

Η κεντρική αμαξιτή οδός από την ακρόπολη και το θέατροπρος τη Νότια Πύλη. Δεξιά δημόσια κτίρια, αριστερά σπίτια.

Την ημέρα του ρεπορτάζ της HuffPostGreece ο χώρος άνοιξε για τις ανάγκες της φωτογράφησης των θαυμάσιων ευρημάτων που βρίσκονται προστατευμένα εκεί- και ευχαριστούμε για αυτό την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής και την προϊσταμένη, κ. Ελένη Ανδρίκου. Προσωπικά ευχαριστώ επίσης την αρχαιολόγο, κ. Στέλλα Ραυτοπούλου, για την ξενάγηση (ως ταξίδι στον χρόνο) σε έναν αρχαιολογικό χώρο που γνωρίζει ενδελεχώς. Ο Ραμνούντας εκτείνεται σε μεγάλη έκταση και ο επισκέπτης χρειάζεται αν όχι οργανωμένη ξενάγηση, σίγουρα την ύπαρξη κάποιων βοηθητικών μέσων- όπως πινακίδων με πληροφορίες για το κάθε τοπόσημο- που ακόμα δεν υπάρχουν.

«Προσπαθούμε να ενταχθούμε στο επόμενο ΕΣΠΑ. Ο Ραμνούντας έχει ανασκαφεί αρκετά, υπάρχει πολύ υλικό για να μελετήσουμε και να αναδείξουμε», λέει η κ. Ανδρίκου.

Είναι τεράστιος χώρος…
Πολλά στρέμματα και δύσκολος (χώρος) όσον αφορά την προσέγγιση και το ανάγλυφό του. Έχουν γίνει κάποιες εργασίες ώστε να είναι επισκέψιμος και ως Εφορεία Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής είμαστε σε διαδικασία ανάθεσης κάποιων μελετών- καταρχήν για την διαμόρφωση μιας ασφαλούς περιηγητικής διαδρομής, προσβάσιμης και από ΑμεΑ. Θέλουμε να βελτιώσουμε την ενημέρωση των επισκεπτών με εποπτικό υλικό και πρέπει να δημιουργηθούν κτίρια εξυπηρέτησης του κοινού.

Ανεσκαμμένα και αναστηλωμένα σπίτια στην νοτιοανατολικήσυνοικία- απέναντι, τα βουνά της Εύβοιας και ο Νότιος Ευβοϊκόςκαταδεικνύουν τη σημασία της γεωγραφικής θέσης του Ραμνούντα.

«Όποια επέμβαση κάνουμε σε αρχαιολογικό χώρο πρέπει να είναι η πλέον λειτουργική, η λιγότερο επεμβατική και περισσότερο αναστρέψιμη. Δεν μπορούμε να κάνουμε εμείς ότι νομίζουμε και οι επόμενες γενιές, που θα έχουν περισσότερα τεχνικά μέσα στη διάθεσή τους, να μην μπορούν να επαναφέρουν τον χώρο στην αρχική, αυθεντική του κατάσταση».

«Ο Ραμνούντας είναι κτήμα στους αιώνες», λέει η κ. Ανδρίκου.

Όντως. Τα τείχη της αρχαίας πόλης ήταν πάντοτε ορατά, από την αρχή του Πελοποννησιακού Πολέμου μέχρι και σήμερα, ακλόνητα, επακριβώς στο ίδιο στίγμα.

Μετά από τόσους αιώνες, όμως, ο ράμνος, ο αγκαθωτός θάμνος που έδωσε το όνομά του στον οικισμό, πλέον δε φυτρώνει στον Ραμνούντα, παρά μόνο σε ψηλότερα σημεία της γύρω περιοχής. Επισκέπτες του αρχαιολογικού χώρου έχουν μεταφέρει- στις σόλες των παπουτσιών τους π.χ.- ζιζάνια και σπόρους από διάφορα μέρη του κόσμου. «Η χλωρίδα της ανεσκαμμένης έκταση έχει αλλοιωθεί», λέει η κ. Ραυτοπούλου. Απέναντι, η κορυφογραμμή της Εύβοιας έχει σπαρθεί ανεμογεννήτριες κι ένα γκαζάδικο διέρχεται απ’ τα ίδια θαλάσσια στενά που, όταν η πόλη αυτή είχε ζωή, ναυσιπλοούσανε τριήρεις.

Ερείπια σπιτιών με απλούς τοίχους και τμήμα του ισχυρούτείχους με μεγάλες, καλοκτισμένες πέτρες.

«Όλα τριγύρω αλλάζουνε/ και όλα τα ίδια μένουν»- τραγουδούσε το ρεφρέν στο ραδιόφωνο του αυτοκινήτου καθώς επέστρεφα στην Αθήνα.

Συνοικία στο εσωτερικό του φρουρίου.

Η κεντρική οδός και η νότια πύλη από μέσα, όπως φαίνεταιαπό την είσοδο του «πυλωρίου».

Ανάγλυφη παράσταση ζεύγους σε μαρμάρινη επιτύμβια λήκυθο.

Δρομάκι που ένωνε την κεντρική οδό με την Ανατολική Πύλη-λιθόστρωτο, με ανοικτό αγωγό για την παροχέτευση των ομβρίωνυδάτων.

Επιτύμβια στήλη της οικογένειας του Μενεστίδη. Το θραύσμα που λείπει φυλάσσεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, όπου κατέληξε μετά από αρχαιοκαπηλία του 1879. Απεικονίζονται 2 άντρες αριστερά και 3 γυναίκες δεξιά: οι δύο νέοι, ο Μενεσθεύς και ο Μενεσθένης, γιοί του Μενεστίδη, όρθιες οι δύο αδελφές τους και καθιστή η μητέρα τους, Ναυσιπτολέμη.

