Ο Ανδρέας Πρωτογερόπουλος, αυτό ήταν το κοσμικό όνομα του π. Αθανασίου Γρηγοριάτη, γεννήθηκε στον Πύργο Ηλείας στα 1874 και ήταν ένα από τα εννέα παιδιά της οικογένειας. Ο πατέρας του ήταν νεωκόρος σε μια από τις εκκλησίες της πόλης και συχνά έπαιρνε τα παιδιά του μαζί του στον ναό. Ο μικρός Ανδρέας μέσα στην αγιασμένη ατμόσφαιρα του ναού και μελετώντας βίους αγίων, άρχισε από νωρίς να ποθεί την μοναχική ζωή. Στα τέλη του Ιουλίου του 1891 αναχωρεί μαζί με δύο φίλους του για το Άγιον Όρος. Μόλις έφτασαν στον µόλο, ναύλωσαν βάρκα, αλλά λόγω του ανέμου και της ξαφνικής θαλασσοταραχής, δυσκολεύτηκαν να φθάσουν στον προορισμό τους. Οι τροφές είχαν τελειώσει και ο βαρκάρης και οι φίλοι του είχαν απογοητευτεί. Προς στιγμή σκέφθηκαν να αναβάλουν το ταξίδι τους και να γυρίσουν πίσω. Ο Ανδρέας (π. Αθανάσιος), όμως, επέμενε να συνεχίσουν και τους ενθάρρυνε με πίστη στον Θεό.

Στην Ιερά Μονή Γρηγορίου

Πράγματι, ανήμερα του Δεκαπενταυγούστου φτάνουν στην Μονή Γρηγορίου, όπου και έμελλε να παραμείνουν. Ο Ανδρέας μπαίνει στην τάξη των δοκίμων για δύο χρόνια υπό την καθοδήγηση του Γέροντά του, του Ηγουμένου, που τότε ήταν ο π. Συμεών, μία εξέχουσα και χαρισματική προσωπικότητα. Μετά από δυο χρόνια κείρεται μοναχός με το όνομα Αθανάσιος και σύμφωνα με τον κανονισμό της Μονής, επειδή ήταν ακόμα αγένειος, τον στέλνουν στον κονάκι των Καρυών για έντεκα ολόκληρα χρόνια. Όταν γυρίζει στο μοναστήρι, χειροτονείται πρεσβύτερος και έξι χρόνια μετά, του προτείνεται να γίνει ηγούμενος. Αυτή την φορά αρνείται με ταπείνωση, πράγμα όμως που δεν μπορεί να κάνει δέκα χρόνια μετά.

Ως ηγούμενος αποτελούσε πρότυπο για όλους τους μοναχούς και παράδειγμα προς μίμηση. Ιδιαίτερη φροντίδα κατέβαλλε στον λατρευτικό τομέα. -«Ό,τι γίνεται για τον Θεό, πρέπει να γίνεται με τον τελειότερο και αξιοπρεπέστερο τρόπο», συνήθιζε να λέει.

Μετά από δεκατρία χρόνια ηγουμενίας υπέβαλε την παραίτησή του (1937), αφού βρέθηκε στην δυσαρέστη θέση να αντιμετωπίσει την παράβαση μιάς παραδεδομένης αρχής, σχετικής με την εσωτερική ζωή της Μονής. Παρά τις παρακλήσεις του υπαιτίου μοναχού, που κατάλαβε το σφάλμα του, αρνείται να αναλάβει πάλι την ηγουμενία και προτιμά να περάσει την υπόλοιπη ζωή του ως απλός μοναχός και να προετοιμαστεί για το ταξίδι του ουρανού, όπως έλεγε.

Ο π. Αθανάσιος υπήρξε σεβάσμια μορφή, που θύμιζε τους παλαιούς Πατέρες της Θηβαΐδας. Πράγματα απλά και σημαντικά, όπως η γαλήνη, η ηρεμία, η έλλειψη ταραχής, η υπομονή, η εσωτερική ειρήνη και η ευγένεια στις σχέσεις του με τους άλλους, ήταν τα στοιχεία που συνέθεταν την προσωπικότητά του. Πτωχεία και στέρηση ήταν αναπόσπαστα στοιχεία στην ζωή του πατρός Αθανασίου, που διέθετε το διορατικό χάρισμα και γεύθηκε θείες παρηγορίες και ουράνιες χαρές.

Το πνευματικό του μεγαλείο Ο π. Αθανάσιος υπήρξε σεβάσμια μορφή, που θύμιζε τους παλαιούς Πατέρες της Θηβαΐδας. Όποιος τον αντίκριζε εντυπωσιαζόταν αμέσως από την έκφραση του προσώπου του. Η γαλήνη και η σιωπή λες και ήταν μόνιμα χαραγμένες σ’ αυτό. Υπήρξαν περιπτώσεις που στις συνάξεις της Γεροντίας μερικοί ιδιότροποι Γέροντες με τις θέσεις τους τον έθλιβαν πολύ. Αυτός όμως έμενε ατάραχος και μόλις τελείωνε η σύναξη, για να ξεκουραστεί ψυχικά, πήγαινε στην εκκλησία και έψαλλε. Πάνω από όλα τοποθετούσε την υπομονή και την ειρήνη. Την χάρη της σιωπής προσπαθούσε να την μεταδώσει και στους υποτακτικούς του. Έλεγε συχνά: «Με την σιωπή σώζεται κανείς από πολλά κακά». Είχε το χάρισμα να απαλλάσσει τις ψυχές από το δαιμόνιο της λύπης. Κάποτε ένας Νεοσκητιώτης ιερομόναχος ταλαιπωρήθηκε πολύ με έναν πειρασμό και έφθασε στο σημείο να μην τολμά πλέον να λειτουργήσει. Την τελευταία φορά που λειτούργησε δυσκολεύτηκε να τελειώσει και πηγαίνοντας να εξομολογηθεί σκεπτόταν ότι το επιτίμιο θα ήταν μεγάλο. Ο π. Αθανάσιος καταλαβαίνοντας τον ασφυκτικό κλοιό της λύπης τον έσπασε αμέσως.

—«Μπράβο, του λέει. Έτσι ταπεινούς τους θέλω τους ιερείς που εξομολογούνται σ’ εμένα. Ταπεινούς και με συναίσθηση της αναξιότητάς τους. Σε συγχαίρω. Και το επιτίμιο που σου βάζω είναι να αρχίσεις από αύριο να λειτουργείς».

Το πετραχήλι του, κάτω από το οποίο πολυάριθμες ψυχές βρήκαν παρηγοριά και ειρήνη, σώζεται σήμερα στο κελλί ενός μοναχού και συχνά ευωδιάζει. Όταν δε το αγγίξει στο κεφάλι του κάποιος μοναχός που ταλαιπωρείται από λογισμούς λύπης και ταραχής, αμέσως γαληνεύει. Στις σχέσεις του με τους άλλους τον διέκρινε πολλή ευγένεια. Και τους πιο μικρούς μοναχούς της Μονής τους αποκαλούσε προτάσσοντας στο όνομά τους το «πάτερ» ή το «γέρων». Ποτέ δεν τους φώναζε με το όνομά τους μόνο. Διηγείται ένας παλιός εκκλησιαστικός:

«Χρειαζόταν ένα καντηλοκέρι και δεν το έπαιρνε μόνος του, αλλά το ζητούσε ταπεινά από μένα. - Μα Γέροντα, του έλεγα, τι το ζητάς από μένα. Εσύ είσαι Ηγούμενος. Μπορείς να το πάρεις μόνος σου.

— Όχι παιδί μου. Μή σκέπτεσαι έτσι. Στο διακόνημά σου είσαι εσύ Ηγούμενος, απαντούσε».

Η πτωχεία, η στέρηση είναι αναπόσπαστα από την ζωή του μοναχού. Και ο π. Αθανάσιος ήταν συνεπής και με αυτή την αρετή. κάποτε, σε προχωρημένη ηλικία δέχθηκε επίσκεψη από τον διάδοχό του Ηγούμενο. Ο Γέροντας Βησσαρίων πρόσεξε ότι δεν έβαλε ζάχαρη στον καφέ που εκείνη την στιγμή έφτιαχνε. Στην σχετική ερώτηση γιατί δεν έβαλε ζάχαρη, απάντησε ότι δεν έχει. Συγκινημένος από την εκούσια στέρηση του Γέροντα, αφού το Μοναστήρι παρείχε την δυνατότητα να έχουν όλοι οι πατέρες τον καφέ τους και την ζάχαρη, φρόντισε να του φέρουν ζάχαρη. Εκείνος όμως δεν την δέχτηκε λέγοντας: «Δεν έχω μέχρι τώρα στερηθεί τίποτα και τι θα πώ στον Θεό για την πτωχεία που πρέπει να έχει ο μοναχός;».

Ο π. Αθανάσιος αποκάλυπτε όλο τον πλούτο της πίστεως και της ευλάβειάς του όταν λειτουργούσε. Πάντοτε ζητούσε ευκαιρίες να λειτουργεί. κατά την ηγουμενία του, εκτός από τις κυριακές και μεγάλες εορτές που γίνονταν Συλλείτουργα, είχε ως αρχή να λειτουργεί ιδιωτικά δυο φορές την εβδομάδα. Μετά την ηγουμενία του, στα Συλλείτουργα στεκόταν στο αριστερό μέρος της Αγίας τραπέζης. Μετά την Μεγάλη Είσοδο έσκυβε το κεφάλι του και ακινητοποιούσε το βλέμμα του κάτω, ενώ τα μάτια του γίνονταν βρύσες που έπνιγαν το πρόσωπό του με καυτά δάκρυα. Οι συλλείτουργοί του συγκλονίζονταν βλέποντάς τον, σε σημείο να μην μπορούν να συνεχίσουν την Λειτουργία. Ο π. Αθανάσιος είχε και το διορατικό χάρισμα που καταδεικνύεται από τα ακόλουθα περιστατικά: Ένας σπουδαστής της Ιατρικής, ονόματι Παναγιώτης Μίχας, ο μετέπειτα Ηγούμενος Βησσαρίων, έφτασε στην Μονή Γρηγορίου με σκοπό να μονάσει. Φτάνοντας συνάντησε έναν επιβλητικό μοναχό που είχε προσηλωμένο το βλέμμα πάνω του. Δεν γνώριζε ότι πρόκειται για τον Ηγούμενο Αθανάσιο, αφού ποτέ δεν τον είχε συναντήσει. Όταν πλησίασε, εκείνος σαν να τον γνώριζε από καιρό, τον καλωσόρισε με εγκαρδιότητα. -«καλώς τον Παναγιώτη καλώς όρισες παιδί μου στο μοναστήρι μας. Σε περίμενα από καιρό». Η έκπληξη του νεοφερμένου ήταν απερίγραπτη.