Ο Ιεροκλής με τον πατέρα του, Ιέρωνα- από την μεγάληεπιτύμβια στήλη που στόλιζε τον ταφικό περίβολο της οικογένειας.

Η Ανατολική Πύλη του φρουρίου.

Επιτύμβιος ναϊσκος της οικογένειας του Πυθάρχου, με τυπικήπαράσταση αποχαιρετιστήριας «δεξίωσης» πατέρα και γιου, με τονμικρό εγγονό να ακουμπά στα γόνατα του παππού του. Πίσω,μάλλον η γυναίκα του, Πυθοκρίτη. Εντυπωσιακή η απόδοση τουβάθους, με την τοποθέτηση του κλισμού του παππού διαγώνια μέσαστην εικόνα.

Ο δρόμος που οδηγεί στο Ιερό της Νέμεσης.

Τμήμα του Νότιου τείχους, κτισμένο με προσεκτικά δουλεμένες πέτρες από το γειτονικό λατομείο.

Η κλίμακα ανάβασης στον Πύργο που προστατεύει τη νότια Πύλη.

Το Ιερό της Νέμεσης.

Θριγγός-Ραμνούντας

Θριγγός-Ραμνούντας

Μαρμάρινη λήκηθος από τον ταφικό περίβολο του Ιεροκλή,στη μνήμη του γιου του Ιέρωνα. Ο νεκρός απεικονίζεται ενήλικας, μεδυο άλογα (ένδειξη της κοινωνικής του θέσης) και τον μικρό τουδούλο.

Η ευθυντηρία του Ναού της Νέμεσης- διακρίνονται σπόνδυλοικιόνων και ο τοίχος του μικρότερου ναού της Θέτιδας.

Αναστηλωμένοι κίονες του Ναού της Νέμεσης. Μολονότι έχουνκανονικά γλυφεί η αρχή και το τέλος των χαρακτηριστικώναυλακώσεων του δωρικού ρυθμού, η εργασία δεν ολοκληρώθηκεποτέ, με αποτέλεσμα ο μεγάλος Ναός να διατηρήσει μια μορφήημιτελούς έργου.

Επιτύμβια στήλη από τον ταφικό περίβολο του Πυθάρχου, μετο μικρό παιδί να αποχαιρετά τη μητέρα του.

Μαρμάρινο θρανίο που στην επιφάνειά του φέρει χαράγματα,αριθμούς και άβακες, που χρησίμευαν για λογιστικούς υπολογισμούςκαι εκτέλεση των βασικών αριθμητικών πράξεων.

Πηγή: huffingtonpost.gr

Η Εκκλησία ευλογεί τα όνειρα, τις προσδοκίες και τους αγώνες μας αναφέρει, μεταξύ άλλων, στο Πρωτοχρονιάτικο Μήνυμά του ο Μητροπολίτης Γλυφάδος κ. Παύλος. Αναλυτικότερα επισημαίνει, «Ἀγαπητά μου παιδιά, Πρώτη ἡμέρα τοῦ νέου ἔτους σήμερα, καί ἀπευθύνουμε ὁ ἕνας στόν ἄλλον τίς ἐλπιδοφόρες καί αἰσιόδοξες εὐχές μας, γιά μιά «Καλή χρονιά», καλύτερη ἀπό τήν προηγούμενη, γνωρίζοντας πώς ὁ χρόνος, πού κυλᾶ ἀσταμάτητα, ἀφήνει ἐπάνω μας σημάδια φθορᾶς. Γι᾿ αὐτό ἐπιθυμοῦμε νά ὀμορφαίνουμε τίς ἡμέρες πού μᾶς χαρίζει ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, μέ πράξεις καλωσύνης, μέ λύσεις ἀνακούφισης στά προβλήματά μας, μέ ἐπιτυχίες πού θά μᾶς κάνουν χαρούμενους.

Ἡ Ἐκκλησία εὐλογεῖ τά ὄνειρα, τίς προσδοκίες καί τούς ἀγῶνες μας. Παράλληλα ὅμως, ἔχει καί τήν δική της πρόταση γιά τό πῶς θά ἀντεπεξέλθουμε στίς καθημερινές δυσκολίες μας.

Προβάλλοντας σήμερα τήν Δεσποτική Ἑορτή τῆς περιτομῆς τοῦ Κυρίου μας, μᾶς προτρέπει νά ἀγωνισθοῦμε γιά τήν προσωπική μας «περιτομή καρδίας, ἐν Πνεύματι», ὅπως γράφει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος (Ρωμ. 2, 29). Μᾶς προσκαλεῖ δηλαδή ἡ Ἐκκλησία μας, μέ ἄσκηση Ἁγιοπνευματική, νά ἀποκόψουμε ἀπό τήν καρδιά μας τά πάθη πού μᾶς κυκλώνουν.

Με αὐτόν τόν τρόπο θά πορευόμαστε δημιουργικά, ἀντιστεκόμενοι στή φθορά τοῦ ἑαυτοῦ μας, βιώνοντας τήν ἐν Χριστῷ ζωή, πού εἶναι ἡ ἀληθινή ἐλπίδα τῆς σωτηρίας μας.

Προσεύχομαι ἐκ καρδίας καί εὔχομαι πατρικά, τό νέο ἔτος νά εἶναι εὐλογημένο καί πνευματικά καρποφόρο γιά ὅλους σας».

Πηγή: orthodoxianewsagency.gr

Ο όσιος Νικηφόρος γεννήθηκε το 1890 στο Σηρικάρι της Κρήτης το 1890. Το βαφτιστικό του όνομα ήταν Νικόλαος και το επίθετό του Τζανακάκης. Καθώς έχασε τους γονείς του όταν ήταν ακόμα μικρός, τελειώνοντας το Δημοτικό στάλθηκε από τον παππού του στα Χανιά, για να γίνει κουρέας.

Μόλις μπήκε στην εφηβεία, εμφανίστηκαν στα χέρια του τα πρώτα σημάδια της λέπρας, μιας μολυσματικής ασθένειας, που στις αρχές του 20^ου αιώνα ήταν ανίατη. Όσοι προσβάλλονταν από την αρρώστια τους έστελναν στο νησάκι της Σπιναλόγκας. Για να αποφύγει τον εγκλεισμό του, ο Νικόλαος φεύγει απ΄ την πατρίδα του και καταφεύγει στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου βρίσκει δουλειά σ΄ ένα κουρείο και αποκτά σχέσεις με αρκετά μέλη της ομογένειας. Μεταξύ αυτών βρίσκεται κι ένας Χιώτης ιερέας, στον οποίο ο Νικόλαος εμπιστεύεται το πρόβλημα της υγείας του, καθώς τα σημάδια της λέπρας δεν μπορούν να κρυφτούν.

Μέσω του ιερέα αυτού ο Νικόλαος γίνεται δεκτός στο Λωβοκομείο της Χίου, όπου ιερέας είναι ο πατήρ Άνθιμος Βαγιάνος. Εκεί συμφιλιώνεται με την αρρώστια του και υπομένει όλα τα προβλήματα που του προκαλεί χωρίς γογγυσμό και με απόλυτη υποταγή στον πατέρα Άνθιμο, σε σημείο μάλιστα, που να λέγεται ότι δεν έπινε νερό χωρίς να πάρει την ευλογία του. Εκεί, δυο χρόνια μετά, παίρνει το μοναχικό σχήμα και ονομάζεται Νικηφόρος.

Στον χώρο αυτόν περνάει το μεγαλύτερο μέρος της υπόλοιπης ζωής του και πλησιάζει ήδη τα 70 του χρόνια όταν ανακαλύπτεται το φάρμακο κατά της λέπρας και το λωβοκομείο της Χίου, όπως και η Σπιναλόγκα της Κρήτης, δεν έχουν λόγο να εξακολουθούν τη λειτουργία τους. Έτσι, το 1957-58 κλείνουν και όσοι λεπροί δεν θεραπεύονται μεταφέρονται στον Αντιλεπρικό Σταθμό της Αγίας Βαρβάρας Αιγάλεω Αττικής. Μεταξύ αυτών βρίσκεται και ο όσιος Νικηφόρος. Η αρρώστια του έχει αχρηστέψει όλα τα μέλη και ον υπηρετεί ο πατήρ Ευμένιος Σαρηδάκης.

Ο όσιος Νικηφόρος μένει στο ίδρυμα αυτό επί επτά χρόνια. Αν και σωματικά είναι αχρηστευμένος, η φήμη του ως ανθρώπου με παρρησία στον Θεό και η γλυκύτητα των λόγων του φέρνει κοντά του κάθε μέρα πλήθος κόσμου, ανθρώπους πονεμένους, για να παρηγορηθούν και να πάρουν την ευχή του.

Ο όσιος Νικηφόρος πέρασε στην αγκαλιά του Θεού, που τόσο αγάπησε, το 1964. Το 2012 η εκκλησία μας τον κατέταξε μεταξύ των οσίων της και η μνήμη του γιορτάζεται στις 4 Ιανουαρίου.

Στο βιβλίο της Ζωής Κανάβα «ΟΣΙΟΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ο λεπρός Ο ΚΛΕΙΔΟΥΧΟΣ» ο μικρότερος αναγνώστης μπορεί να διαβάσει μια εκτενή διηγηματική συναξαριακή βιογραφία του σύγχρονου αγίου. Το βιβλίο εικονογράφησε η κ. Αγγελική Δελεχά και κυκλοφορείς από τις εκδόσεις «Άθως- Εφηβικά».

Πολλοί από τους ανθρώπους καταγίνονται σε διάφορες εφευρέσεις, τέχνες, επιστήμες και ανακαλύψεις. Δεν φρόντισαν όμως να εφεύρουν μέσα και μηχανές και μεθόδους με τις οποίες να μεταβαίνουν από τη γη στον ουρανό, από την πρόσκαιρη πατρίδα στην αιώνια.

Γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος

Ένα κατάστημα 350 τ.μ. στο κέντρο της πρωτεύουσας, λίγα μέτρα από την Μητρόπολη των Αθηνών, στην οδό Πανδρόσου στον αρ. 28Β, στεγάζει μοναδικά προϊόντα από την πολύτιμη τέχνη της αγιογραφίας του Αγίου Όρους αλλά και από την πλούσια παραγωγή της γης και των ανθρώπων των Μονών του Αγίου Όρους.

Εικόνες, πιστά αντίγραφα των σημαντικότερων εικόνων της Ορθοδοξίας που φυλάσσονται στις μονές του Αγίου Όρους, σταυροί και κοσμήματα από χρυσό και ασήμι διαμορφωμένα σύμφωνα με την υψηλή τέχνη της αργυροχρυσοχοΐας, πολύτιμα προϊόντα της εύφορης γης των Μονών του Αγίου Όρους –λάδι, ελιές, μέλι και κρασί –φροντισμένα από τους ίδιους τους μοναχούς, φυσικά και βιολογικά προϊόντα, πιστοποιημένα για τα συστατικά και τον τρόπο παραγωγής τους, αποτελούν την εντυπωσιακή συλλογή των πολλών και διαφορετικών ειδών που βρίσκονται προς πώληση στο νέο κατάστημα Monastic Art.