Κάποια άλλη φορά ένας Γέροντας από την Κερασιά έστειλε έναν μοναχό στην Μονή Γρηγορίου για πρόσφορα για την Θεία Λειτουργία. Ο μοναχός στον δρόμο σκεπτόταν πώς θα ενεργήσει. Θα έβρισκε πρώτα τον ῾Ηγούμενο να του αναφέρει το αίτημά του. Μετά θα απευθυνόταν στον αρμόδιο μοναχό. Μόλις έφτασε βλέπει τον Ηγούμενο στην πύλη να έρχεται προς το μέρος του κρατώντας κάτι στα χέρια του.

— «Πάρ’ τα, παιδί μου, αυτά» του λέει. «Είναι πρόσφορα για τα οποία σε έστειλε ο Γέροντάς σου».

Η φήμη του Από τότε που ήταν απλός ιερομόναχος, ο π. Αθανάσιος είχε αποκτήσει φήμη σε όλο το Άγιον Όρος. Όταν ανέβηκε στον ηγουμενικό θρόνο, η ακτινοβολία του έφθασε πολύ μακρύτερα. Πολλοί επισκέπτονταν την Μονή Γρηγορίου μόνο και μόνο για να τον γνωρίσουν. Άλλοι ήθελαν να ζητήσουν πνευματική συμβουλή, άλλοι να εξομολογηθούν. Πρόσωπα που κατείχαν υψηλές θέσεις στην Εκκλησία και στην Πολιτεία έτρεφαν απέναντί του εξαιρετική εκτίμηση. Ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, αν και δεν τον είχε γνωρίσει προσωπικά, τον σεβόταν πολύ και δεν έχανε ευκαιρία να του στέλνει χαιρετισμούς και να ζητεί τις ευχές του. Ο βασιλεύς Γεώργιος Β' επισκεπτόμενος το Άγιον Όρος παρέμεινε τρεις μέρες στην Μονή Γρηγορίου, τον γνώρισε και εκτίμησε το πνευματικό του ανάστημα. Αναφέρεται μάλιστα ότι όχι μόνο συζήτησε μαζί του, αλλά και εξομολογήθηκε σ’ αυτόν. Ακόμα και τα μέλη της Πατριαρχικής Εξαρχίας ζήτησαν να τον δούν όταν πέρασαν από την Μονή Γρηγορίου και καταιγίζοντάς τον με επαίνους, ζητούσαν την ευχή του.

Στην ησυχία του κελλιού Καθώς περνούσαν τα χρόνια ο π. Αθανάσιος γινόταν πιο εσωτερικός και πιο ευκατάνυκτος. ∆όση κατάνυξη τον διέκρινε, που μπορούσε να δακρύσει μόλις θα ανέφερε το όνομα του Χριστού η κάτι από την επίγεια ζωή Του. Και η εσωστρέφειά του αυξήθηκε στο έπακρο. Απέφευγε συστηματικά τις επικοινωνίες με τους επισκέπτες και ησύχαζε στο κελλί του. Έβγαινε μόνο για να παρακολουθήσει τις Ακολουθίες στον ναό και για να μεταβεί στην τράπεζα. Όταν το επέτρεπε ο καιρός, επισκεπτόταν άλλα δύο προσφιλή του μέρη. Μιά μικρή σπηλιά που την περικύκλωναν ελιές και μπροστά της ανοιγόταν το Αιγαίο και μια μεγάλη ρεματιά, όπου είχε φτιάξει κάθισμα τοποθετώνας μια σανίδα πάνω σε δυο πέτρες. Εκεί έζησε πολλά ιερά βιώματα προσευχόμενος συνέχεια. Είχε παραδοθεί τόσο στην προσευχή, ώστε είχε ξεπεράσει κατά πολύ τον κανόνα του. Έλεγε: «Μπορεί να πέσω αργότερα στο κρεβάτι. Γιατί να μην κάνω τώρα λίγο περισσότερο κανόνα που μπορώ;».

Η αγάπη του για την κυρία Θεοτόκο ήταν απεριόριστη. Έδινε τόσο μεγάλη σημασία στους «Χαιρετισμούς», που δεν έκειρε μοναχό που δεν τους ήξερε από στήθους. Έγραφε: «Εις το ηγαπημένο μας Μοναστήρι εις το τέμπλον παραμερίζω εις τας ακολουθίας απέναντι της γλυκείας εικόνος της Θεοτόκου που είναι σαν ζωντανή· μόνον η ομιλία της λείπει, το γλυκύ της, αλλά και σοβαρόν βλέμμα της από παντού σε παρακολουθεί. Ω, πόσον αρέσκομαι εις την θεωρίαν της αγίας εικόνος. Θαρρώ ότι έχω εμπρός μου την ιδίαν την Θεοτόκον».

Θείες αποκαλύψεις Στον μοναχό που ζεί με συνέπεια την αφιέρωσή του ιδρώνοντας στον δρόμο της ασκήσεως και υπομένοντας καρτερικά «τόν καύσωνα της ημέρας και τον παγετό της νυκτός» στέλνει ο Θεός, όπως το βεβαιώνουν και οι Πατέρες, θείες παρηγορίες και ουράνιες χαρές. Υπάρχουν πολλές ενδείξεις πως και στον π. Αθανάσιο είχε προσφέρει ο Θεός τέτοιες θείες ευλογίες. Κάποιοι πατέρες μαρτυρούν ότι ο π. Αθανάσιος τους είχε αναφέρει τέτοιες εμπειρίες, όταν ο νους του ήταν ξεχασμένος στην προσευχή και άκουσε γλυκύτατες ουράνιες ψαλμωδίες, που δεν υπάρχουν πάνω στην γή παρόμοιές τους. Κάποτε στις επίμονες ερωτήσεις κάποιων πατέρων είχε ομολογήσει πως κατά καιρούς είχε δεί «διάφορα μυστήρια», πλην όμως σε κανέναν δεν τα αποκάλυπτε. κάποια φορά μέσα στο καθολικό αξιώθηκε να δεί ως νεαρή μοναχή με ανείπωτη χάρη και σεμνότητα στο πρόσωπό της, την προστάτιδα της Μονής αγία Αναστασία, που υπερβολικά ευλαβείτο. Μιά άλλη φορά, ενώ γινόταν αγρυπνία στον ναό, τον είδαν οι πατέρες να παραμερίζει από το στασίδι του, να πέφτει κάτω και να προσκυνεί. Όλοι δοκίμασαν έκπληξη γιατί εκείνη την ώρα δεν εδικαιολογείτο γονυκλισία και προσκύνηση. Όταν σηκώθηκε, είδαν τα χαρακτηριστικά του προσώπου του αλλοιωμένα. κανένας δεν έμαθε τι συνέβη μέχρι λίγο πριν το τέλος της ζωής του, που φανέρωσε, μετά από παράκληση του Ηγουμένου Βησσαρίωνος, ότι αντίκρυσε σαν σε όραμα την Παναγία, γεμάτη δόξα και ασύγκριτη μεγαλοπρέπεια.

Επί κλίνης οδύνης Κατά το 1949 έπεσε πολύ βαριά άρρωστος στο κρεβάτι. Η οστεαρθρίτις, που στα τελευταία του χρόνια τον βασάνιζε, αυτή την φορά επιδείνωσε πολύ την κατάστασή του. Ανήσυχοι οι πατέρες πρότειναν να τον πάνε στην Θεσσαλονίκη για θεραπεία. Δεν το δέχτηκε όμως. Τους οδυνηρούς πόνους τους αντιμετώπιζε με υπομονή. Όταν καμιά φορά αρρώσταινε, απέφευγε να ζητεί γιατρούς και φάρμακα. Στην θέση του γιατρού και των φαρμάκων είχε την προσευχή και την συχνή Θεία κοινωνία. Στην επικίνδυνη αυτή ασθένεια συνέπεσε να είναι Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Οι Πατέρες επέμεναν να καταλύσει την νηστεία, γιατί είχε υπερβολικά εξαντληθεί. Αυτός όμως δεν συμφωνούσε. Το μόνο που ζητούσε ήταν να τον κοινωνούν συχνά. Την παραμονή του Ακαθίστου Ύμνου φαινόταν αισιόδοξος.

—«Θα προσευχηθώ απόψε όλη την νύχτα στην Παναγία, λέει στους Πατέρες. Το πρωί θα έρθω στο Συλλείτουργο. Θα κοινωνήσω κι ας πεθάνω».

Όταν κοινώνησε, η υγεία του αποκαταστάθηκε και η ζωή του πήρε πάλι τον κανονικό της ρυθμό. Το 1951 όμως έπεσε πάλι στο κρεβάτι. Ζήτησε να του κάνουν Ευχέλαιο, μετά από το οποίο μοίρασε στους πατέρες που παρευρίσκονταν, κάτι από εκείνα που είχε στο κελλί του για ευλογία.

—«Σας εύχομαι καλό παράδεισο, τους είπε. Εκεί είναι η παντοτινή μας κατοικία. Εδώ είμαστε πρόσκαιροι».

Δεν είχε φτάσει όμως η ώρα της αναχώρησής του. Ο Κύριος του χάρισε δυο χρόνια ζωής ακόμα. Το Δεκέμβριο του 1953, ενώ είχε φτάσει στα ογδόντα του χρόνια, έπεσε πάλι στο κρεβάτι. Τα Χριστούγεννα ήταν αδύνατο να πάει στην εκκλησία. Όλα έδειχναν ότι θα εγκατέλειπε την γη. Οι τελευταίες του ημέρες ήταν σχεδόν οσιακές. Είχε καταργήσει κάθε άλλη τροφή και τρεφόταν μόνο με την Θεία κοινωνία. Ο νους του και η καρδιά του έπλεαν μέσα στην θεωρία της προσευχής. κάπου-κάπου ύψωνε τα χέρια και ευλογούσε, σαν να τελούσε την Θεία Λειτουργία. Δύο ημέρες μετά τα Χριστούγεννα, παρήγγειλε με τον π. Αρτέμιο τον «γηροκόμο» να συναχθούν όλοι οι αδελφοί. Ήθελε να τους αποχαιρετήσει, γιατί προαισθανόταν το τέλος του. Την επόμενη μέρα μετά την Θεία Λειτουργία αισθανόταν κάπως καλά. Ήταν για να περιποιηθεί μόνος του τον εαυτό του. Πλύθηκε και τακτοποιήθηκε. Τα ρούχα που έβγαλε τα έδωσε στον γηροκόμο.