Οι βυζαντινές εικόνες στο Monastic Art

Η βυζαντινή τέχνη της αγιογραφίας είναι απολύτως συνδεδεμένη με την Ορθόδοξη Πίστη, ενώ η εικόνα ως λατρευτικό μέσο είναι αναπόσπαστο κομμάτι της εκκλησίας της Ορθοδοξίας. Από την πρώτη εικόνα και τον πρώτο αγιογράφο της ιστορίας, τον Απόστολο Λουκά με την αγιογράφηση της εικόνας της Παναγίας έως τις πολλές και ξεχωριστές σχολές της αγιογραφίας, με προεξάρχουσες σε τεχνοτροπία και καλλιτεχνική δύναμη, την κρητική σχολή, την επτανησιακή και τη μακεδονική, οι εικόνες της Ορθοδοξίας χρησιμοποιούν την τέχνη για να εκφράσουν την ανάγκη του ανθρώπου να έρθει σε πνευματική επαφή με τη θεϊκή υπόσταση αυτού ή αυτών που αναπαριστά η εικόνα. Πιστά αντίγραφα ορισμένων από τις πιο θαυμαστές εικόνες της Ορθοδοξίας που φυλάσσονται στις Μονές του Αγίου Όρους πωλούνται στο κατάστημα της Monastic Art, προσφέροντας μία μοναδική πρόταση δώρου, συμβολικής και ουσιαστικής αξίας. Τον πλούτο των εικόνων συμπληρώνει μία σειρά από σταυρούς και κοσμήματα, σε χρυσό και ασήμι, όλα σχεδιασμένα και υλοποιημένα με τη φροντίδα της «Εικονοτεχνικής».

Προϊόντα & Καλλυντικά από την πλούσια γη του Αγίου Όρους

Κρασί, ελιές, λάδι, μέλι… Από την πλούσια γη του Αγίου Όρους και με την περισσή φροντίδα των Μοναχών, το κρασί από τους αμπελώνες του Βατοπεδίου, το λάδι και οι ελιές από τους διάσπαρτους ελαιώνες των μονών, οι κομπόστες από τις δημιουργικές, ανέγγιχτες κουζίνες τους και το αγνό μέλι, αποτελούν ορισμένα από τα πολύτιμα προϊόντα που μπορεί κανείς να βρει στο κατάστημα της Monastic Art, για το τραπέζι το δικό του ή των αγαπημένων του.

Οι προθήκες του γενναιόδωρου καταστήματος σε χώρο και ποικιλία προϊόντων συμπληρώνονται με καλλυντικά και εκκλησιαστικά είδη, όλα δημιουργήματα των μοναχών του Αγίου Όρους. Καλλυντικά προϊόντα με πιστοποιημένη βιολογική ή φυτική προέλευση και σύνθεση. Καλλυντικά που αποδεδειγμένα θρέφουν και περιποιούνται το δέρμα προσώπου και σώματος.

Τα εγκαίνια του καταστήματος τέλεσε ο καθηγούμενος της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου Γέροντας Εφραίμ.

Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του καταστήματος www.monasticart.gr

Tα αυτοάνοσα νοσήματα με επίκεντρο αυτά που έχουν δερματική έκφραση, όπως είναι και η ψωρίαση, επισήμως δεν θεραπεύεται ριζικά, όμως δεν σημαίνει πως δεν αντιμετωπίζεται.

Διαβάστε την συνέχεια στο site των βοτανολογικών

Όποιος ομολογεί και εγκαταλείπει τις αμαρτίες του, θα βρει έλεος από τον Κύριο.

Άγιος Ισαάκ ο Σύρος

του Γέροντος Ιωσήφ

Α. Η γνώση δια της πίστεως.

Δεν πέρασαν πολλές μέρες από τότε που ακούσαμε «πλήθος στρατιάς ουρανίου» ν’ ανυμνεί το Θεό και να ψάλλει: «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία», και να, νεώτερη κοσμοχαρμόσυνη αγγελία ακούεται πάλι, στον Ιορδάνη αυτή τη φορά: «Επεφάνη ο Σωτήρ, η χάρις, η αλήθεια».

Χθές, «τον εκ Θεού Πατρός Λόγον» υποδεχθήκαμε ως νήπιον και διδαχθήκαμε μυστήρια απόρρητα και απόκρυφα. Εκείνον, τον οποίον ασιγήτως ανυμνούσι στους ουρανούς τα Χερουβείμ και τα Σεραφείμ, τον είδαμε να τον συνανυμνούν κάτω πλήθη «στρατιάς ουρανίου». « Τον πρό αιώνων γεννηθέντα αμήτορα» εκ Πατρός, Τον είδαμε κάτω γενόμενον άνθρωπον απάτορα, εκ μόνης της μητρός. Τον δημιουργό των αιώνων είδαμε άναρχο και συγχρόνως υπό χρόνον, αχώρητον και συγχρόνως χωρούμενον, Θεόν και συγχρόνως άνθρωπον, άνω «περιβεβλημένον το φως ως ιμάτιον», και κάτω ντυμένον τα σπάργανα, μέσα σε παρθενικές μητρικές αγκάλες!…

Ας μελετήσουμε τώρα και της σημασία της σημερινής εορτής των Θεοφανείων, ώστε κι εδώ, έκπληκτοι για το βάθος της ανέκφραστης κενώσεως του Θεού Λόγου, να φωνάξουμε με θαυμασμό· « τις Θεός μέγας, ως ο Θεός ημών! Συ ει ο Θεός ο ποιών θαυμάσια μόνος»…

Ο Κύριός μας έρχεται πρός τον Ιωάννη στον Ιορδάνη για να βαπτισθεί. Αυτός που άφησε τα 99 πρόβατα και πήγε να βρει το «απολωλός» στέκει μπροστά στον κήρυκα της μετανοίας· αυτός που δεν περιφρόνησε την «απολλυμένην δραχμήν» γυρίζει εδώ και εκεί και την αναζητά με επιμέλεια· αυτός που βεβαίωσε με όρκο ότι «δεν θέλω τον θάνατο του αμαρτωλού μέχρι να επιστρέψει και να ζήσει», βρίσκεται ανάμεσά μας και πραγματοποιεί όλων μας τη σωτηρία· αυτός που ετοίμασε το μέγα δείπνο βγαίνει « εις τας πλατείας και τας ρύμας» για να… τους καλέσει όλους, ώστε να μη μείνει κανείς έξω.

Ο καλός Ποιμένας φροντίζει προσωπικά για να ανακαλύψει και να βαστάσει στους ώμους του το πλανηθέν· ο πιστός φίλος έρχεται για να θυσιάσει τη ζωή του υπέρ των φίλων αυτού. Ο οικοδεσπότης επισκέπτεται τους οικείους του, ο ιατρός τους ασθενείς, ο Κτίστης και Δημιουργός ψάχνει το καταπεσμένο και συντριμμένο δημιούργημά του, για να το αναπλάσει. Ο Κύριος και Δεσπότης κατεβαίνει σ’ αυτούς που βρίσκονται στα δεσμά και τη φυλακή του Άδη, για να εξοφλήσει την οφειλή τους και να «εξαλείψη» το χειρόγραφο των αμαρτιών τους (Κολ. β΄14)· ο Ζωοδότης για να χαρίσει ζωή και ελευθερία στους πάντες.

Βλέποντάς τον ο θείος Πρόδρομος να έρχεται πρός αυτόν έλεγε στον εκεί λαό, « Ίδε ο αμνός του Θεού, ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου…Καγώ εώρακα και μεμαρτύρηκα ότι ούτος εστίν ο υιός του Θεού» ( Ιω. α΄29-30, 15-16, 33-34)

Σήμερα υποδεχόμαστε στον Ιορδάνη τον Λυτρωτή όχι σαν νήπιο, αλλά σαν τέλειο άνδρα. Σήμερα δεν λαμβάνουμε την πληροφορία από αγγέλους που ψάλλουν ή από ποιμένες που μαρτυρούν ή από μάγους που προσκυνούν. Σήμερα δεν τον γνωρίζουμε καταδιωγμένο από τον Ηρώδη και φεύγοντα στην Αίγυπτο. Σήμερα, αντίθετα, Τον βλέπουμε να βρίσκεται στον Ιορδάνη ως τέλειος άνθρωπος, μαρτυρούμενος από τον Πατέρα και βεβαιούμενος από το Άγιο Πνεύμα. Σήμερα κάθε αμφιβολία για τον αληθινό Θεό λαμβάνει τέλος. Το μυστήριο της Αγίας Τριάδος, που ήταν από κτίσεως κόσμου καλυμμένο από «γνόφο» και εσυμβολίζετο σκιωδώς, αποσαφηνίζεται και το ορθό περί Θεού δόγμα διατρανώνεται. Σήμερα ο αληθινός Θεός και των πάντων Δημιουργός και Κυβερνήτης αποκαλύπτεται κατά τρόπο αισθητό. Ο Πατήρ μαρτυρεί από τον ουρανό: «Ούτος εστιν ο υιός μου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα» ( Ματθ. γ΄ 17). Ο Υιός κάτω δακτυλοδεικτείται από τον Πρόδρομο. «Ίδε ο αμνός του Θεού, ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου» ( Ιω. α΄29). Και το Πανάγιο Πνεύμα «σωματικώ είδει ωσεί περιστερά» (Λουκ. γ΄22) επικάθεται και μένει πάνω σ’ Αυτόν, για να μη νομίσει κανείς ότι η φωνή αφορούσε άλλον. Πραγματικά, «Τριάδος η φανέρωσις εν Ιορδάνη γέγονε», κατά τον θείο υμνωδό. Την παρουσία του εξαιρέτου τούτου μυστηρίου προβλέποντας ο προφήτης, έγραφε: « Η θάλασσα είδε και έφυγεν, ο Ιορδάνης εστράφη εις τα οπίσω» (Ψαλμ. 113, 3)· και «Γη Ζαβουλών και γη Νεφθαλείμ, οδόν θαλάσσης, πέραν του Ιορδάνου, Γαλιλαία των εθνών, ο λαός ο καθήμενος εν σκότει είδε φως μέγα, και τοις καθημένοις εν χώρα και σκιά θανάτου φως ανέτειλεν αυτοίς» (Ματθ. δ΄15-16).

Σήμερα καταργείται και παρέρχεται το σκιώδες και τυπικό του Νόμου, κι αρχίζει η περίοδος της Χάριτος, και συμβολίζεται η Εκκλησία. Ο Πρόδρομος, που είναι και «προφήτου μείζων», κατά τη μαρτυρία του Κυρίου μας, αφού συμπλήρωσε την προφητική του αποστολή με το να δείξει τον προφητευόμενο και αναμενόμενο από των αιώνων Σωτήρα και Λυτρωτή, αρχίζει αμέσως σαν πρωταπόστολος τη νέα περίοδο της Χαριτος και οδηγεί στο πρώτο από τα μυστήρια, το Βάπτισμα. Θέλοντας ο Κύριός μας «να πληρώση πάσαν δικαιοσύνην» προσέρχεται ο Ίδιος προς τον κήρυκα της μετανοίας και δέχεται το βάπτισμα, «καίπερ καθαρσίων μη δεόμενος», για να συνθάψει μέσα στα νερά την παγκόσμια αμαρτία.