—«Αυτά, του είπε, δεν τα χρειάζομαι πιά. Κάνε τα ό,τι θέλεις».

Ένας από τους νεώτερους μοναχούς που τον είδε έτσι καλύτερα, εκμεταλλεύθηκε την ευκαιρία για να εξομολογηθεί και να συζητήσει κάποια προβλήματά του. Πήρε μάλιστα το θάρρος να ρωτήσει:

—«Γέροντα, με τι τρόπο πληροφορήθηκες ότι πρόκειται να κοιμηθείς;»

—«Παιδί μου, απόψε φεύγω. Αυτό είναι αλήθεια. Πώς όμως πήρα την ειδοποίηση μή ρωτάς».

Μετά το μεσημέρι κάλεσε τον Ηγούμενο.

—«Εγώ, του λέει, πριν ή μετά το Απόδειπνο αναχωρώ. Εσύ να φροντίζεις τους αδελφούς και η Παναγία ποτέ δε θα σε εγκαταλείψει. Πήγαινε τώρα να φέρεις τα Άχραντα Μυστήρια να με κοινωνήσεις». Μετά απευθυνόμενος στον π. Ανδρέα που έντυνε όσους άφηναν τα εγκόσμια, είπε: «Πάτερ Ανδρέα, δεν χρειάζεται να με αλλάξεις. Ετοιμάστηκα μόνος μου. Να με ράψεις, όπως είμαι».

Αφού κοινώνησε, παραδόθηκε στην προσευχή. Συχνά ύψωνε το βλέμμα προς τα πάνω και κάτι σαν να ψιθύριζε. Ανύψωνε και τα χέρια του και ευλογούσε με την ιερατική ευλογία. Πλησίαζε το βράδυ. Άρχισε να νιώθει έντονο ρίγος. Μετά το Απόδειπνο, όλοι οι Πατέρες συνάχθηκαν γύρω του και προσεύχονταν. Το πρόσωπό του έλαμπε. Τα χέρια του δεν μπορούσε άλλο να τα ανυψώσει. Τα σταύρωσε. Έκλεισε τα μάτια του. Μέσα σε υπερκόσμια γαλήνη και ειρήνη, παρέδωσε το πνεύμα του τόσο αθόρυβα που κανείς δεν το αντιλήφθηκε.

Ο θάνατός του όχι μόνο δεν έσβησε την μορφή του από τις καρδιές των υποτακτικών του, αλλά αντίθετα την κατέστησε πιο ποθητή. Πολλές φορές στον ύπνο τους άλλοι τον είδαν να λάμπει μέσα σε θαυμαστό φώς, άλλοι να βρίσκεται σε τιμητική θέση, άλλοι να λειτουργεί με εξαίρετα άμφια σε μεγαλοπρεπή ναό, άλλοι να παρουσιάζεται επιβλητικός και να τους βγάζει από κάποια δύσκολη θέση. Ο μακάριος Γέροντας υπήρξε χωρίς καμιά αμφιβολία «σκεύος χρυσίου ολοσφύρητον κεκοσμημένον παντί λίθω πολυτελεί».

* Ευχαριστούμε:

• την Ιερά Μονή Παρακλήτου Ωρωπού Αττικής για την άδεια δημοσίευσης αποσπασμάτων από το βιβλίο «Σύγχρονες ῾Αγιορείτικες μορφές, Αθανάσιος Γρηγοριάτης» και

• την Ιερά Μονή Γρηγορίου Αγίου Όρους για την διάθεση του φωτογραφικού υλικού.

Όλα όσα ακολουθούν, γράφονται υπό την έννοια πρώτον, ότι στην εκκλησιαστική και πνευματική ζωή είναι απαράβατος κανών πως δεν δύναται και δεν επιτρέπεται να αποδώσεις ευθύνη για οιοδήποτε κακό στους άλλους και σε ουδέν, αλλά παρά μόνον εις τον εαυτό σου. Δηλαδή για όλο το κακό του κόσμου ευθύνεσαι πρωτίστως εσύ ο ίδιος. Διότι όσο περισσότερο διεισδύεις στην πνευματική σφαίρα της αλήθειας, τόσο περισσότερο καθίστασαι επιεικής προς τους άλλους και αυστηρός με τον εαυτό σου. Δεύτερον, πως εάν πρόκειται να υπάρξει οιαδήποτε αναγέννηση, πνευματική, εκπαιδευτική, πολιτική, πολιτιστική, οικονομική, στην παρούσα και υπό κρίση ελληνική κοινωνία, αυτό θα συμβεί εάν και μόνο αν επαναλειτουργήσει στην Ελλάδα ο εκκλησιαστικός κόσμος από τα υψηλότερα επίπεδα της εκκλησιαστικής ιεραρχίας έως τα χαμηλότερα επίπεδα των απλών λαϊκών χριστιανών, σύμφωνα με το πνευματικό αξίωμα ενός εκάστου. Δηλαδή, εάν υπάρξει καθολική και κυριολεκτική μετάνοια όλων. Και βεβαίως σε κάθε βαπτισμένο χριστιανό και σε κάθε μέλος της Εκκλησίας έχει δοθεί όλη η Χάρις και όλη η πνευματική δύναμη και εξουσία, να δύναται εάν θέλει να μεταμορφώνει την ιδική του ύπαρξη σε ύπαρξη αγία και έτσι να μεταμορφώνει και ολόκληρο τον κόσμο σε κόσμο άγιο, καλό, ωραίο και δίκαιο.

Γενικότερα στην Εκκλησία έχει δοθεί από τον Ιδρυτή και Θεμελιωτής της, τον Σαρκωμένο Θεό Λόγο, η Χάρις, η Δύναμη και η Εξουσία να εξάγει τον κόσμο ελευθέρως από τον περιοχή και τον κόσμο των σκιών, των ιδεοληψιών και των φαντασιώσεων οιουδήποτε τύπου και μορφής, πνευματικής, πολιτικής, ψυχικής, ασκητικής, κοινωνικής, επιστημονικής, καλλιτεχνικής, πολιτιστικής, κλπ, στην περιοχή του είναι και του φωτός της όντως Αλήθειας και της όντως Ζωής. Δηλαδή στην περιοχή της ανιδιοτελούς αγάπης και αγαθότητας που νοιάζεται τους άλλους και όχι τον εαυτό της. Μοναδικά παραδείγματα του τρόπου αυτού είναι οι νεοφανείς άγιοι της εποχής μας αλλά και όλων των εποχών, μιμητών του Σωτήρος Χριστού. Εξάλλου μόνο η ζωντανή καί αδιάψευστος συνάντηση του ανθρώπου με τον Σωτήρα Χριστό δίδει την δύναμη στο ανθρώπινο πλάσμα να βιώνει την απερίγραπτης ομορφιάς εκρηκτική και απολύτως ανιδιοτελή αγάπη πρός τα όντα καλά η κακά κατά την ιδικη των επιλογή, ως έρως ανιδιοτελής καίων την καρδιά και φωτίζων τον νού και την διάνοια. Αυτό δε είναι και το αδιάψευστο σημείο της αληθούς παρουσίας του Χριστού εν μέσω ημών.

Η Εκκλησία και η εν αυτή Θεία Λειτουργία είναι το παν δια τον άνθρωπο. Εννοώ την ορθόδοξο Εκκλησία και την Ορθόδοξο Θεία Λειτουργία. Η παιδεία, η πολιτική, η οικονομία, και εν γένει κάθε υγιής ανθρώπινη λειτουργία και εκδήλωση, δεν είναι τίποτε άλλο παρά η προέκταση της Εκκλησίας και ο απόηχος της Θείας Λειτουργίας. Ότιδήποτε δεν τρέφεται από την Εκκλησία και την Θεία Λειτουγία, είναι καχεκτικό ψευδεπίγραφο και θνησιγενές. Σαφώς η Εκκλησία και η Θεία Λειτουργία εμπεριέχουν τα πάντα, όσα απαιτούνται για να ζήσει μια κοινωνία ανθρώπων εν ελευθερία και εν αληθεία. Χωρίς την Θεία Λειτουργία και όσα αυτή εμπεριέχει ως πλούτο και ως προέκταση, τότε ούτε οι επιστήμονες, ούτε οι πολιτικοί, ούτε οι ασκητές, ούτε οι φιλόσοφοι, ούτε οι ποιητές, ούτε οι άνδρες, ούτε οι γυναίκες, ούτε οι δάσκαλοι, ούτε οι σοφοί, και ουδείς των ανθρώπων μπορεί να ωφελήσει τον εαυτό του και τους άλλους ανθρώπους. Αντίθετα, βλάπτει και τον εαυτό του και την πολιτεία, όσο και αν επιδιώκει να ωφελήσει. Διότι η Εκκλησία και η Θεία Λειτουργία είναι ο τόπος σύνδεσης του κτιστού με το Άκτιστο. Βεβαίως τα πάντα γεννώνται, βρίσκονται και υπάρχουν μέσα στην Άκτιστο Θεία Ενέργεια ως την μόνη και αληθινή και πλήρη Αγάπης Ακτίστου Θεία και τριαδική Αγκαλιά. Ακόμη και οι δαίμονες και κάθε άλλη δημιουργία του Θεού. Όμως ο Θεός Λόγος, σαρκωθείς και γινώμενος τέλειος άνθρωπος, μας έδειξε πως η Εκκλησία Του και τα Μυστήρια της με κεντρικό και θεμελιώδες την Θεία Λειτουργία, αποτελεί το κέντρο του κόσμου και της ιστορίας. Εάν ένας λαός και μια ανθρώπινη κοινωνία θέλουν να ζήσουν, αυτό δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο εάν συνδεθούν και ενωθούν με την Θεία Λειτουργία. «Ο Λόγος του Χριστού άνευ εμού, ου δύναστε ποιείν ουδέν», που σημαίνει ακριβώς αυτό. «Εάν μη Κύριος οικοδομήσει και φυλάξει, τότε εις μάτιν εργάζονται οι οικοδομούντες και φυλάσσοντες» είναι πλέον απο σαφής και ζωηφόρος.

Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη εδώ

Ο μέγας Βασίλειος επίσκοπος Καισαρείας της Καππαδοκίας (†τέλη 378) πέτυχε να διαμορφώσει ένα νέο μοναστικό πρότυπο. Ωστόσο πριν κατορθώσει να δώσει υπόσταση στο δικό του μοναχικό όραμα, είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως έλαβε υψίστη εγκύκλια παιδεία, αρχής γενομένης σε ιδρύματα της Καισάρειας (πιθανόν της Καππαδοκίας) [1]. Συνέχισε στην Κωνσταντινούπολη, την οποία ακόμα αποκαλούσανε με το ιδρυτικό όνομα «Βυζάντιο» και ολοκλήρωσε στην περίφημη νεοπλατωνική Σχολή των Αθηνών, όπου η πνευματική παρουσία του ως σπουδαστή άφησε εποχή [2].

Ακόμα περισσότερο, πριν λάβει την τελική του απόφαση, περιόδευσε το 357, στα σημαντικότερα κέντρα του τότε μοναχισμού, την Μεσοποταμία, την Συρία, την Παλαιστίνη και την Αίγυπτο [3]. Εκεί, μάλιστα, γνώρισε όχι μια ενιαία μορφή μοναχισμού, αλλά διαφορετικές μορφές του. Έτσι έχοντας μια ευρύτερη θεωρητική και πρακτική εμπειρία του μοναχισμού, ίδρυσε το 360, την πρώτη του Μονή, κοντά στη Νεοκαισάρεια του Πόντου, σε μια περιοχή όπου η οικογένειά του δημιουργούσε στον ασκητισμό, μια πρώιμη παράδοση [4].

Δεν μας άφησε ένα μοναστικό καταστατικό στον τύπο των κατοπινών βυζαντινών τυπικών. Όμως οι αρχές του εντοπίζονται διάχυτες σε διάφορα έργα, ιδιαίτερα, όμως, στα «Κεφάλαια των κατά πλάτος όρων», και «Κεφάλαια των όρων των κατ’ επιτομήν». Σε γενικές γραμμές αν θα χαρακτηρίζαμε με μία λέξη τον βασιλειανό μοναχισμό, θα του δίναμε τον όρο «βιβλικός». Συχνότατα στις αποκρίσεις του, απαντά με παραπομπή αντίστοιχου βιβλικού χωρίου [5]. Ωστόσο θα ήταν λάθος να τον χαρακτηρίσουμε ως ένα τυπικό «νομικό» μοναχισμό.

Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη εδώ

Παραπομπές:

1. «μηδέ τω φιλο πόνω της μελίσσης απολειφθήναι συλλεγούσης εκ παντός άνθους τα χρησιμώτατα, επί την Καισαρέων πόλιν επείγεται, των τήδε μεθέξων παιδευτηρίων», Γρηγόριος Θεολόγος, Εις τον Βασίλειον Επίσκοπον Καισαρείας Καππαδοκίας Επιτάφιος, PG 36, 512Α.
2. «Εντεύθεν επί το Βυζάντιον, την προκαθεζομένην της Εώας πόλιν· και γαρ ηυδοκίμει σοφιστών τε και φιλοσόφων τοις τελεωτάτοις, ων εν βραχεί χρόνω τα κράτιστα συνελέξατο τάχει τε και μεγέθει φύσεως. Εντεύθεν επί το των λόγων έδαφος, τας Αθήνας, υπό του Θεού πέμπεται και της καλής περί την παίδευσιν απληστίας, Αθήνας τας χρυσάς όντως εμοί και των καλών προξένους είπερ τινί!», Γρηγόριος Θεολόγος, Εις τον Βασίλειον Επίσκοπον Καισαρείας Καππαδοκίας Επιτάφιος, PG 36, 513Α. Βλ. και «Τότε τοίνυν εγώ τον εμόν και μέγαν Βασίλειον, ουκ αυτός δι’ αιδούς ήγον μόνον, το τε του ήθους στάσιμον καθορών και το εν λόγοις καίριον, αλλά και τους άλλους έπειθον ομοίως έχειν, όσοι των νέων αγνοούντες τον άνδρα ετύγχανον· τοις γαρ πολλοίς ευθύς αιδέσιμος ην, ακοή προκατειλημμένος. Εξ ου τι γίνεται; μόνος σχεδόν των επιδημούντων, τον κοινόν διέφυγε νόμον, κρείττονος η κατά νέηλυν αξιωθείς της τιμής», Γρηγόριος Θεολόγος, ο.π., PG 36, 517Α-Β.
3. «Και δη πολλούς μεν εύρον κατά την Αλεξάνδρειαν, πολλούς δε κατά την λοιπήν Αίγυπτον, και επί της Παλαιστίνης ετέρους, και της κοίλης Συρίας και της Μεσοποταμίας: ων εθαύμαζον μεν το περί δίαιταν εγκρατές, εθαύμαζον δε το καρτερικόν εν πόνοις, εξεπλάγην την εν προσευχαίς ευτονίαν, όπως ύπνου κατεκράτουν, υπ̓ ουδεμιάς φυσικής ανάγκης κατακαμπτόμενοι, υψηλόν αεί και αδούλωτον της ψυχής το φρόνημα διασώζοντες, εν λιμώ και δίψει, εν ψύχει και γυμνότητι, μη επιστρεφόμενοι προς το σώμα, μηδέ καταδεχόμενοι αυτώ προσαναλώσαί τινα φροντίδα, αλλ̓΄ ως εν αλλοτρία τη σαρκί διάγοντες, έργω εδείκνυσαν, τι το παροικείν τοις ώδε, και τι το πολίτευμα έχειν εν ουρανώ», Βασίλειος Καισαρείας, Επιστολή 223, Προς Ευστάθιον τον Σεβαστηνόν, PG 32, 824B-C. Βλ. και Δ. Μόσχος, Εσχατολογία, ιστορική πρόοδος και άσκηση κατά τους Μέγα Αθανάσιο και Μέγα Βασίλειο, Σύναξις 30 (2000): 138. Πρβλ. και Cyril Mango, Ο Μοναχισμός, στο Βυζάντιο η αυτοκρατορία της Νέας Ρώμης, 6η ανατυπ. Μετάφρ.-σημ. Δημ. Τσουγκαράκης (Αθήνα: ΜΙΕΤ, 2013), 133-134.
4. Γενικά υπήρχε παράδοση της οικογενείας ασκητισμού στα μέρη του Πόντου. Βλ. επί παραδείγματι «Ποταμός δε ο Ίρίς εστι μέσον διαρρέων τον Πόντον, ος απ’ αυτής της Αρμενίας τας αρχάς έχων διά των ημετέρων τόπων επί τον Εύξεινον Πόντον το ρείθρον εκδίδωσι. Περί τούτον ευρών τινα τόπον ο νεανίας ύλη βαθεία κομώντα και λαγόνι τινί της υπερτεταμένης του όρους ραχίας εγκε κρυμμένον εν αυτώ διήγε, των αστικών θορύβων και των από στρατείας τε και της εν δικαστηρίοις ρητορικής ασχολημάτων πόρρω γενόμενος. Και πάντων των κατά τον βίον περιηχούντων την ανθρωπίνην ζωήν εαυτόν ελευθερώσας πρεσβύτας τινάς πενία και αρρωστία συζών τας ταίς ιδίαις χερσίν εθεράπευε, πρέπειν δοκιμάσας τω ιδίω βίω την τοιαύτην ασχολίαν διά φροντίδος έχειν», Γρηγόριος Νύσσης, Εις τον βίον της Οσίας Μακρίνας, PG 46, 968Α.-Β.
5. «The communities needed rules, grounded on holy scripture, and Basil set out to provide these» στο H. Chadwick, «Basil of Caesarea», στο The Church in Ancient Society: From Galilee to Gregory the Great (Oxford University Press, 2001), 334.

Τό ξασπρισμένο ψαροκόκκαλο των Χριστουγέννων

(προδημοσίευση από το βιβλίο Ηλία Λιαμή

«ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΑΙΡΟΥ»

από τις εκδόσεις ΠΟΡΦΥΡΑ)

Μυστήριες οι μέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Παράξενες. Και ενίοτε πικρές. Γεμάτες οι παιδικές μας αναμνήσεις με δώρα και μυρουδιές. Και κάθε χρόνο, όπως από τα περσινά λαμπιόνια μια σειρά ποτέ δεν ανάβει – κι ας την είχαμε βάλει «υγιέστατη» στην κούτα – έτσι κι απ’ τη χαρά την περσινή κάθε φέτος όλο και κάτι λείπει. Πιάνουμε ένα ένα τα λαμπάκια να δούμε ποιο κάηκε και κρατάει όλη τη φωτεινή πλεξούδα σβηστή, σκαλίζουμε και τις μουδιασμένες μας καρδιές να βρούμε τι περσινό αρνιέται φέτος να ζωντανέψει και μας κρατάει χλιαρούς και αμήχανους.

Μπορεί να βγήκαμε από τα μνημόνια, η αγοραστική μας δύναμη κάπως να βελτιώθηκε, η χαρά όμως όλο κι ακριβαίνει. Κι ας αγωνίζεται ο Αι-Βασίλης να στέλνει χαζοχαμόγελα απ’ τις διαφημίσεις με τα ουίσκυ. Κι ας σκαρφίζονται τα νυχτερινά κέντρα όλο και εντυπωσιακότερα ρεβεγιόν. Κι ας έρχεται για κάποιους ο 13ος μισθός – μισθός ή αποζημίωση; – μιάς χρονιάς άχρωμης, άοσμης και άγευστης για να ανταλλαχθεί με λίγα δώρα και καμιά λιχουδιά. Τι να πρωτοπρολάβει κι αυτός και τι να πρωτομπαλώσει!