Με τη φανέρωσή Του αυτή στον Ιορδάνη ο Κύριός μας μαρτυρούσε την έλευση του πληρώματος των καιρών, και σαν νέος Νώε, θα έσωζε στη νοητή Κιβωτό ( την Εκκλησία) την ανθρώπινη φύση από τον παγκόσμιο κατακλυσμό της αμαρτίας. Με την μέσα σ’ αυτά παρουσία και ενέργεια του διαβόλου, φανερώνει την μέγιστη αλήθεια της πίστεως δια της αποκαλύψεως της Αγίας Τριάδος, παραδίδει το πρώτο και βασικό της νέας Χάριτος μυστήριο, το Βάπτισμα, και, ανεβαίνοντας από τα νερά, συνανυψώνει κι εμάς, ώστε «τα άνω πλέον να φρονώμεν και μή τα επί της γης» (Κολ. γ΄ 1-2).

Συνεχίζεται…

Οσία Συγκλητική

Εορτάζει στις 5 Ιανουαρίου εκάστου έτους.

Συγκλητική λιπούσα δουλείαν βίου,

Κλητοίς Θεού σύνεστι δούλοις εν πόλω.

Βιογραφία

Η Αγία Συγκλητική γεννήθηκε περί το 270 μ.Χ στη Μακεδονία. Οι γονείς της, ήταν πλούσιοι και ευσεβείς Χριστιανοί. Προτίμησαν την Αλεξάνδρεια να εγκατασταθούν μόνιμα, γιατί εκεί είχαν ακούσει, ότι υπήρχαν περισσότεροι Χριστιανοί. Εκείνη την περίοδο Αρχιεπίσκοπος Αλεξάνδρειας, ήταν ο Μέγας Αθανάσιος ( 18 Ιανουαρίου), για τον οποίο είχαν ακούσει πολύ καλά λόγια. Έτσι, μόλις ξενιτεύτηκαν και εγκαταστάθηκαν, η πρώτη τους δουλειά ήταν, να τον γνωρίσουν. Αυτή τους η γνωριμία τους βοήθησε να γνωρίσουν καλύτερα τις Χριστιανικές Αλήθειες, αλλά και η κόρη τους Συγκλητική, να διδαχθεί σωστά το δρόμο της αρετής.

Κατάφεραν να τη μορφώσουν όσο καλύτερα μπορούσαν, δίδοντάς της συγχρόνως και Χριστιανική ανατροφή. Από νωρίς άρχισαν να φαίνονται τα πλούσια ψυχικά της χαρίσματα, που την έκαμαν να ξεχωρίζει από τους συμμαθητές της. Όμως, και η σπάνια σωματική της ομορφιά, ήταν για τους νέους της εποχής, μια διαρκή πρόκληση. Τα προξενιά, έφθαναν στους γονείς της το ένα μετά το άλλο και πολλοί ήταν οι νέοι, που τη ζητούσαν σε γάμο. Την ίδια άποψη είχαν και οι γονείς της, που τη θεωρούσαν έτοιμη για γάμο και άρχισαν διακριτικά να την πιέζουν. Μάλιστα δε, για να την πείσουν, χρησιμοποιούσαν το επιχείρημα, ότι θέλουν απογόνους στην οικογένειά τους.

Η κατά πάντα, όμως, άψογη Συγκλητική, δε συμφωνούσε καθόλου με την άποψη των γονιών της. Την ενδιέφερε ο Ουράνιος Νυμφίος Χριστός και Αυτόν, ήθελε να υπηρετήσει. Έτσι, τα δάκρυα των γονιών και των συγγενών, δεν τη συγκινούσαν ιδιαίτερα. Ζούσε ασκητική ζωή, με συνεχή προσευχή , αλλά και νηστεία. Μάλιστα δε, για τη νηστεία έλεγε, ότι είναι το μοναδικό γιατρικό, για το σώμα και τη ψυχή. Τη θεωρούσε δε μια, από τις μεγαλύτερες αρετές.

Όταν δε, μετά από λίγο διάστημα πέθαναν οι γονείς της, χάρισε την περιουσία της στους πτωχούς και τα ορφανά της Αλεξάνδρειας και έφυγε από την πόλη. Εγκαταστάθηκε σε έρημη τοποθεσία ιδρύοντας Μοναστήρι, που εφάρμοζε τους δικούς της ασκητικούς κανόνες. Πλήθος δε γυναικών την ακολούθησαν, που επέλεξαν να μονάσουν μαζί της. Ήταν για όλες παράδειγμα και υπόδειγμα Μοναχής και τις ευχαριστούσε να συνομιλούν μαζί της και να ασκούνται στην υπακοή και την ταπείνωση. Φρόντιζε πάντα, να μη βλέπει κανείς την προσωπική της ζωή και τα έργα της, γιατί δεν ήθελε καμιά ανθρώπινη διαφήμιση. Ο στόχος της ήταν, όχι μόνο πως θα κάνει το καλό, αλλά πως, θα το κρύψει από τους άλλους. Ήταν, έτσι, γεμάτη από πίστη και έλαμπε από χαρά και ταπείνωση. Όσο δε περνούσε ο χρόνος, άρχισαν να ανθίζουν οι αρετές της και οι ευωδίες τους έφθαναν, σε όλους τους ανθρώπους.

Ήταν δε, πάντα πρόθυμη να συμβουλέψει, αλλά και να διδάξει τις μοναχές, όταν εκείνες της το ζήταγαν. Έτσι, όταν, κάποια στιγμή τη ρώτησαν πως πρέπει να πολεμούμε το διάβολο, εκείνη τους έδωσε την εξής απάντηση: «Πρέπει να γνωρίζουμε, ότι όσο ανεβαίνουμε τα πνευματικά σκαλοπάτια, τόσο ο διάβολος προσπαθεί να μας πολεμήσει με τις παγίδες του. Γι’ αυτό πρέπει να είμαστε πάντοτε άγρυπνες στους λογισμούς, που συχνά μας πολεμούν. Ο εχθρός μας, προκειμένου να γκρεμίσει τον οίκο της ψυχής μας, η από τα θεμέλια τον γκρεμίζει, η από τη σκεπή. Δένει πρώτα το νοικοκύρη και μετά κυριεύει, όλα τα πράγματα του οίκου. Το θεμέλιο της ψυχικής μας οικίας είναι τα καλά έργα. Η σκεπή είναι η πίστη μας και τα παράθυρα είναι οι αισθήσεις μας. Αυτά χρησιμοποιεί, προκειμένου να μας πολεμήσει ο εχθρός μας. Γι’ αυτό, όποιος στέκει να προσέχει να μην πέσει. Γιατί αυτός που έπεσε, έχει μόνο μια φροντίδα, πως να σηκωθεί. Ενώ, αυτός που στέκει πρέπει να φυλάγεται συνέχεια, για να μην πέσει. Κανείς από μας δεν πρέπει να κατηγορεί τον πεσμένο, αλλά να φοβάται για τον εαυτό του, μήπως γλιστρήσει και πέσει στο βάθος του γκρεμού. Όμως, για εκείνο που στέκει, υπάρχει διπλός ο φόβος, αλλά και ο κίνδυνος. Όταν τον πολεμά ο εχθρός του, να μην ολιγοψυχήσει και επανέλθει στα παλιά του πάθη, αλλά και να προσέχει, να μην εξαπατηθεί από την υπερηφάνειά του. Ο εχθρός μας, αφού μεταχειριστεί όλα του τα όπλα, αφήνει τελευταίο την υπερηφάνεια. Είναι το μεγαλύτερο καταστρεπτικό δηλητήριο, με το οποίο, ποτίζει την ψυχή μας. Την κάνει να φαντάζεται, ότι γνωρίζει εκείνα, που δε ξέρουν οι άλλοι και να πιστεύει, ότι ξεπερνά τους άλλους στις νηστείες και ότι έχει περισσότερες αρετές. Το χειρότερο δε, την κάνει να ξεχνά, τις δικές της αμαρτίες. Η αιτία της υπερηφάνειας είναι η παρακοή και το γιατρικό της, είναι η υπακοή….».

Γι’ αυτή της τη διδασκαλία, αλλά και τη συμπεριφορά γενικότερα, τη φθόνησε θανάσιμα ο διάβολος, που προσπαθούσε να βρει τους δικούς του διαβολικούς τρόπους, να την εξοντώσει. Έβλεπε, ότι η Οσία Συγκλητική είχε χωθεί για τα καλά στα δικά του χωράφια, αφαιρώντας του καθημερινά τμήματα, από την ανθρώπινη περιουσία του. Έπρεπε να βρει γρήγορα τρόπους, να την βγάλει από τη μέση, χτυπώντας την στο σώμα κατάλληλα. Της έδωσε τέτοιο πόνο στα εντόσθια της, που δε μπορούσε κανείς να τη βοηθήσει. Στη συνέχεια της πλήγωσε τον πνεύμονα και θα μπορούσε εάν ήθελε, να τη θανατώσει. Όμως αυτό ήθελε να το πετύχει με αργούς ρυθμούς, προκειμένου να την τυραννήσει περισσότερο.

Οι πόνοι για την Οσία ήταν ανυπόφοροι και ο πυρετός της κρατούσε συνέχεια συντροφιά. Έτσι, καθημερινά υπόφερε και έλιωνε σαν κερί. Την αρρώστια της την αντιμετώπιζε μεγαλόψυχα και δεν κατάπεσε, αλλά ούτε και λιποψύχησε. Όμως, είχε το κουράγιο και τη δύναμη να συμβουλεύει τις μοναχές, που έδειχναν να τα έχουν χαμένα. Μάλιστα δε τους έλεγε: «ότι δεν πρέπει ποτέ να είναι αμέριμνες οι ψυχές, που είναι αφιερωμένες στο Θεό, γιατί βοηθούν τον εχθρό, να ακονίζει τα δόντια του. Δεν υπάρχει κακός άνθρωπος τους έλεγε, που να μην έχει μέσα του μια σπίθα από καλοσύνη. Όπως, δεν υπάρχει και καλός, που να μην έχει μέσα του κάποια κακία. Πάντοτε συμβαίνει να βρίσκεται μέρος του καλού στους κακούς ανθρώπους, όπως υπάρχει και μέρος κακού στους καλούς ανθρώπους».