Είναι οι μέρες των παιδιών αυτές. Πρώτα βεβαίως των παιδιών στην ηλικία. ῞Οσων τουλάχιστον δεν άρχισαν φροντιστήριο απ’ το Δημοτικό, μπας και χάσουν το τραίνο της «επιτυχίας». Είναι όμως ημέρες και των άλλων παιδιών. ᾿Εκείνων των εγκλωβισμένων μέσα στα χαλάσματα της ψυχής μας, εκείνων των παιδιών των καταπλακωμένων από έννοιες, μετοχές και αβάσταχτες απουσίες. Κάτω απ’ τα ερείπια είναι οι φίλοι του Χριστού. Τον ψάχνουμε στα ρεβεγιόν κι Αυτός στήνει τη φάτνη Του κάτω απ’ τις σπασμένες τσιμεντόπλακες. Τι να φταίει; Μπορεί χρόνο με το χρόνο να συσσωρεύονται όλο και περισσότερο ανείπωτες συγνώμες. Μπορεί να ᾿ναι ο χρόνος που κάθε Πρωτοχρονιά μας στέλνει ειρωνικά χαμόγελα. Μπορεί και η απάντηση να βρίσκεται στο διάλογο του πατέρα Παΐσιου με έναν επισκέπτη, όταν τον ρώτησε γιατί με το πέρασμα των χρόνων δεν νιώθει τη Θεία Κοινωνία όπως την ένιωθε όταν ήταν μικρός.

«῎Αν έχεις παιδιά, μπορείς να το καταλάβεις», του απάντησε. «῾Ο πατέρας δίνει στα μικρά παιδιά του γλυκίσματα. ᾿Αργότερα, όταν μεγαλώσουν, πρέπει μόνα τους να τ’ αγοράζουν. ῎Ετσι και ο Θεός στην αρχή δίνει τη Χάρη Του, αργότερα όμως θέλει προσωπικό αγώνα από μας για να νιώσουμε τη Θεία Κοινωνία» (Πρεσβυτέρου Διονυσίου Τάτση, ῾Υπαίθριο αρχονταρίκι· καταγραφή διδαχών του π. Παισίου, σ. 35).

Δεν ισχύει αυτό μόνο για τη Θεία Κοινωνία. ῞Ολοι ξέρουμε πως καθώς ο καιρός περνάει, όλο και δυσκολότερα στάζει Θεία Χάρη ο ουρανός. Γιατί; Ποιος πατέρας δε χαίρεται να βλέπει να γλυκαίνονται τα παιδιά του! Είναι όμως χαρά και καμάρι να τα βλέπει να αγωνίζονται, να κουράζονται και να κερδίζουν πανάξια τη γλύκα αυτή. Διψάμε και μείς για λίγες στάλες γλύκα να ποτίσουμε την άνυδρη καθημερινότητά μας. Πίνουμε, πίνουμε μα η δίψα μένει, σαν το νερό να ᾿ναι θαλασσινό. Και να πείς πως δεν αγωνιζόμαστε και δεν κουραζόμαστε και δε δουλεύουμε! Δε φτάνουν πιά οι 24 ώρες της μέρας. ᾿Αντρόγυνα βλέπονται μονάχα τα βράδυα. Παιδιά συναντούν τους γονείς τους μόνο τα Σαββατοκύριακα. Ποτέ δεν πρέπει να δούλεψε έτσι το ανθρώπινο γένος. Ποιος να το ᾿λεγε όμως πως την εποχή των έξυπνων επενδύσεων, οι πιο περιζήτητες μετοχές θα ήταν οι πιο σκάρτες, οι πιο χωμάτινες, οι πιο καταδικασμένες. Και οι πιο ακριβές. Είναι πικρό να έχεις θυσιάσει οικογένεια, σχέσεις, χρόνο, την υγεία σου, την ίδια σου την ψυχή, και τη στιγμή της πληρωμής, πριν προλάβεις ν’ αγγίξεις το αντίτιμο των θυσιών σου, όλα να μεταβάλλονται σε σκόνη. Δεν ήταν αυτή η παρότρυνση του πατέρα Παΐσιου. ᾿Εκείνος μίλησε για έναν γλυκό προσωπικό αγώνα σκαψίματος μέσα στα ερείπια του εαυτού μας και του κόσμου. Έναν αγώνα πολλού πόνου και κόπου, μα έχοντας πάντα δίπλα εκεί, την πλάτη του ᾿Εσταυρωμένου, πρόθυμη να σηκώσει το βάρος και να παρηγορήσει μ’ ένα γλυκό πατρικό χάδι την καθημερινή κατάρρευση από το σεισμό της διαπίστωσης ότι Θεοί δεν είμαστε, ότι οι πύργοι μας καταρρέουν, ότι το κορμί μας καταρρέει, ότι τα προγράμματά μας αποδείχνονται μετοχές φούσκες. Έναν αγώνα που δεν καλύπτεται τηλεοπτικά, μα που όποιος τον γευτεί, διαπιστώνει ότι αν υπάρχει ακόμη ανθρώπινος πολιτισμός, είναι γιατί κάποιοι άσημοι και ανώνυμοι κάνουν ταπεινά ο,τι καλύτερο μπορούν για ν’ αλαφρώσουν τον πόνο του διπλανού τους και γιατί κάποιοι άλλοι λειώνουν τα γόνατά τους στην προσευχή για τη σωτηρία του γένους των ανθρώπων.

Τελικά φαίνεται πως αμαρτία δεν είναι τίποτ’ άλλο από μια κακή επένδυση. Και η απάτη της αποκαλύπτεται περίτρανα κυρίως τις χρονιάρες μέρες. Είμαι σχεδόν βέβαιος πως αν μερικοί μπορούσαν, θα καταργούσαν κι αυτές και τις Κυριακές και κάθε μέρα που καλεί το μαγκανοπήγαδο για λίγο να ξαποστάσει. Γιατί οι μέρες αυτές πονάνε. Τις μέρες αυτές, σαν σταματούν οι μηχανές και τα κομπιούτερ, ακούγονται ισχνές φωνές παιδιών κάτω απ’ τα ερέιπια. Κι αντί να επιβάλλουμε απόλυτη ησυχία, μήπως και βρούμε από που βγαίνουν, τις θάβουμε πιο βαθιά μέσα στους ήχους των πρωτοχρονιάτικων σόου, των ρεβεγιόν και των πολυκαταστημάτων.

Μυστήριες οι μέρες των Χριστουγέννων. Παράξενες. Και απογοητευτικές. Περιμένουμε να μας γεμίσουν χαρά. Και τελικά αποδείχνεται πως περιμένουνε κι αυτές το ίδιο από μας. Τις γεμίζουμε δώρα και χριστουγεννιάτικα στολίδια. ᾿Εξωτικές συνταγές και ακριβές σαμπάνιες. Κι αυτές, αχάριστες, μας προσπερνούν και δίνουν τα δώρα τους σε τύπους άσχετους και μέρη απίθανα. ῞Οπως καλη νώρα στο κελλί του Παπα – Τύχωνα, όπως αναφέρει ένα Γεροντικό του Όρους:

«Κάθε Χριστούγεννα ο Γέροντας θα οικονομούσε μια ρέγκα, για να περάση όλες τις χαρμόσυνες ημέρες του Δωδεκαημέρου με κατάλυση ιχθύος. Την δε ραχοκοκκαλιά της ρέγκας δεν την πετούσε, αλλά την κρεμούσε με μια κλωστή και, όποτε ήταν καμιά Δεσποτική ή Θεομητορική εορτή και είχε κατάλυση ιχθύος, έβραζε λίγο νερό σ’ ένα κονσερβοκούτι, βουτούσε την ραχοκοκκαλιά δυό-τρεις φορές στο νερό, για να πάρη λίγη μυρωδιά, και μετά έριχνε λίγο ρύζι. Έτσι έκανε κατάλυση και κατηγορούσε και τον εαυτό του ότι τρώει και ψαρόσουπες στην έρημο! Την ραχοκοκκαλιά αυτή την κρεμούσε πάλι στο καρφί και για άλλη κατάλυση, μέχρι που άσπριζε πιά και τότε την πετούσε».

Ψήνουμε και τηγανίζουμε και σωτάρουμε και μαρινάρουμε τόνους κρέατος και βουτύρου και εξωτικών εδεσμάτων και τη γλύκα ενός ξασπρισμένου ψαροκόκκαλου ακόμη δεν την αξιωθήκαμε. Ίσως κάποτε. Γιατί όχι φέτος;

Η πρώτη εμφάνιση των οικολογικών κινημάτων γίνεται στην Ελλάδα κατά τον 19ο αιώνα και πιο συγκεκριμένα το 1830 την εποχή της βασιλείας του ΌΘωνα, μέσω προγραμμάτων για την καταπολέμηση των δασικών καταστροφών και την ανάπτυξη της γεωργίας. Κατά την περίοδο του 1920 μέχρι το 1930, δημιουργούνται τα πρώτα φυσιολατρικά και ορειβατικά σωματεία, όπως ο Ορειβατικός Σύλλογος Αθηνών και ο Ορειβατικός Σύλλογος Πατρών με απώτερο σκοπό να καταφέρουν να παρακινήσουν τους πολίτες ώστε να έρθουν πιο κοντά στην φύση. Το 1937 ψηφίζεται από την βουλή ο πρώτος ειδικός νόμος «περί εθνικών δρυμών», σύμφωνα με τον οποίο ιδρύονται πέντε εθνικοί δρυμοί στη χώρα μας και στην συνέχεια το 1951 έχουμε την ίδρυση της «Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης», η οποία αποτελούσε την πρώτη οργάνωση για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. [50]

Στην Ελλάδα τα οικολογικά κινήματα δεν γνώρισαν εξ’ αρχής την ανάπτυξη την οποία είχαν αντίστοιχα κινήματα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, λόγο του εμφυλίου πολέμου αλλά και της παντελούς έλλειψης βιομηχανιών στην χώρα μας. Σημαντικό ρόλο στην καθυστέρηση της ανάπτυξης των οικολογικών κινημάτων είχε και η επιβολή της δικτατορίας κατά το διάστημα 1967 μέχρι και το 1974, διότι ο λαός ασχολήθηκε αποκλειστικά με τον αγώνα για την αποκατάσταση της δημοκρατίας, αφήνοντας τα υπόλοιπα θέματα που απασχολούσαν την τότε κοινωνία στο περιθώριο. Υπήρχαν όμως ορισμένες οργανώσεις οι οποίες εξέφραζαν την δυσαρέσκεια τους σε ορισμένες βιομηχανικές επενδύσεις χωρίς όμως να μπορούν να βρουν ανταπόκριση και από άλλους ανθρώπους. Ύστερα από την πτώση της δικτατορίες και την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην χώρα μας, η βιομηχανία ξεκίνησε σταδιακά να ανθίζει, με αποτέλεσμα να κάνουν δειλά την εμφάνιση τους οι πρώτες οικολογικές κινητοποιήσεις.

Μια εξ αυτών έλαβε χώρα στα Μέγαρα το 1973 και θεωρείται η πρώτη οικολογική κινητοποίηση που έγινε στην Ελλάδα. έπειτα ακολούθησαν αντίστοιχες κινητοποιήσεις το 1975 στην Πύλο, λόγω της διαρροής πετρελαίου στην θάλασσα από ένα εμπορικό πλοίο και το 1976 στα Σπάτα, λόγω της μεγάλης απαλλοτρίωσης, η οποία ήταν απαραίτητη για τη δημιουργία του αεροδρόμιου στην περιοχή. [51]

Με την πάροδο του χρόνου και την ανάπτυξη των οικολογικών καταστροφών η αριστερή οικολογική δράση ξεκινά να κάνει την εμφάνιση της στον πολιτικό ορίζοντα έχοντας αρκετά σοβαρές προτάσεις για τα οικολογικά προβλήματα, χωρίς όμως μεγάλη επιτυχία διότι ο δικομματισμός της εποχής δεν επέτρεψε την ανάπτυξη της. Ύστερα από χρόνια όμως την δεκαετία του 1980 έχουμε την πρώτη πολίτικη παράταξη τους «οικολόγους – εναλλακτικούς», οι οποίο καταφέρνουν να εκλεγούν στην βουλή το 1989. [52]

Τέλος σημαντική είναι η αναφορά στις δέκα πιο γνώστες για το έργο τους περιβαλλοντικές οργανώσεις της χώρας μας οι οποίες είναι, η WWF ΕΛΛΑΣ, ο Αρκτούρος, η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία, η Ελληνική Εταιρία για την Πρόστασα του Περιβάλλοντος και της πολίτικης κληρονομίας, η Μεσόγειος ΣΟΣ, η Εταιρία για την μελέτη και την προστασία της μεσογειακής φώκιας, ο Σύλλογος για την προστασία της θαλάσσιας χελώνας, η GREENPEACE και η Νέα Οικολογία, οι οποίες έχουν βοηθήσει στην αποκατάσταση των οικολογικών ισορροπιών.

Εν κατακλείδι τα οικολογικά κινήματα στην χώρα μας μπορεί να μην έχουν καταφέρει να γνωρίσουν σπουδαία απήχηση, όμως με την σειρά τους έχουν καταφέρει να βάλουν το λιθαράκι τους στον αγώνα της ευαισθητοποίησης του λαού όσων αφορά τα περιβαλλοντικά προβλήματα και στον ακόμη πιο δύσκολο αγώνα, ο οποίος είναι η σωτηρία του πλανήτη από τις οικολογικές καταστροφές που συνεχώς αυξάνονται.

Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη εδώ

Παραπομπές:

50. Κωνσταντίνα Σκαναβή, Μάθημα: «Περιβαλλοντική επικοινωνία και εκπαίδευση, Διάλεξη 1», http://www1.aegean.gr/environment/environmental-education/introgrnew1.htm,
Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Αγωγής και Επικοινωνίας.
51. Χριστόφορος Ορφανίδης, Το οικολογικό κίνημα στην Ελλάδα: συλλογή κείμενων για την μέχρι τώρα πορεία το παρόν και το μέλλον του, εκδ. Μετά τη βροχή, Αθήνα 1987, σελ. 12.
52. Ρωμανός Καραντώνας, «Οικολογικά κινήματα. Παρουσίαση και κριτική θεώρηση από άποψη ορθόδοξης οικολογικής ηθικής», Μεταπτυχιακή εργασία, Α.Π.Θ Θεολογικής σχολής Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής θεολογίας, Θεσσαλονίκη 2016, σελ. 42.

Δεν είναι μόνο η μόλυνση του περιβάλλοντος που επηρεάζει ολόκληρο τον πλανήτη μας. Είναι και η ηχορύπανση, που επηρεάζει το νου και την καρδία του κάθε ανθρώπου «όπου γης».

Χάθηκε η ησυχία στο σπίτι, στη δουλειά, στο δρόμο. Είναι αδύνατο να μην ακούς κάτι. Όπου και να βρεθείς υπάρχει θόρυβος: από τ’ αυτοκίνητα, τα ραδιόφωνα, τους υπολογιστές και, κυρίως, τα κινητά τηλέφωνα. Όπου και να πας θα σε βρουν!

Ασφαλώς άλλαξε ο τρόπος ζωής μας. Εμείς όμως δεν αλλάξαμε!

Οι ίδιες, όπως πάντα, ανθρώπινες ανάγκες για κατανόηση, μοίρασμα ζωής, στοργή και αγάπη.

Οι ίδιες, όπως πάντα, αναζητήσεις για νόημα ζωής, νόημα θανάτου.

Οι ίδιοι προβληματισμοί, όπως πάντα, για το Θεό, το κακό στον κόσμο, την αδικία και την εκμετάλλευση.

Το Ευαγγέλιο μάς λέει ότι «ο Χριστός είναι ο ίδιος χθες και σήμερα και εις τους αιώνας». Αν όντως έτσι είναι, σημαίνει πως και σήμερα, με τα δεδομένα που έχουμε, μπορεί να είναι ο Σωτήρας μας, αυτός δηλαδή, που θα μας ολοκληρώσει ως πρόσωπα και θα μας δώσει προοπτική αιωνιότητας.

Η αποδοχή του Ιησού Χριστού ως προσωπικού Σωτήρα έχει κάποιες προϋποθέσεις. Για να αναγνωριστεί έτσι και να συναντηθεί μαζί μας, χρειάζεται να ησυχάσουμε τόσο από εξωτερικούς όσο και από τους λογισμούς ως εσωτερικούς θορύβους.

Ίσως η άσκηση των παλαιοτέρων ανθρώπων, με τις πολλές χειρωνακτικές εργασίες, να μην είναι εφικτή σήμερα στην εποχή της τεχνολογίας και των θορύβων, που κουράζουν το πνεύμα πιο πολύ από το σώμα. Ενδεχομένως να απαιτείται η άσκηση της σιωπής, της ενδοσκόπησης, της ησυχίας. Φαίνεται εύκολη αλλά δεν είναι! Γιατί, εκτός του ότι θέλει δύναμη για να πετάξεις τα βάρη της ψυχής που εκούσια ή ακούσια φορτώθηκες, θέλει και δύναμη για ν’ αντέξεις την ησυχία που θα φέρει το ξεπέταγμα των παθών. Στην ησυχία αποκαλύπτονται οι βρωμιές που ο θόρυβος της καθημερινότητας τις κάλυψε και η ηρεμία τις φανέρωσε, όπως η ηρεμία του νερού δείχνει τι υπάρχει στον πάτο.

Αν, κατά τους Πατέρες, «άνευ ησυχίας αδύνατον καθαρθήναι» και αν «χωρίς δυσκολίες δεν υπάρχει σωτηρία», κατανοούμε τη σημασία της σύγχρονης άσκησης, δηλαδή της προσπάθειας να ησυχάσουμε, να μελετήσουμε, να προσευχηθούμε. Γιατί έτσι ετοιμάζουμε χώρο στην καρδιά για ν’ αποκαλυφθεί ο Θεός της καρδίας.

Μια αναφορά στα έργα του πατέρα της νεοελληνικής λογοτεχνίας Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.

Η ηχογράφηση έγινε στον ραδιοφωνικό σταθμό της Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού. Διαβάζει ο Πρωτοσύγκελλος της Ι.Μ. Λεμεσού Αρχιμανδρίτης Ισαάκ.

Ο Φαίδων Χατζηαντωνίου. Αρχιτέκνων-Αναστηλωτής πρ. Διευθυντής του ΚΕΔΑΚ μιλάει για το βιβλίο του Στέλιου Κούκου, «Ωριμάζει μέσα μου ο Παπαδιαμάντης» των εκδόσεων Λογείον, που παρουσιάστηκε το Σάββατο 22 Δεκεμβρίου στο καφέ “Ζώγια- Βιβλίο, τσάι και συμπάθεια”, στο πλαίσιο της έκθεσης ζωγραφικής του Στέλιου Κούκου, με τίτλο “Επί πτερύγων Αγγέλων”, που πραγματοποιείται στον ίδιο χώρο.

Ομιλία του Γρηγόρη Στάθη, Ομότιμου Καθηγητή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στο Ζ΄ Μουσικολογικό και Ψαλτικό Συνέδριο-«Μορφολογία -Αισθητική», του Ιδρύματος Βυζαντινής Μουσικολογίας της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, που έλαβε χώρα το τριήµερο 18–20 Οκτωβρίου 2018. Πρόκειται για τη κεντρική διάλεξη του Συνεδρίου, που εκφωνήθηκε στον Ιερό Μητροπολιτικό ναό Αθηνών και τίτλο: «Η Αισθητική της Ψαλτικής Τέχνης».

Ο Θεός μας δίνει την δυνατότητα να γίνομε υιοί Θεού, να γίνομε θεοί κατά Χάριν. Αυτό που χρειάζεται από μας είναι η τήρησις των εντολών του Θεού, η ταπείνωσις και η πραγματική μετάνοια και η αγάπη.

Γέροντας Χριστοφόρος Γρηγοριάτης

Όταν έρχεται η ώρα να συγκρίνουμε τα ολικής με τα λευκά τρόφιμα, τα πρώτα κερδίζουν πάντα το «φωτοστέφανο» της υγείας.