Είχε, έτσι, το κουράγιο και τη δύναμη να συμβουλεύει τις μοναχές, οι οποίες την άκουγαν με ανοιχτό το στόμα. Όμως, κάποιος ενοχλούνταν και ήθελε να της το κλείσει, αφαιρώντας της έτσι τη δυνατότητα να ομιλεί. Τα σωτήρια λόγια της Οσίας εξόργιζαν περισσότερο το διάβολο, που, όσο την έβλεπε να ανδρειώνεται, του κακοφαίνονταν. Έβλεπε, ότι την τυραννική του εξουσία συνέχεια τη νικούσε η Οσία και αυτός να κάθεται με σταυρωμένα τα χέρια, δεν το δέχονταν. Αποφασίζει να της χτυπήσει τα όργανα της φωνής, προκαλώντας της ολική αφωνία. Έτσι, δεν ήταν δυνατόν να χρησιμοποιεί πλέον, το προφορικό λόγο και να συμβουλεύει τις μοναχές. Όμως και απ’ αυτή τη πληγή, υπήρξε όφελος για τις μοναχές. Οι σωματικές της πληγές, τις δυνάμωνε περισσότερο στην αρετή και τους γιάτρευε, τις πληγωμένες τους ψυχές.

Τέλος, και αυτές τις σχέσεις της Οσίας με τις μοναχές, ήθελε να κλονίσει ο διάβολος, γιατί τον ενοχλούσαν αφάνταστα. Καταστρώνει λοιπόν το διαβολικό του σχέδιο, χτυπώντας με νέα πληγή την Οσία. Της σαπίζει ένα δόντι, και το σάπισμα επεκτείνεται σε όλο της το σαγόνι. Μια βαρεία δυσοσμία, έβγαινε από το στόμα της. Οι μοναχές που την φρόντιζαν, δε μπορούσαν να την πλησιάσουν. Σκέφτηκαν να καλέσουν γιατρό, μήπως και μπορέσει και την βοηθήσει. Εκείνη, δεν ήθελε να το ακούσει και τους έλεγε με νοήματα: «να μη βλέπεται αυτό που φαίνεται, αλλά να ζητάτε αυτό, που κρύβεται».

Τρεις ολόκληρους μήνες, αγωνίστηκε η Οσία, με τις ανυπόφορες πληγές της. Η σωματική της δύναμη χαλάρωνε κάθε μέρα, γιατί δε μπορούσε να βάλει τίποτα στο στόμα της, αλλά και να κοιμηθεί από τους πόνους. Μάζεψε τις μοναχές και τους είπε, ότι σε τρεις μέρες, θα φύγει από κοντά τους. Έτσι την τρίτη μέρα και σε ηλικία 80 χρονών, εγκατέλειψε την παρούσα ζωή και κέρδισε την Αιώνια, που είναι η Βασιλεία των Ουρανών.

Απολυτίκιον  (Κατέβασμα)

Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.

Σοφία και χάριτι, κεκοσμημένη σεμνή, ακλόνητος έμεινας, ως ο Ιώβ ο κλεινός, εχθρού επίθεσιν· όθεν Συγκλητική σε, η ουράνιος δόξα, δέδεκται μετά τέλος, ως παρθένον φρονίμην· εν η των μεμνημένων σου αεί μνημόνευε.

Κοντάκιον

Ήχος γ’. Η Παρθένος σήμερον.

Αρετών εκλάμψασα, ταις ουρανίαις ακτίσιν, ως λαμπάς αείφωτος, Συγκλιτική θεοφόρε, ήμβλυνας, του παλαμναίου εχθρού τα κέντρα, ίθυνας προς τον νυμφώνα της άνω δόξης, δήμον άγιον παρθένων, μεθ’ ων δυσώπει, ελεηθήναι ημάς.

Μεγαλυνάριον

Χαίροις των παρθένων η καλλονή, και Ιώβ του θείου, εκμαγείον εν πειρασμοίς· χαίροις ουρανίου, συγκλήτου κληρονόμε, Συγκλητική θεόφρον, Πνεύματος όργανον.

 Οπτικοακουστικό Υλικό

Ακούστε το απολυτίκιο!

Αγία Συγκλητική: Δεύτερη γέννα

Ερώτησαν κάποτε την Αγία Συγκλητική· τι διαφέρει ο άλλος κόσμος από τούτον εδώ οπού ζούμε τώρα; Και η μακαρία Συγκλητική αποκρίθηκε:

Το παιδί ενόσω βρίσκεται μέσα στην κοιλιά της μάνας του, ζει πολύ στενοχωρημένο, όντας ανακατωμένο μέσα στη λάσπη της μήτρας, ωσάν τυφλό.

Όταν όμως έλθει η ώρα του και γεννηθεί, λευτερώνεται από την στενοχώριαν εκείνη, όπου ήτανε κλειδωμένο, και χωρίς να το καταλάβει έρχεται σε ένα καινούριο κόσμο γεμάτον φως, ευρυχωρία και απόλαυση.

Ένα τέτοιο πράμα γίνεται και με την ψυχή του ανθρώπου. Στενοχωριέται μέσα στην κοιλιά τουτουνού του ψεύτικου κόσμου, έως ότου έβγει απ’ αυτόν και πάει στην άλλη ζωή την αιώνιο, όπου, αντί ήλιος βλέπει ν’ αστράφτει η όψη του Χριστού, αντί αέρα αναπνέει το Άγιο Πνεύμα και αντί θροφή γεύεται την Δόξα του Θεού. Η πρώτη γέννα μας έχει και πείνα. Η δεύτερη γέννα είναι Ανάστασις και Χόρτασις.

«Χορτασθήσομαι εν τω οφθήναι μοι την δόξαν Σου».

Ρόδος, Αρχιμ. Χρυσόστομος Μουστάκας

Περιοδικό Κιβωτός
Απρίλιος 1953
ΑΦ 16

Οσία Συγκλητική

Οσία Συγκλητική

Οσία Συγκλητική

Πηγές: saint.gr – impantokratoros.gr