Τα ζυμαρικά από 100% αλεύρι ολικής αλέσεως διατηρούν τα τρία βασικά μέρη του σταριού: το πίτουρο, το φύτρο και το ενδοσπέρμιο. Είναι πλούσια σε βιταμίνες, μέταλλα, πρωτεΐνες και φυτικές ίνες. Μία μερίδα (1 φλιτζάνι) μαγειρεμένα μακαρόνια ολικής αλέσεως έχει περίπου το 23% των καθημερινών σας αναγκών σε φυτικές ίνες (τα λευκά ζυμαρικά περιέχουν 9%) και το 16% της ημερήσιας ανάγκης σας σε φυτική πρωτεΐνη.
Στα λευκά ζυμαρικά, το ενδοσπέρμιο έχει απογυμνωθεί, και αυτό έχει σαν αντίκτυπο την απώλεια του 25% των πρωτεϊνών του σιτηρού. Πολλές μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που τρώνε αυτά τα εξευγενισμένα αλεύρια άμυλα έχουν υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας, διαβήτη και καρδιακής νόσου σε σύγκριση με εκείνους που καταναλώνουν τρόφιμα ολικής αλέσεως.
Τα ζυμαρικά ολικής αλέσεως είναι πλούσια σε φυτικές ίνες που καταλαμβάνουν όγκο στο έντερο, βοηθούν στον κορεσμό, και ως εκ τούτου είναι πιο ευνοϊκά για τον έλεγχο της όρεξης και του σωματικού βάρους. Επιπλέον, οι φυτικές ίνες μειώνουν την απορρόφηση του διατροφικού λίπους και συμβάλλουν στη μείωση της ολικής χοληστερόλης, με αποτέλεσμα να δρουν προστατευτικά στην υγεία της καρδιάς. Σιγουρευτείτε ότι διαβάσετε τις ετικέτες! Εντοπίστε τον όρο «ολικής» σε κάθε ετικέτα σιτηρών, όπως «100% δημητριακά ολικής αλέσεως» ή «100% ολόκληρο το αλεύρι σίτου.»

5 λόγοι που θα πρέπει να προτιμάμε τα ζυμαρικά Ολικής Άλεσης:
1. Παροχή Ενέργειας
Οι υδατάνθρακες είναι γνωστοί ως μακροθρεπτικά συστατικά, που χρειάζεται το σώμα μας σε μεγάλες ποσότητες. Λειτουργούν για να σας δώσουν την ενέργεια που χρειάζεστε και να υποστηρίξουν τον εγκέφαλο και το νευρικό σας σύστημα. Απλούς υδατάνθρακες συναντάμε σε κέικ, σφολιατοειδή, καραμέλες, γλυκά, ποτά και σακχαρούχα αναψυκτικά. Όταν καταναλώνετε, απλούς υδατάνθρακες σας παρέχουν μια γρήγορη δόση ενέργειας, που εξασθενεί γρήγορα. Τα λευκά ζυμαρικά είναι «τεχνικά» σύνθετοι υδατάνθρακες, αλλά έχουν υποστεί επεξεργασία και αυτό τα καθιστά να δρουν σαν απλοί υδατάνθρακες στο σώμα. Η τακτική πρόσληψη απλών υδατανθράκων μπορεί να προωθήσει την αύξηση του σωματικού βάρους και να παρεμποδίσει τις προσπάθειές μας για απώλεια βάρους. Οι σύνθετοι υδατάνθρακες, από την άλλη πλευρά, πέπτονται με αργό ρυθμό και σας τροφοδοτούν διαρκώς με ενέργεια. Τα ζυμαρικά ολικής αλέσεως είναι μια καλή πηγή σύνθετων υδατανθράκων.
2. Βελτιώνουν την εντερική λειτουργία:
Οι φυτικές ίνες είναι άπεπτα συστατικά, δηλαδή διέρχονται αναλλοίωτες τον εντερικό σωλήνα με αποτέλεσμα να αυξάνουν την κινητικότητα του εντέρου και να καταπολεμούν τη δυσκοιλιότητα και μειώνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης εντερικών διαταρραχών, όπως εκκολπωμάτωση. Εκκολπωμάτωση είναι μια επώδυνη κατάσταση όπου το εσωτερικό του εντερικού τοιχώματος κάνει φλεγμονή.
3. Συμβάλλουν στην αντιγήρανση
Η πρωτεΐνη είναι ένα άλλο μακροθρεπτικό συστατικό που βοηθά στην αναδόμηση των κύτταρων των ιστών, των μυών και δυναμώνει τα μαλλιά, τα νύχια και το δέρμα. Η συνιστώμενη ποσότητα της πρωτεΐνης ανά ημέρα είναι 46 γραμμάρια για τις γυναίκες και 56 γραμμάρια για τους άνδρες. Τα ζυμαρικά ολικής αλέσεως περιέχουν μια μέτρια ποσότητα πρωτεΐνης, περισσότερο από τα λευκά ζυμαρικά. 60 γρ. πέννες για παράδειγμα, περιέχουν περίπου 6 γραμμάρια πρωτεΐνης. Τα λευκά ζυμαρικά έχουν γενικά το μισό αυτού του ποσού ή και λιγότερο.
4. Βελτιώνουν τη μνήμη:
Τα ζυμαρικά ολικής αλέσεως περιέχουν θειαμίνη (βιταμίνη Β1), η οποία είναι απαραίτητη για την ομαλή ανάπτυξη και ισορροπία του νευρικού συστήματος και τη διατήρηση της ακεραιότητας του νευρικού ιστού, με αποτέλεσμα να συμβάλλει στην αυτοσυγκέντρωση και να αυξάνει την ικανότητα εκμάθησης Πιο δυνατά οστά και ανοσοποιητικό.
5. Μπορούν να καταναλώνονται από άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, μιας και οι διαλυτές φυτικές ίνες που περιέχονται στα ζυμαρικά ολικής αλέσεως, μπορούν να καθυστερήσουν την πέψη και την απορρόφηση των υδατανθράκων, περιορίζοντας έτσι την αύξηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα μετά το γεύμα και την απόκριση της ινσουλίνης.
Τέλος, είναι σημαντικό να επιλέγουμε ζυμαρικά που παρασκευάζονται από 100% σιμιγδάλι ολικής αλέσεως, το οποίο έχει αλεστεί με τη μέθοδο «pearling» (αποφλοίωση), όπου το εξωτερικό του κόκκου υφίσταται ελαφρά απόξεση, επιτυγχάνοντας έναν βαθύ καθαρισμό και απομάκρυνση των ακαθαρσιών που έχουν συσσωρευτεί μέσω της επαφής με το περιβάλλον. Η συγκεκριμένη παραγωγική διαδικασία διατηρεί τα πιο θρεπτικά τμήματα του πίτουρου, και ιδίως τη στιβάδα της αλευρόνης, η οποία έχει υψηλή περιεκτικότητα σε μέταλλα, αντιοξειδωτικά και φυτικές. Ταυτόχρονα, αποδίδει ένα απόλυτα ομοιογενές σιμιγδάλι ολικής αλέσεως άριστης ποιότητας, όπου δημιουργεί ομοιογενή ζυμαρικά ολικής αλέσεως με πιο φυσικό χρώμα και λιγότερη ξινή γεύση, συγκριτικά με άλλα προϊόντα της ίδιας κατηγορίας.
Με την συνεργασία της Γεωργίας Καπώλη, Κλινικής Διαιτολόγου- Διατροφολόγου, ΜSc Επιστημονική Διευθύντρια Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Νεμέας, Αντιπροέδρου Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας, Επιμέλεια κειμένου: Όλγα Κριτσίνη Τελειόφοιτος Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Μέλος της Ομάδας Logodiatrofis.gr

Πηγή: onmed.gr

Ο Δήμος Καβάλας, η Ιερά Μητρόπολις Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου, η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και το Μουσικό Σχολείο Καβάλας συνδιοργανώνουν για τρίτη συνεχή χρονιά στη πόλη της Καβάλας από τις 10 έως 13 Μαΐου 2019, εκδηλώσεις αφιερωμένες στον Απόστολο Παύλο, με τίτλο: «Άδοντες και ψάλλοντες εν τη καρδία…».

Η φετινή διοργάνωση, μετά τις ομολογουμένως επιτυχείς εκδηλώσεις των δυο προηγούμενων ετών, θα είναι αφιερωμένη στη «Τέχνη της Φωνής», καθώς αποτελεί κοινή πεποίθηση ότι η ανθρώπινη φωνή είναι το εκφραστικότερο και πλουσιότερο σε αποχρώσεις μουσικό όργανο και έχει χρησιμοποιηθεί με αναρίθμητους τρόπους στη μουσική και τα τραγούδια διαφόρων λαών.

Με αυτόν τον τρόπο και με την καθοδήγηση διακεκριμένων καλλιτεχνών και ακαδημαϊκών δασκάλων της μουσικής τέχνης και του πολιτισμού οι μαθητές θα βιώσουν την εμπειρία α) της χορωδιακής απόδοσης βυζαντινών ύμνων στο λειτουργικό χρόνο και χώρο ιερών ναών, β) της ερμηνείας μουσικών έργων σε διάφορους χώρους του αστικού τοπίου, γ) συγκεκριμένων επιμορφωτικών προγραμμάτων και γενικότερα δ) της δημιουργικής αφομοίωσης μουσικών ερεθισμάτων και πρωτοποριακών πρακτικών.

Πρόγραμμα

Παρασκευή, 10.05.2019

16.00 Βιωματικά εργαστήρια

19.30 Παρουσιάσεις των Μουσικών Συνόλων των συμμετεχόντων Μουσικών Σχολείων σε επιλεγμένους χώρους της πόλης της Καβάλας.

Σάββατο, 11.05.2019

11.00 Βιωματικά εργαστήρια

17.00 Σεμινάρια – Διαλέξεις

20.30 Επίσημη έναρξη εκδηλώσεων

Κυριακή, 12.05.2019

08.30 Οι συμμετέχοντες  μαθητές των Μουσικών Σχολείων ψάλλουν στη Θεία Λειτουργία στους Ναούς της πόλης.

11.00 Βιωματικά εργαστήρια

20.30 Οι μαθητές  των συμμετεχόντων   Μουσικών Σχολείων συμπράττουν  και ερμηνεύουv  έργα Βυζαντινής, Ελληνικής Παραδοσιακής και Συμφωνικής Μουσικής στον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων.

 Δευτέρα,  13.05.2019

10.00 Απονομή αναμνηστικών -Λήξη εκδηλώσεων.

Για περισσότερες λεπτομέρειες βλέπε εδώ

Υλικό Βιωματικών Εργαστηρίων-Παρτιτούρες

Στίχοι τραγουδιών εργαστηρίου Παραδοσιακής μουσικής

Υλικό Εργαστηρίου Βυζαντινού Χορού

Υλικό Εργαστηρίου Ευρωπαϊκής Μουσικής

Υλικό Εργαστηρίου Παραδοσιακής Μουσικής 

Υλικό Εργαστηρίου Παραδοσιακού Τραγουδιού 

Ο Νίκος Παπασάββας, Πρωτοψάλτης του ι.ν. Αγίας Νάπας Λεμεσού ψάλλει το Κοινωνικό «Αινείτε τον Κύριον» σε ήχο πλ. α΄.  Ο Ν. Παπασάββας γεννήθηκε το 1943 στο χωριό Μαραθόβουνος αλλά μεγάλωσε στη Λευκωσία όπου και έλαβε τα πρώτα μαθήματα βυζαντινής μουσικής από τον αείμνηστο Πρωτ. Θεόδουλο Καλλίνικο. Από το 1961-1966 έζησε στην Αθήνα όπου μαθήτευσε κοντά στους καθηγητές Διαμαντή Μαυραγάνη και Γεώργιο Χαντηθεοδώρου, αποκτώντας το Πτυχίο Ιεροψάλτου και το Δίπλωμα Μουσικοδιδασκάλου. Εκεί, συνδέθηκε και με τον Πρωτοψάλτη Αθανάσιο Παναγιωτίδη από τον οποίο μυήθηκε στο βαθύτερο νόημα της ψαλτικής ερμηνείας. Δημιούργησε τη πρώτη βυζαντινή χορωδία της Ι.Ν. Λεμεσού. Εξέδωσε πολλά βιβλία βυζαντινής μουσικής και ανέδειξε πολλούς μαθητές.

Για τη συνέντευξη του Νίκου Παπασάββα στη Πεμπτουσία βλέπε εδώ

«Αινείτε τον Κύριον», ήχος πλ. α΄μετά κρατήματος.

Συστατικά
1 μέτριο κρεμμύδι
2 σκ. σκόρδο
250 γρ. μανιτάρια agaricus μικρά
2 μέτρια φινόκιο καθαρισμένα από τα εξωτερικά “φύλλα”
4 κ.σ. ελαιόλαδο
1 κ.γ. σπόρους γλυκάνισο
2 κλ. θυμάρι, μόνο τα φύλλα
350 γρ. ξινός τραχανάς
100 γρ. ούζο
500 γρ. νερό
1 κύβο λαχανικών
αλάτι
πιπέρι
2 φρέσκα κρεμμύδια
1 ντομάτα
50 γρ. παρμεζάνα, τριμμένη

30 λεπτά

Χρόνος Εκτέλεσης

4-6

Μερίδα/ες

1

Βαθμός Δυσκολίας

When people avoid too much talking, quarrels, upsets and turmoil, the Holy Spirit casts His shade over their soul and then, however barren they are, they bear spiritual fruit.

Στο πλευρό των 22 Μητροπολιτών της Μακεδονίας σχετικά με τη συμφωνία των Πρεσπών, τάσσεται και ο Μητροπολίτης Θηβών και Λεβαδείας, κ. Γεώργιος σε συνέντευξή του στο Star Κεντρικής Ελλάδος.

O Σεβασμιώτατος τόνισε ότι τάσσεται υπέρ της ανακοίνωσης της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου για το Σκοπιανό ζήτημα και παράλληλα συμμερίζεται και δεν αγνοεί την αγωνία που εξέφρασαν σε επιστολή τους για το θέμα οι Μητροπολίτες της Βορείου Ελλάδας.

Επίσης, δικαιολόγησε την παρουσία κληρικών και Μητροπολιτών κυρίως της Μακεδονίας σε συλλαλητήρια κατά της συμφωνίας την οποία χαρακτήρισε ανάγκη εκδήλωσης της αγνής φιλοπατρίας και όχι της εξυπηρέτησης σκοπιμοτήτων.

Πηγή: orthodoxianewsagency.gr

Οι Άγιοι άνθρωποι δεν αισθάνονται ότι πρέπει να κάνουν κάτι και να κυκλοφορούν συνέχεια, για να γεμίζουν τον χρόνο τους, διότι βρήκαν τον πολύτιμο θησαυρό της ειρήνης του Θεού. Ο Θεός πλέον γέμισε το κενό της καρδίας τους.

Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος

Οι σφοδρές βροχοπτώσεις και η παρατηρητικότητα ενός πεζοπόρου βοήθησαν για μια εξαιρετικά σημαντική αρχαιολογική ανακάλυψη στο Ισραήλ: στις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου σπάνιες ταφικές προτομές που χρονολογούνται στην Ύστερη Ρωμαϊκή περίοδο (3ος-4ος αι.) ήρθαν στο φως στη Σκυθόπολη, το σημερινό Μπέιτ Σιάν. Ο άνδρας που έκανε πεζοπορία κοντά στο αρχαίο νεκροταφείο είδε ένα μικρό τμήμα γλυπτού να ξεπροβάλλει από το χώμα και έτσι τηλεφώνησε στην ισραηλινή Υπηρεσία Αρχαιοτήτων.

 Έτσι οι αρχαιολόγοι συνέλεξαν τη σπάνια ασβεστολιθική προτομή και ανακάλυψαν και μία ακόμα.

Κάθε προτομή είναι ανδρική, έχει ηλικία 1.700 ετών και ζυγίζει 30 κιλά. Όπως δήλωσε ο αναπληρωτής διευθυντής της Υπηρεσίας Αρχαιοτήτων δρ Έιταν Κλάιν, οι απεικονίσεις δεν είναι οι ίδιες, αλλά το ύφος, το υλικό και η τεχνοτροπία είναι χαρακτηριστικά στην περιοχή. Η Σκυθόπολη θεωρούνταν στρατόπεδο συγκέντρωσης για Έλληνες και ελληνιστές της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ωστόσο οι ταφικές προτομές ήταν μόνο για την ελίτ της εποχής. Φτιάχνονταν με δύο στιλ, ελληνιστικό/κλασικό και ανατολίτικο.

«Αυτές οι προτομές είναι σε ανατολίτικο στιλ, κάτι που δείχνει ότι στο τέλος της Ρωμαϊκής περιόδου η επιρροή της κλασικής τέχνης είχε υποχωρήσει και οι τοπικές τάσεις είχαν αρχίσει να παίρνουν τη θέση της», ανέφερε ο Έιταν Κλάιν.

Οι ταφικές προτομές που έχουν ανακαλυφθεί δεν είναι πολλές και όλες βρίσκονται στην κατοχή συλλεκτών ή αμερικανικών πανεπιστημίων. Μετά την πρόσφατη ανακάλυψη στο Ισραήλ προγραμματίζεται ανασκαφή στο συγκεκριμένο σημείο.

Πηγή: pontos-news.gr

Η οστεοπόρωση αποτελεί μια χρόνια μεταβολική νόσο των οστών, η οποία χαρακτηρίζεται από αυξημένο ρυθμό απώλειας οστικής μάζας.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη σταδιακή μείωση της οστικής πυκνότητας, γεγονός που κάνει τα οστά πιο εύθραυστα και αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καταγμάτων. Πρόκειται για ένα νόσημα που εμφανίζεται μετά τη μέση ηλικία, ενώ είναι συχνότερη σε γυναίκες, ειδικά μετά την εμμηνόπαυση. Μάλιστα, η εμφάνισή της είναι πολλές φορές «σιωπηλή», αφού μπορεί να μην προκαλέσει συμπτώματα μέχρι την εμφάνιση του πρώτου κατάγματος.

Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για ένα νόσημα που συνδέεται στενά με τις συνήθειες του τρόπου ζωής, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά, τόσο την πιθανότητα εμφάνισης όσο και την εξέλιξή του. Ειδικότερα, οι διατροφικές συνήθειες φαίνεται να παίζουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο, καθώς η επαρκής πρόσληψη ορισμένων θρεπτικών συστατικών από νωρίς στη ζωή του ατόμου, μπορεί να συμβάλλει στην επίτευξη της μέγιστης δυνατής οστικής μάζας και τη μείωση του ρυθμού απώλειάς της, που αποτελεί μια κατά τα άλλα φυσιολογική διαδικασία της γήρανσης.

Ποιοι είναι όμως οι διατροφικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην προστασία της υγείας των οστών και την πρόληψη της οστεοπόρωσης;
Το ασβέστιο είναι σίγουρα ένα από τα πιο βασικά -εάν όχι το βασικότερο- θρεπτικά συστατικά για την προστασία της σκελετικής υγείας, καθώς αποτελεί κύριο δομικό υλικό των οστών. Εξίσου σημαντικός είναι και ο ρόλος της βιταμίνης D, η οποία εξασφαλίζει τη βέλτιστη απορρόφηση ασβεστίου από τον οργανισμό.

Ωστόσο, εκτός από το ασβέστιο και τη βιταμίνη D, υπάρχουν και άλλα θρεπτικά συστατικά που προάγουν την οστική υγεία, μειώνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης οστεοπόρωσης. Σε αυτά, περιλαμβάνονται η πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, το μαγνήσιο, οι βιταμίνες Α και Κ, ο ψευδάργυρος και τα αντιοξειδωτικά συστατικά.

Συνεπώς, η υιοθέτηση ενός υγιεινού και ισορροπημένου διατροφικού προτύπου, που περιλαμβάνει τακτική κατανάλωση πλούσιων πηγών των παραπάνω θρεπτικών συστατικών, αποτελεί το πρώτο βήμα για την προστασία της σκελετικής υγείας και την πρόληψη της οστεοπόρωσης.

Βέβαια, δε θα πρέπει να υποτιμάται και ο ρόλος της σωματικής δραστηριότητας, η οποία συμβάλλει στη δημιουργία γερών οστών και τη διατήρηση της μυϊκής δύναμης, ενώ παράλληλα βελτιώνει την ισορροπία, περιορίζοντας έτσι την πιθανότητα πτώσεων που μπορεί να οδηγήσουν σε τραυματισμούς και κατάγματα.
Πηγή:neadiatrofis.gr